Xét xử vụ Ethanol Phú Thọ: Bị cáo Đinh La Thăng bác quan điểm luận tội của VKS

Ngày 11/3, TAND TP Hà Nội tiếp tục phần tranh tụng tại phiên xét xử sơ thẩm 12 bị cáo trong vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Công ty Cổ phần hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB), dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học (Ethanol) Phú Thọ.

Sau khi bị VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt 12-13 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", bị cáo Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN) được HĐXX cho phép tranh luận với VKS.

Tại phần tranh luận này, bị cáo Đinh La Thăng phản bác quan điểm luận tội của VKS và cho rằng bản thân không bao giờ có ý kiến buộc chỉ định thầu cho nhà thầu.

Bị cáo Đinh La Thăng tại phiên xét xử. (Ảnh: TTXVN)

Đối với cáo buộc của VKS về việc biết PVC chưa triển khai dự án nhiên liệu sinh học bao giờ nhưng vẫn cho chỉ định thầu, bị cáo Thăng nói “nếu không có lần đầu tiên thì không thể có lần sau”, nếu không có chủ trương chỉ định thầu thì ngành dầu khí làm sao có thể thực hiện thành công nhiều dự án quan trọng, trong đó có cả những hệ thống giàn khoan hiện đại.

Đồng thời, cựu Chủ tịch PVN đề nghị đại diện VKS nêu rõ văn bản nào, lời khai nào cho thấy bị cáo chỉ đạo chỉ định thầu cho PVC. Bởi theo bị cáo, công văn giới thiệu PVC chỉ là trong nội bộ PVN, không gửi cho chủ đầu tư (PVB), nhưng cáo trạng lại cho rằng PVB căn cứ vào chỉ đạo của PVN. "Thực tế, bị cáo không hề giới thiệu liên danh nhà thầu, việc lựa chọn nhà thầu nào là thuộc về quyền của PVB" - bị cáo Đinh La Thăng nói.

Còn về nguyên nhân dự án Ethanol Phú Thọ bị dừng thi công, bị cáo Thăng cho rằng đó là do thiếu tiền chứ không phải do nhà thầu thiếu năng lực như quan điểm của VKS. "Dự án Ethanol Phú Thọ có quy mô không lớn, không phức tạp so với các dự án mà PVN và PVC từng làm nhưng không có tiền không làm được gì", bị cáo tự bào chữa.

Ngoài ra, bị cáo Đinh La Thăng không đồng tình với cách tính thiệt hại trong vụ án này. Bởi bị cáo cho rằng ngân hàng cho chủ đầu tư vay thì phải thẩm định và có tài sản thế chấp, không thể tính số tiền lãi phải trả thành số tiền thiệt hại.

"Bị cáo thấy cần phải xem xét ngân hàng cho vay có đúng không, có quy định nếu dừng thi công thì nhà thầu phải trả lãi thay hay không… Không thể yêu cầu bị cáo và một số người khác chịu trách nhiệm về số tiền này", bị cáo Thăng tranh luận.

Bị cáo Đinh La Thăng nói thêm, dù quá trình xét hỏi bị cáo này trả lời rất nhiều vấn đề mà kiểm sát viên đưa ra nhưng đến khi VKS luận tội thì không khác gì so với bản cáo trạng truy tố.

Chiều qua (10/3), trong bản luận tội, VKS cho rằng, các bị cáo vi phạm quy định khiến dự án dừng hoạt động, xâm phạm quyền quản lý kinh tế của nhà nước, gây mất niềm tin của nhân dân vào nhà nước. Hành vi phạm tội của các bị cáo gây thiệt hại hơn 543 tỷ đồng cho PVB là thiệt hại thực tế do lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực.

Bị cáo Đinh La Thăng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo với vai trò người đứng đầu và biết liên danh PVC không đủ năng lực nhưng vẫn đề ra chủ trương giao PVC thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ. Trong vụ án, bị cáo Thăng có vai trò chính, vừa đề ra chủ trương lại chỉ đạo cấp dưới thực hiện nên cần có mức hình phạt nghiêm, tương xứng.

Đại diện VKS đề nghị tòa sơ thẩm phạt bị cáo Đinh La Thăng 12-13 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", tổng hợp với các bản án trước đó là 30 năm tù.

Cùng tội danh trên, bị cáo Vũ Thanh Hà (cựu Tổng giám đốc Công ty CP Hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí - PVB) bị đề nghị tuyên 7-8 năm tù, Trần Thị Bình (cựu Tổng giám đốc PVN) 2-3 năm tù, bị cáo Nguyễn Xuân Thủy (cựu phó Phòng đầu tư dự án PVB) bị đề nghị 3-4 năm tù, Phạm Xuân Diệu (cựu Tổng giám đốc Tổng công ty Cổ phần xây lắp Dầu khí - PVC) 5-6 năm tù, Nguyễn Ngọc Dũng (cựu phó Tổng giám đốc PVC) 4-5 năm tù, Đỗ Văn Quang (cựu trưởng Ban kinh tế kế hoạch PVC) 3-4 năm tù, Khương Anh Tuấn (cựu phó trưởng Phòng đầu tư dự án PVB), Lê Thanh Thái (cựu trưởng Phòng kinh doanh PVB) và Hoàng Đình Tâm (cựu kế toán trưởng PVB) cùng 30-36 tháng tù.

Về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", đại diện VKS đề nghị tuyên phạt Đỗ Văn Hồng (cựu chủ tịch HĐQT PVC Kinh Bắc) 6-7 năm tù, tổng hợp với bản án trước đó đã bị tuyên là 19-20 năm tù.

Trịnh Xuân Thanh (cựu chủ tịch HĐQT công ty PVC) bị đề nghị mức án 11-12 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", 10-11 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", tổng hợp hình phạt 21-23 năm tù.

Theo cáo trạng, năm 2007, ông Đinh La Thăng với vai trò là Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol khu vực phía Bắc. Cuối năm 2007, Công ty CP Hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) được thành lập để làm chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ ban đầu hơn 405 tỷ đồng.

Tháng 9/2008, PVB mời sơ tuyển gói thầu TK05 "Chìa khóa trao tay" xây dựng nhà máy Ethanol Phú Thọ. Trong 6 nhà thầu gửi hồ sơ có Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T, do Tổng Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) thành lập, do PVC không đáp ứng đủ yêu cầu.

Công ty cổ phần thiết kế Công nghiệp hóa chất (CECO) sau đó đánh giá cả 6 nhà thầu chưa đạt 100% tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm. Trong đó, liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta-T chưa đạt các tiêu chí về năng lực kỹ thuật, tư vấn thiết kế, xây dựng; báo cáo tài chính năm 2006 thể hiện PVC đang thua lỗ.

Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng về việc chỉ định thầu, PVB không tổ chức đấu giá theo kế hoạch mà chuyển sang chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Quá trình thực hiện hợp đồng không đúng tiến độ, PVC có báo cáo thừa nhận không đủ năng lực. Tháng 3/2013, PVC đơn phương dừng thi công dự án, chưa có hạng mục nào hoàn thành.

Thực hiện dự án, PVB vay ngân hàng và Công ty tài chính Dầu khí Việt Nam hơn 750 tỷ đồng. Từ ngày triển khai dự án (tháng 9/2009) đến khi khởi tố vụ án (tháng 6/2018), PVB đã thanh toán cho PVC hơn 600 tỷ đồng, Alfa Laval hơn 230 tỷ đồng. Chủ đầu tư sử dụng hơn 1.400 tỷ đồng để thực hiện dự án.

Biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về ethanol và tình hình tài chính đang khó khăn, ông Thăng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo triển khai dự án, đã chủ trì nhiều cuộc họp, quyết liệt định hướng giao thầu cho PVC như đề nghị của Trịnh Xuân Thanh.

Trịnh Xuân Thanh biết rõ liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực thực hiện gói thầu nhưng vẫn nhận chỉ đạo từ lãnh đạo PVN để ký văn bản xin được chỉ định thầu. Cựu chủ tịch PVC này còn chủ trì cuộc họp HĐQT và ban Tổng giám đốc PVC đồng ý thực hiện gói thầu; ký công văn gửi ông Thăng xin cam kết thực hiện gói thầu.

Hành vi làm trái các quy định của Thăng, Thanh và các bị can dẫn đến thiệt hại cho PVB hơn 543 tỷ đồng.

Tùng Lâm