Xét xử vụ Mobifone mua 95% cổ phần AVG: Ông nguyễn Bắc Son bị luận tội thế nào?

Nguyễn Bắc Son bị đề nghị án tử hình.

Nguyễn Bắc Son tha hóa, biến chất

Tại tòa, đại diện cơ quan nắm quyền công tố khẳng định: Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận quan tâm. Việc đưa vụ án ra xét xử thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật, thể hiện pháp luật không có vùng cấm, dù người vi phạm là ai, thể hiện quyết tâm đấu tranh chống tham nhũng.

Các bị cáo là người có chức vụ cao tại Bộ TT&TT và MobiFone nhưng đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để vi phạm pháp luật. Hành vi phạm tội của các bị cáo thể hiện sự suy thoái của một bộ phận cán bộ công chức, tham ô, tham nhũng, gây thiệt hại cho Nhà nước... Tại phiên tòa, các bị cáo đã nhận tội và việc cáo trạng truy tố đối với các bị cáo là có cơ sở, đúng người, đúng pháp luật.

Bị cáo Trương Minh Tuấn

Đối với bị cáo Nguyễn Bắc Son, VKS nêu quan điểm: Với chức vụ Bộ trưởng Bộ TT&TT có vai trò quyết định trong thực hiện dự án để MobiFone mua AVG. Xuất phát từ động cơ tư lợi cá nhân, bất chấp tất cả quy định của pháp luật, bị cáo đã có hành vi định hướng, chỉ đạo quyết liệt cấp dưới thực hiện sai phạm trong mua cổ phần AVG.

Bị cáo Son giữ vai trò đứng đầu, chỉ đạo mang tính xuyên suốt, quyết liệt, buộc cấp dưới thực hiện. Bị cáo được hưởng cao nhất so với các bị cáo khác từ thương vụ mua bán trái pháp luật với mức hưởng hối lộ số tiền đặc biệt lớn. Do đó, Nguyễn Bắc Son chịu trách nhiệm cao nhất, đứng đầu trong các bị cáo bị phát hiện, truy tố, xét xử.

Bị cáo có bằng khen, huân chương, đây là tình tiết giảm nhẹ. Tuy nhiên, với thành tích đóng góp đó cùng với cương vị người đứng đầu của Bộ, lẽ ra bị cáo phải là tấm gương đạo đức, trung thực, tận tâm phục vụ đất nước, nhân dân, nhưng vì hám lợi vật chất, tha hóa, bị cáo đã có những hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, gây tổn hại đến uy tín của cán bộ chân chính.

Bị cáo Lê Nam Trà

Mặc dù trong quá trình điều tra, bị cáo đã khai nhận hành vi phạm tội, thừa nhận vai trò của mình nhưng tại phiên tòa bị cáo tự mình phủ nhận, sau lại thừa nhận một phần, cho thấy bị cáo chưa thực sự ăn năn hối lỗi về hành vi của mình; chưa thấy rõ trách nhiệm, vai trò của mình về hậu quả của vụ án và đối với các bị cáo cấp dưới. Số tiền 3 triệu USD chưa được nộp lại.

Do đó, mặc dù bị cáo có những tình tiết giảm nhẹ như trên nhưng chừng đó là chưa đủ để bị cáo được hưởng mức khoan hồng mà cần phải có một hình phạt nghiêm khắc để xử lý bị cáo mang tính răn đe, phòng ngừa chung.

Chỉ rõ vai trò các bị cáo thuộc cấp

Đối với bị cáo Lê Nam Trà, theo đại diện VKS, bị cáo Trà là người đứng đầu MobiFone tiếp nhận chỉ đạo của bị cáo Son trong việc mua lại cổ phần AVG. Bị cáo Trà nhận thức rõ tình trạng hiện tại ở thời điểm đó AVG yếu kém, nợ vay lớn, giá mua tư vấn cao hơn giá trị thực tế; việc thực hiện mua dự án phải thực hiện theo Luật 67, Luật 69 về đặc quyền, trình tự thủ tục đầu tư.

Bị cáo Hồ Tuấn

Tuy nhiên, bị cáo vẫn thực hiện ý kiến chỉ đạo của bị cáo Son. Bị cáo đã cùng Cao Duy Hải chỉ đạo trực tiếp các Phó Tổng Giám đốc, các cơ quan chức năng lập dự án mua 95% cổ phần AVG trình Bộ TTTT xem xét, phê duyệt đầu tư dự án.

Sau khi Bộ TTTT ban hành Quyết định 236 phê duyệt đầu tư dự án, bị cáo Trà đã ký Thỏa thuận và Hợp đồng chuyển nhượng với các cổ đông mua cổ phần AVG theo chỉ đạo của bị cáo Son, đồng thời chỉ đạo cấp dưới thực hiện hợp đồng với AVG. Sau khi thực hiện mua dự án xong, bị cáo Trà được hưởng lợi 2,5 USD.

Trong quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa, bị cáo thành khẩn khai báo. Bị cáo cùng các lãnh đạo MobiFone chủ động khắc phục hậu quả nên cần xem xét mức áp dụng hình phạt thấp dưới khung hình phạt.

Đối với tội nhận hối lộ, bị cáo nhận số tiền lớn, đáng lẽ ra phải xử mức cao nhất nhưng bị cáo đã viết đơn tự thú trước khi bị khởi tố đối với tội danh này, thể hiện ý thức mong muốn nhận được chính sách hình sự đặc biệt của pháp luật.

Bị cáo đã tự thú, chủ động khai báo số tiền đã nhận và viết đơn đề nghị gia đình nộp lại số tiền 2,5 triệu đô, kết quả đã nộp lại toàn bộ số tiền đã nhận. Quá trình công tác, bị cáo nhận được nhiều bằng khen, giấy khen. Đây là những tình tiết để bị cáo được giảm nhẹ. Do vậy, khi quyết định hình phạt cần xem xét giảm nhẹ đáng kể hình phạt đối với bị cáo Trà.

Đối với bị cáo Trương Minh Tuấn, với trách nhiệm là Thứ trưởng Bộ TT&TT, Tuấn đã đồng ý làm theo chỉ đạo của bị cáo Son, đã kí nhiều văn bản để triển khai dự án mặc dù biết việc mua dự án phải tuân theo Luật 67, Luật 69 và thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư là của Thủ tưởng Chính phủ; trình tự thủ tục đầu tư để dùng vốn Nhà nước mua lại cổ phần doanh nghiệp phải tuân thủ theo Luật 67, Luật 69.

Song, bị cáo Tuấn vẫn thực hiện theo chỉ đạo của bị cáo Son, ký Quyết định phê duyệt đầu tư Dự án dịch vụ truyền hình của MobiFone khi chưa có quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng, chưa được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định về giá mua và hiệu quả đầu tư dự án, dẫn đến việc MobiFone ký kết các hợp đồng thỏa thuận về việc chuyển nhượng cổ phần của AVG gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước. Sau khi MobiFone mua cổ phần của AVG, Tuấn đã nhận được tiền hối lộ là 200 nghìn USD.

Tại phiên tòa đã làm rõ thời điểm bị cáo ký Quyết định 236 là trong hoàn cảnh thụ động, bị bắt buộc do không thuộc lĩnh vực phân công phụ trách và có ý kiến với Bộ trưởng Son nhưng Son không đồng ý và buộc bị cáo phải kí Quyết định 236.

Bị cáo là người chủ động tích cực trong chỉ đạo khắc phục hậu quả, đây là tình tiết giảm nhẹ đáng kể, giảm đi tính nguy hiểm của hành vi phạm tội “Vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” do bị cáo gây ra, là cơ sở xem xét trách nhiệm hình sự đối với bị cáo về tội danh này.

Bị cáo là người nhận số tiền hối lộ ít nhất và trong quá trình điều tra đã tự thú, thành khẩn khai báo, tác động gia đình nộp lại số tiền hơn 4 tỷ đồng, là người có nhiều thành tích trong công tác, có nhiều tình tiết giảm nhẹ nên khi quyết định hình phạt cần xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Tuấn ở cả 2 tội.

Bị cáo Cao Duy Hải, với vai trò của mình, thực hiện chỉ đạo của bị cáo Trà, Hải đã ký các quyết định thành lập tổ chuyên môn giúp việc, các văn bản có liên quan lập dự án đầu tư dịch vụ truyền hình. Sau khi thương vụ này thành công, Hải đã nhận số tiền 500 ngàn USD.

Trong quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa đã làm rõ nguyên nhân, hoàn cảnh của bị cáo. Khi bị cáo về công tác thì dự án đã được triển khai. Khi thấy Trà phân công thực hiện dự án, bị cáo đã có băn khoăn về việc thực hiện nhưng phải làm theo chỉ đạo của Trà cũng như Quyết định 236 của Bộ TTTT.

Bị cáo từ chối không kí Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần AVG, chủ động, tích cực tham gia khắc phục hậu quả vụ án, thành khẩn khai báo hành vi phạm tội của mình, cùng lãnh đạo MobiFone chủ động khắc phục hậu quả nên cần xem xét áp dụng hình phạt dưới khung cho bị cáo.

Đối với tội nhận hối lộ, bị cáo được nhận số tiền ít thứ 2 so với các bị cáo. Bị cáo đã viết đơn tự thú và trước khi bị khởi tố bổ sung và cũng đã ý thức với mong muốn nhận được chính sách hình sự đặc biệt của pháp luật. Trong quá trình công tác, bị cáo có nhiều thành tích, có nhiều huân huy chương, bằng khen…, do vậy cần xem xét giảm nhẹ đáng kể hình phạt.

Đánh giá cụ thể vai trò các bị cáo trong vụ án, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, đại diện Viện Kiểm sát đưa ra đề nghị mức án đối với từng bị cáo.

Tội “Vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”: Nguyễn Bắc Son - cựu Bộ trưởng Bộ TTTT 16-18 năm tù; Lê Nam Trà - cựu Chủ tịch HĐTV MobiFone 7-8 năm tù; Trương Minh Tuấn - cựu Bộ trưởng Bộ TTTT 6-7 năm tù; Phạm Đình Trọng - cựu Vụ trưởng Vụ quản lý doanh nghiệp, Bộ TTTT: 5-6 năm tù; Võ Văn Mạnh - Giám đốc Công ty AMAX 4-5 năm tù; Cao Duy Hải - cựu Tổng Giám đốc MobiFone: 4-5 năm tù; Hoàng Duy Quang - thẩm định viên Cty AMAX): 3-4 năm tù. Phan Thị Hoa Mai - thành viên HĐTV MobiFone: 3-3,5 năm tù.

Các Phó Tổng Giám đốc MobiFone: Phạm Thị Phương Anh, Hồ Tuấn, Nguyễn Bảo Long và Nguyễn Mạnh Hùng cùng bị đề nghị mức án 2,5-3 năm tù. Nguyễn Đăng Nguyên - Phó TGĐ MobiFone: 2-2,5 năm tù. Ông chủ của AVG bị đề nghị mức án 3-4 năm tù về tội Đưa hối lộ.

Ở tội danh Nhận hối lộ, bị cáo Nguyễn Bắc Son bị đề nghị tử hình; Trương Minh Tuấn: 8-9 năm tù; Cao Duy Hải: 10-11 năm tù và Lê Nam Trà: 16-17 năm tù.

Tổng hợp hình phạt, đại diện Viện Kiểm sát đề nghị tòa cấp sơ thẩm tuyên phạt bị cáo Nguyễn Bắc Son tử hình; Lê Nam Trà: 23-25 năm tù, Trương Minh Tuấn: 14-16 năm tù và Cao Duy Hải: 14-16 năm tù.

Thiều Khang