Xét xử vụ cấp bằng giả tại Trường đại học Đông Đô: Cái kết của thỏa hiệp với gian lận

Khai nhận hành vi phạm tội, các bị cáo “phân trần” vì lo ngại bị đuổi việc, muốn được giữ vị trí công tác nên đã đồng ý cấp bằng... giả dù biết là sai phạm, vì tư lợi mà đồng ý “môi giới” lôi kéo học viên để lấy tiền thưởng. Họ đã quên đi vai trò là nhà mô phạm, là thầy cô giáo mà thỏa hiệp với việc làm gian lận, mua bán văn bằng, cung cấp chứng chỉ giả.

Bị cáo Dương Văn Hòa, nguyên Hiệu trưởng trường ĐH Đông Đô.

Chỉ đạo cấp dưới làm giả

Ngày 23-12, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử 10 bị cáo ở trường Đại học (ĐH) Đông Đô bị truy tố về tội giả mạo trong công tác, theo quy định tại Điều 359 BLHS. Tham dự phiên tòa có 24 luật sư bào chữa cho 10 bị cáo và bảo vệ quyền lợi cho Trường đại học Đông Đô. 210 người được xác định đã mua bằng giả của trường Đại học Đông Đô, bị Cơ quan điều tra thu giữ số bằng này, được Tòa thay đổi tư cách tham gia tố tụng, từ nhân chứng sang người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Trong số này, chỉ có 2 người có mặt tại tòa.

Trước bục khai báo, bị cáo Dương Văn Hòa, Hiệu trưởng trường ĐH Đông Đô khai, các thành viên tham gia Hội đồng quản trị của trường ĐH Đông Đô nhưng không góp vốn. Người góp vốn thành lập trường là Trần Khắc Hùng và một số công ty. Theo bị cáo Hòa, trường ĐH Đông Đô là sở hữu của Trần Khắc Hùng, các ban được lập ra chỉ cho đầy đủ. Bị cáo cho biết, bị cáo là thành viên HĐQT của trường nhưng không góp vốn. Với chức trách Hiệu trưởng, bị cáo chỉ quản lý hành chính đối với trường và thực hiện nhiệm vụ mà ông Trần Khắc Hùng giao.

Bị cáo Lê Ngọc Hà.

Bị cáo Trần Kim Oanh, cựu Phó Hiệu trưởng ĐH Đông Đô, khai, cơ cấu tổ chức của trường cơ bản như lời bị cáo Hòa trình bày, chỉ đính chính là thời điểm diễn ra vụ việc, trường mới chỉ có HĐQT chứ chưa có Hội đồng trường. Theo lời bị cáo Oanh, HĐQT trường chỉ có 1 thành viên có góp vốn, còn lại các thành viên khác không góp vốn. Bị cáo Oanh cho biết mình là 1 thành viên trong HĐQT và thực hiện theo chủ trương của Chủ tịch HĐQT Trần Khắc Hùng.

Với quyền hạn là Hiệu trưởng trường ĐH Đông Đô, từ ngày 22-5-2018 đến 29-3-2019, Dương Văn Hòa vẫn ký 429 văn bằng giả, trong đó 208 trường hợp được cấp văn bằng giả, xác định được họ tên, tuổi, nơi cư trú, chức vụ, đơn vị công tác. Còn lại 221 trường hợp được cấp văn bằng giả đã xác định được họ tên, tuổi người được cấp bằng nhưng không xác định được nơi cư trú, đơn vị công tác. Ngoài ra, Hòa còn ký các quyết định về việc công nhận tốt nghiệp đại học hệ văn bằng 2 và giới thiệu 2 trường hợp để trường làm thủ tục cấp bằng.

Là Phó Hiệu trưởng trường ĐH Đông Đô, từ tháng 4-2018 đến 3-2019, Oanh đã chỉ đạo các bị cáo khác tiếp nhận hồ sơ, tổ chức cho học viên hợp thức bài thi. Oanh đã ký 16 danh sách đề nghị in bằng giả cho 287 cá nhân. Bị cáo Oanh còn chỉ đạo cấp dưới làm giả bản phô tô quyết định về việc công nhận thí sinh trúng tuyển để làm thủ tục mua phôi bằng tại Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT). Oanh cũng chỉ đạo cấp dưới làm hợp thức quyết định về việc công nhận thí sinh trúng tuyển đại học hệ văn bằng thứ hai và danh sách kèm theo có 382 học viên trúng tuyển; hợp thức quyết định về việc công nhận trúng tuyển đại học hệ văn bằng thứ hai năm 2016 kèm theo danh sách 47 cá nhân trúng tuyển để “đối phó” với Bộ Giáo dục & Đào tạo.

Tại phiên xét xử, bị cáo Hòa khai, chủ trương đào tạo Văn bằng 2 tiếng Anh từ cuối năm 2017 do Trần Khắc Hùng quyết định. Tuy nhiên, Hùng không họp HĐQT và Ban lãnh đạo trường mà trực tiếp chỉ đạo cấp dưới thực hiện. Dương Văn Hòa thừa nhận, việc đào tạo này là không hợp pháp, không đúng quy trình đào tạo, chưa được Bộ Giáo dục & Đào tạo đồng ý cấp phép.

Về quy chuẩn tốt nghiệp văn bằng 2 tiếng Anh, bị cáo Hòa thừa nhận gồm 3 tiêu chuẩn: Đã tốt nghiệp văn bằng 1, có nhu cầu và nộp hồ sơ, phải nộp tiền (thấp nhất là 29 triệu, cao nhất là 35 triệu đồng). Lẽ ra, học viên sẽ phải tham gia đủ 71 tín chỉ, thi tốt nghiệp để được cấp văn bằng. Tuy nhiên, sau khi tiếp nhận hồ sơ học viên, ĐH Đông Đô không tổ chức thi đầu vào, không đào tạo theo tín chỉ mà hướng dẫn học viên hợp thức các bài thi bằng hình thức phát đề và đáp án cho học viên chép lại. Cá biệt, có trường hợp còn không cần hợp thức hóa bài thi nhưng vẫn được cấp bằng. Cựu Hiệu trưởng ĐH Đông Đô khẳng định, bị cáo tin tưởng vì Trần Khắc Hùng nói cứ yên tâm làm đi, “những vi phạm của trường không nguy hiểm lắm đâu”(?) Về chủ trương cấp văn bằng 2 tiếng Anh không qua đào tạo, bị cáo Trần Kim Oanh trình bày, khi họp, Trần Khắc Hùng nói đã tìm hiểu, tham khảo ý kiến của luật sư, cùng lắm chỉ vi phạm hành chính, các nhân viên chỉ thực hiện thì không có vấn đề gì (?)…

Hám lợi nhỏ, hệ lụy lớn

Theo lời khai của bị cáo Oanh, ông Trần Khắc Hùng đã quy định mỗi nhân viên, hằng năm, phải tuyển một số lượng học viên nhất định. Mỗi hồ sơ đưa về, nhân viên trong trường được thưởng 7 triệu đồng. Điều này đã được quy định trong văn bản cụ thể. Trả lời HĐXX, bị cáo Oanh cho biết mình được hưởng lợi số tiền 48 triệu đồng, đây không phải do học viên “cảm ơn” mà là tiền thưởng của nhà trường.

Bị cáo Trần Khắc Hùng, cựu Chủ tịch HĐQT Đại học Đông Đô.

Bị cáo Lê Ngọc Hà (Phó Hiệu trưởng) khai hưởng lợi từ tiền công ty thưởng do bị cáo đã "môi giới" được nhiều hồ sơ. Tuy nhiên, số người cụ thể bị cáo nói "không nhớ rõ". Mỗi học viên nộp 29-35 triệu đồng học phí cho Phó Hiệu trưởng Hà để nhận được bằng. Tổng cộng, bị cáo nhận 1,8 tỉ đồng. Từ số tiền này, nam Hiệu phó nộp 800 triệu đồng về quỹ của trường. Bị cáo Hà khai nhận: Sau khi có “xì xào” về việc trường làm bằng giả, một số học viên đòi lại tiền, nên bị cáo phải trả họ 900 triệu đồng, còn giữ lại 100 triệu đồng, khi bị điều tra đã tự nguyện nộp lại.

Về số tiền các học viên nộp vào trường để mua bằng giả, bị cáo Nguyễn Thị Huệ (cựu Trưởng phòng Tài vụ) cho biết, không được đánh dấu hay mã hóa riêng trong các tài liệu thu chi của trường. Học phí có thể nộp ngay khi đăng ký, cũng có thể nộp trước khi lấy bằng nhưng chưa nộp tiền thì chưa được nhận bằng.

Bị cáo Trần Kim Oanh.

Tại phiên xét xử, nhiều bị cáo đã trải lòng, ân hận vì những hành vi sai phạm của mình, những lời khai nghẹn ngào trong nước mắt, bởi các bị cáo nhiều người là nhà giáo cống hiến 20 năm trong ngành giáo dục, những sai phạm của các bị cáo đã làm mất niềm tin của các thế hệ sinh viên trong trường. Từ việc thỏa hiệp với sai phạm trong đào tạo của các bị cáo, những văn bằng, chứng chỉ giả đã được người “mua” sử dụng, “len lỏi” trong tuyển dụng công tác nhiều cơ quan ban ngành, là “công cụ” trong bước đường thăng tiến của nhiều đối tượng. Vụ án được điều tra, nhiều văn bằng, chứng chỉ được “tuýt còi” ngăn chặn, nhưng những hệ lụy thì khó khắc phục.

Theo cáo trạng, Trường Đại học Đông Đô chưa làm thủ tục đề nghị và chưa được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép đào tạo văn bằng 2, trong đó có văn bằng 2 ngành Ngôn ngữ tiếng Anh. Trần Khắc Hùng (Chủ tịch HĐQT trường ĐH Đông Đô) đã chỉ đạo bị cáo Dương Văn Hòa, bị cáo Trần Kim Oanh ký các thông báo tuyển sinh hệ văn bằng 2 chính quy, ngành Ngôn ngữ Anh, mức thu học phí toàn khóa từ gần 30 triệu đồng đến 35 triệu đồng một học viên. Đồng thời, ban hành chương trình đào tạo văn bằng 2 chính quy ngành Ngôn ngữ Anh với số lượng 71 tín chỉ, thời gian 2 năm.

Quá trình tuyển sinh, đào tạo, thấy nhiều người có nhu cầu lấy bằng nhanh để hoàn thiện đầu vào, đầu ra nghiên cứu sinh, học thạc sĩ, thi công chức, nâng ngạch. Vì vụ lợi, Trần Khắc Hùng đã chỉ đạo Dương Văn Hòa, Trần Kim Oanh, Lê Ngọc Hà, Trần Ngọc Quang và nhiều nhân viên cấp dưới, lợi dụng chức trách, nhiệm vụ được giao để tiếp nhận hồ sơ, làm giả các thủ tục, hợp thức các loại giấy tờ, bài thi, bảng điểm để cấp văn bằng 2 cử nhân ngôn ngữ tiếng Anh hệ chính quy không đúng quy định, nhằm thu lợi bất chính.

Để làm và cấp bằng giả, Trần Khắc Hùng giao cho Trần Kim Oanh và Lê Ngọc Hà tổ chức thực hiện. Trần Kim Oanh chỉ đạo Trần Ngọc Quang hợp thức hóa bằng cách làm các văn bản để Hòa ký gồm: Quyết định công nhận danh sách thí sinh trúng tuyển đại học hệ văn bằng 2 năm 2015 có 468 thí sinh; công văn gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị mua phôi bằng để in bằng cử nhân này. Từ tháng 4-2018 đến 3-2019, Trường Đại học Đông Đô đã cấp 429 văn bằng và 2 giấy chứng nhận giả, thu tổng số hơn 7,1 tỉ đồng.

Dương Văn Hòa (cựu Hiệu trưởng), Trần Kim Oanh và Lê Ngọc Hà (cựu Phó hiệu trưởng); Trần Ngọc Quang (cựu Phó trưởng phòng đào tạo và quản lý sinh viên), Nguyễn Thị Huệ (cựu Trưởng phòng tài vụ); Phạm Vân Thùy, Nguyễn Thị Ngọc Thái và Ngô Quang Hiển (đều là nhân viên Viện đào tạo liên tục); Lê Thị Thanh Tâm và Lê Thị Lương (nhân viên Viện 4.0) bị xét xử về tội “Giả mạo trong công tác”, theo điều 359 Bộ luật Hình sự. Trần Khắc Hùng, cựu Chủ tịch HĐQT Đại học Đông Đô, bị xác định là chủ mưu nhưng đã bỏ trốn nên cơ quan điều tra đình chỉ điều tra bị can, khi bắt được sẽ xử lý sau.

Kim Sa