Xét xử nhiều thẩm phán, kiểm sát viên và nhân viên tư pháp trong chuỗi 20 vụ 'chạy án'

Ngoài 10 bị cáo nguyên là lãnh đạo, thẩm phán, công chức tòa án, các bị cáo còn lại gồm ba kiểm sát viên, nhân viên ngành kiểm sát, hai chấp hành viên, cán bộ Cơ quan Thi hành án dân sự, bốn luật sư, nhân viên văn phòng luật và chín bị cáo là đương sự trong các vụ án. Tất cả được xác định phạm các tội “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ” và “Môi giới hối lộ”.

Viện KSND tối cao đánh giá, sai phạm của các bị cáo diễn ra trong thời gian dài (từ tháng 3/2022 đến tháng 5/2024) trên phạm vi rộng, thực hiện nhiều lần, tổng số tiền hơn 11,4 tỷ đồng. Hành vi vi phạm pháp luật của các bị cáo nhằm giải quyết vụ án theo hướng có lợi cho người đưa tiền hối lộ.

Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm sáng 15/12.

Trong 20 vụ “chạy án” có 8 vụ án hình sự và 12 vụ kiện tranh chấp dân sự, kinh doanh, chia thừa kế. Người đưa hối lộ được xác định là bị cáo hoặc người nhà bị cáo. Hàng vi đưa tiền hối lộ thông qua nhiều người môi giới để được giảm án tù, thay đổi phán quyết trong các vụ tranh chấp dân sự. Cá biệt trong một số vụ, người chạy án lại là chính thẩm phán.

Trong một vụ kiện dân sự ở tỉnh Gia Lai cuối năm 2023, sau khi thắng kiện ở phiên tòa sơ thẩm nhưng lại bị tòa án cấp phúc thẩm tuyên thua, đương sự trong vụ tranh chấp tài sản này đã đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm.

Bị cáo Phạm Tấn Hoàng, cựu Phó Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng.

Chủ tọa phiên tòa sơ thẩm chính là vợ ông Nguyễn Xuân Hưng, khi đó là Chánh án TAND huyện Đăk Đoa (nay là bị cáo trong vụ án này bị truy tố về tội “Đưa hối lộ”). Do muốn giữ nguyên án sơ thẩm để không ảnh hưởng đến việc bổ nhiệm lại chức danh thẩm phán của vợ nên ông Hưng đã mang 320 triệu đồng đi quan hệ, nhờ hủy án phúc thẩm nhưng bất thành.

Trong một vụ án đánh bạc khác, ba bị cáo bị TAND TP Buôn Ma Thuột (cũ) tuyên phạt từ 1 đến 3 năm tù và đều được ông Trần Duy Đức, khi đó là Phó Chánh án TAND TP Buôn Ma Thuột (nay là bị cáo trong vụ án này bị truy tố về tội “Môi giới hối lộ”) “chạy án” giúp.

Bị cáo Phạm Việt Cường, cựu Phó Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng.

Cùng bị truy tố về tội “Môi giới hối lộ" là bị cáo Ngô Văn Nam, cựu Thẩm phán TAND TP Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế (cũ). Bị cáo Nam cũng “lo lót” cho cháu gái là bị cáo trong vụ án mua bán ma túy phải nhận án 20 năm tù. Bị cáo Nam khi đó đã giúp cháu mình đưa 250 triệu đồng qua các mối quan hệ để xin giảm án, không tịch thu sung công bất động sản.

Trong 20 vụ vi phạm pháp luật trong vụ án này, người có nhu cầu “chạy án” không bao giờ gặp ngay được người thực sự có thẩm quyền giải quyết mà đều phải thông qua ít nhất ba người môi giới, cá biệt có những vụ lên tới năm người môi giới. Do đó, trong vụ án này có tới 17 trên tổng số 28 bị cáo bị truy tố về tội “Môi giới hối lộ”. Cáo trạng nêu, “tiền của người đưa hối lộ bị người môi giới hối lộ bớt lại một phần và khi đến tay người có thẩm quyền chỉ còn từ 30-50%”.

Bị cáo Nguyễn Thị Minh Phương, cựu Trưởng phòng Hành chính - Tư pháp TAND cấp cao tại Đà Nẵng.

Không giống như các vụ án tham nhũng được truy tố, xét xử gần đây, quà biếu, tiền hối lộ đều được đưa dưới dạng tiền mặt, trong chuỗi 20 vụ chạy án đang bị truy tố, 16 vụ được người đưa, người môi giới và người nhận chuyển khoản cho nhau qua ngân hàng điện tử, từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng.

Bị cáo Phạm Việt Cường (cựu Phó Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng) bị cáo buộc trực tiếp nhận hoặc qua môi giới để nhận 970 triệu đồng để can thiệp vào 5 vụ án cả hình sự và dân sự.

Bị cáo Vũ Văn Tú, cựu thẩm phán TAND tỉnh Đăk Lăk.

Đối với hành vi của các lãnh đạo, thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng và những người liên quan khác chưa được làm rõ, do đó Viện KSND tối cao đã tách vụ án hình sự để tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý sau.

Đối với các bản án, quyết định trong 20 vụ án liên quan, Cơ quan điều tra Viện KSND tối cao đã có văn bản chuyển cơ quan có thẩm quyền đề nghị xem xét lại theo quy định của pháp luật.

Nguyễn Hưng