Xét xử cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh cùng 17 đồng phạm
Sáng 20/5, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Lào Cai mở phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Văn Vịnh (cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai) cùng 17 đồng phạm trong vụ án khai thác quặng apatit trái phép.
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai, 17 bị can trong vụ án khai thác quặng apatit trái phép bị truy tố về các tội “Rửa tiền”, “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” và “Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Trong đó, có ông Nguyễn Văn Vịnh (cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai); ông Doãn Văn Hưởng (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai).
Nội dung vụ án thể hiện, năm 2009, Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama (Công ty Xây dựng Lilama) được UBND tỉnh Lào Cai cấp giấy chứng nhận để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai trên phần diện tích đất rộng 3,77ha.
Quá trình san gạt, do phát hiện quặng apatit nên các sở, ban, ngành Lào Cai vào cuộc khảo sát thực địa. Xác định một phần diện tích của dự án nằm chồng lên trên 22.000m2 của Khai trường số 18 thuộc quy hoạch quặng apatit, đã được Bộ Công thương phê duyệt.
Theo đó, việc khai thác quặng apatit tại khu vực này phải có giấy phép khai thác và thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Chính phủ. Vì vậy, UBND tỉnh Lào Cai quyết định thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đối với Công ty Lilama, giao diện tích đất 3,77ha cho Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam (Công ty Apatit) quản lý, sử dụng.
Ngày 26/3/2012, công ty có văn bản gửi UBND tỉnh Lào Cai về việc xin khai thác quặng apatit trên diện tích này. Công ty Apatit đưa lí do, quá trình san gạt mặt bằng đã lộ ra thân quặng apatit và có hiện tượng khai thác trộm.
Ngoài ra, thân quặng nằm chênh vênh, đến mùa mưa lũ có nguy cơ bị sạt lở, trôi lấp làm thất thoát. Theo đó, Công ty Apatit đề nghị UBND tỉnh Lào Cai cho phép khai thác tận thu quặng apatit có nguy cơ thất thoát, trôi lấp.
UBND tỉnh Lào Cai đã ra Văn bản số 839 đồng ý giao Công ty Apatit tổ chức bảo vệ quặng apatit trong phạm vi 3,77ha; giao cho doanh nghiệp tiến hành cải tạo mặt bằng khu mỏ để xử lý nguy cơ sạt lở đất đá, đưa mỏ về trạng thái an toàn trong thời hạn 2 tháng.
Trong thời gian này, nếu phát hiện khoáng sản thì cho phép Công ty Apatit được thu hồi, vận chuyển, quản lý và sử dụng đúng quy định.
Chỉ 1 ngày sau quyết định của UBND tỉnh Lào Cai, bị can Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Xây dựng Lilama, đã có văn bản gửi Công ty Apatit đề nghị được tham gia san tạo lại các điểm dễ bị sạt lở xuống các hộ dân trong mùa mưa lũ. Quyết định này sau đó đã được ông Nguyễn Quang Huy (Tổng Giám đốc Công ty Apatit) đồng ý.
Ngay sau đó, bị can Nguyễn Mạnh Thừa tiếp tục ký ban hành phương án số 13 san tạo khu vực 3,77ha, tận thu triệt để quặng apatit nếu phát hiện trong quá trình san gạt.
Cũng theo cáo trạng, trong quá trình cùng Công ty Apatit tận thu quặng, ngày 30/5/2012, bị can Nguyễn Mạnh Thừa đã gửi văn bản đề nghị UBND tỉnh Lào Cai giao lại diện tích 3,77ha và cấp lại giấy chứng nhận đầu tư khách sạn, nhà hàng tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai.
Chỉ hơn 2 tháng nhận đề nghị từ phía doanh nghiệp, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Văn bản số 2160 đồng ý về chủ trương dự án xây dựng khách sạn, nhà hàng và yêu cầu Công ty Apatit bàn giao diện tích 3,77ha thuộc khai trường 18 cho Công ty Lilama.
Quá trình triển khai dự án nếu còn khoáng sản, Công ty Xây dựng Lilama được tận thu và thực hiện các nghĩa vụ có liên quan theo quy định của pháp luật.
Sau khi đưa máy móc vào san gạt mặt bằng, Công ty Xây dựng Lilama tiếp tục phát hiện dấu hiệu khoáng sản và đã có đề nghị UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo các sở, ngành lấy mẫu phân tích, nếu đúng là khoáng sản thì cho phép được thu gom, vận chuyển và giao cho Công ty Apatit quản lý và sử dụng, tránh lãng phí tài nguyên.
Ngày 20/5/2013, UBND tỉnh Lào Cai tiếp tục ra Văn bản số 1717 yêu cầu Công ty xây dựng Lilama thường xuyên báo cáo, lấy mẫu xét nghiệm, kết quả phân tích có quặng, kể cả quặng nghèo, giao cho Công ty Lilama thu gom, thỏa thuận và thống nhất với Công ty Apatit để tập kết, quản lý và sử dụng theo quy định.
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát, sai phạm của Công ty xây dựng Lilama, Công ty Apatit diễn ra trong thời gian dài, chính quyền tỉnh Lào Cai đã ban hành hàng loạt văn bản giúp Công ty xây dựng Lilama khai thác trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng apatit các loại, trị giá hơn 610 tỷ đồng.