Xét xử vụ gang thép Thái Nguyên: Viện kiểm sát đề nghị mức án cao nhất với cựu Tổng Giám đốc

Cựu Tổng giám đốc Gang thép Thái Nguyên bị đề nghị 10-11 năm tù

Chiều 14/4, phiên tòa xét xử 19 bị cáo trong đại án tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) và một số đơn vị liên quan kết thúc phần thẩm vấn.

Trước khi chuyển sang phần tranh tụng, đại diện VKS đã công bố bản luận tội và đề nghị mức án đối với các bị cáo.

Theo đó, nhóm 14 bị cáo bị xét xử về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” (theo quy định tại Điều 360, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015) bị đề nghị các mức án gồm: Trần Trọng Mừng (SN 1949, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên - TISCO) từ 10-11 năm tù; Trần Văn Khâm (SN 1961, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc TISCO) 9-10 năm tù; Ngô Sỹ Hán (SN 1950, nguyên Phó Tổng Giám đốc, Trưởng Ban Quản lý Dự án mở rộng sản suất giai đoạn 2 TISCO) 8-9 năm tù; Đặng Văn Tập (SN 1952, nguyên Phó Giám đốc thường trực Ban Quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO) 7-8 năm tù; Mai Văn Tinh (SN 1952, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty Thép Việt Nam - VNS) và Đồng Quang Dương (SN 1960, nguyên Phó Giám đốc kiêm Thư ký Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO) cùng bị đề nghị từ 6-7 năm tù;

Đại diện Viện kiểm sát nhấn mạnh hậu quả hành vi phạm tội của các bị cáo gây ra cho xã hội.

Đỗ Xuân Hòa (SN 1954, nguyên Kế toán trưởng TISCO) 5-6 năm tù; Đậu Văn Hùng (SN 1951, nguyên Tổng Giám đốc VNS), Đặng Thúc Kháng (SN 1959, nguyên Ủy viên Hội đồng quản trị, Trưởng Ban kiểm soát VNS), Nguyễn Trọng Khôi (Sn 1957, nguyên Phó Tổng Giám đốc VNS), Lê Thị Tuyết Lan (SN 1963, nguyên Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO), Uông Sỹ Bính (SN 1953, nguyên Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO) cùng bị đề nghị từ 3-4 năm tù; Trịnh Khôi Nguyên (SN 1963, nguyên Trưởng Phòng Đầu tư phát triển VNS), Nguyễn Văn Tráng (SN 1958, nguyên Ủy viên Ban kiểm soát VNS) cùng bị đề nghị từ 2-3 năm tù.

Ngoài ra, hai bị cáo nguyên là thành viên Hội đồng quản trị VNS Lê Phú Hưng (SN 1962) và Nguyễn Minh Xuân (SN 1958) cùng bị đề nghị từ 12-18 tháng tù; ba bị cáo nguyên là thành viên Hội đồng quản trị TISCO: Nguyễn Chí Dũng (SN 1955), Hoàng Ngọc Diệp (SN 1966), Đoàn Thu Trang (SN 1985) đều bị đề nghị từ 2-3 năm tù về cùng tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 360, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015.

Trong số 19 bị cáo, bị cáo Trần Trọng Mừng có vai trò chính, là người chỉ đạo và tổ chức thực hiện hành vi phạm tội tại TISCO.

Bị cáo Trần Văn Khâm bị đánh giá là có vai trò tổ chức thực hiện hành vi phạm tội.

Hành vi vi phạm pháp luật của các bị cáo để lại hậu quả lớn

Theo đại diện Viện kiểm sát, năm 2005, Chính phủ chủ trương đầu tư Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, với tổng vốn hơn 3.800 tỉ đồng. TISCO làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là HĐQT của VNS.

Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Căn cứ kết quả đấu thầu, ngày 12-7-2007, Tổng giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng, cùng Tổng giám đốc MCC ký một hợp đồng có giá trị hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỉ đồng).

Đây là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng và đã bao gồm các loại thuế được xác định trong hợp đồng, các chi phí cần thiết để thực hiện hợp đồng theo phương thức Tổng thầu EPC.

Các bị cáo tại phiên xét xử.

Theo hợp đồng, MCC phải hoàn thành dự án sau 30 tháng nhưng sau 11 tháng khởi công vẫn chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu.

MCC rút hết người về nước, nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và điều chỉnh tổng giá hợp đồng tăng thêm hơn 138 triệu USD (hơn 3.000 tỉ đồng).

VKSND tối cao cáo buộc biết rõ việc MCC vi phạm hợp đồng, đề nghị các điều khoản vô căn cứ, năm 2012, Trần Văn Khâm, người đại diện vốn chính của VNS tại TISCO, ký văn bản gửi VNS xin chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỉ đồng, tăng hơn 4.200 tỉ đồng.

Những hành vi vi phạm pháp luật về quản lý tài sản Nhà nước và hành vi thiếu trách nhiệm của các cá nhân thuộc TISCO và VNS đã dẫn đến hậu quả làm thất thoát, lãng phí, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước với tổng số tiền lên tới hơn 830 tỉ đồng.

Bản luận tội nêu rõ, trong vụ án này, các bị cáo là những người có chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ quan trọng, đã trải qua quá trình rèn luyện, phấn đấu để được tin tưởng giao các trọng trách quan trọng, thực hiện việc đầu tư, quản lý sử dụng vốn, tài sản Nhà nước; nhiều bị cáo có chức vụ, trình độ cao, có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác.

Nhưng quá trình triển khai thực hiện Hợp đồng EPC số 01#, các bị cáo đã không lãnh đạo, chỉ đạo và tham mưu đề xuất các biện pháp để thực hiện Hợp đồng đúng quy định, dẫn đến VNS và TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước với giá trị đặc biệt lớn, làm lãng phí nguồn vốn đầu tư đáng nhẽ ra nếu được thực hiện đúng thì sẽ mang lại hiệu quả cao.

Ngoài ra, sai phạm của các bị cáo còn dẫn đến phát sinh nhiều chi phí, thiết bị bị hư hỏng, đồng thời nhiều tài sản, đất đai, khoáng sản có liên quan không được phát huy, đưa vào sử dụng đúng mục đích để đạt hiệu quả, thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo việc làm, thu nhập cho người lao động.

Hành vi phạm tội của các bị cáo không những đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản, mà còn gây ảnh hưởng xấu đến việc phát triển kinh tế, tác động xấu trực tiếp đến hoạt động sản, xuất kinh doanh và ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động tại TISCO.

Ngoài những hậu quả trực tiếp nêu trên, hành vi phạm tội của các bị cáo còn tác động gián tiếp đến tiến trình thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế, trở thành gánh nặng cho nền kinh tế và ảnh hưởng tiêu cực đến an sinh, xã hội, đồng thời gây mất niềm tin trong xã hội.

Đại diện Viện kiểm sát nhấn mạnh, hậu quả của hành vi phạm tội của các bị cáo gây ra khiến dự án hiện vẫn trong tình trạng không tiếp tục thực hiện được, mặc dù Chính phủ, các Bộ, ngành và chính VNS, TISCO đã tìm các giải pháp để tháo gỡ nhưng chưa có biện pháp nào để tiếp tục triển khai hoàn thành Dự án.

Ngày 15/4, phiên tòa tiếp tục phần tranh luận.

Hà Nhân