Xóa nhà tạm, nhà dột nát: Địa phương triển khai nhiều cách làm hay, linh hoạt

Cán bộ, chiến sỹ Công an tỉnh Lai Châu phối hợp với người dân chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn. (Ảnh: Quý Trung/TTXVN)

Đến nay, mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát đã đạt khoảng 54%. Từ nay đến cuối năm, các nước sẽ còn phải hoàn thành xóa hơn 101.000 căn nhà tạm, nhà dột nát. Bình quân cả nước phải xóa 459 căn nhà tạm, nhà dột nát mỗi ngày và mỗi địa phương phải xóa 8 căn nhà tạm, nhà dột nát một ngày.

7 địa phương không còn nhà tạm, nhà dột nát

Theo số liệu báo cáo của các địa phương trên phần mềm cập nhật đến hết ngày 6/3, 36 địa phương đã phát động trên địa bàn mình, huy động 2.690 tỷ đồng. Cả nước đã hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát được 121.638/223.146 căn, đạt 54,5% (trong đó 65.564 căn nhà đã khánh thành và khởi công mới 56.074 căn).

Cụ thể, hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng là 10.338 căn, trong đó số nhà đã khánh thành là 5131; số nhà khởi công là 5.207 căn. Hỗ trợ nhà ở thuộc 2 chương trình mục tiêu quốc gia là 57.664 căn, trong đó nhà đã khánh thành 31.596 căn, số nhà khởi công là 26.068 căn. Hỗ trợ nhà ở thuộc Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát là 53.636 căn (đạt 34,9%), trong đó số nhà đã khánh thành là 28.837 căn, số nhà khởi công là 24.799 căn.

Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết từ nay đến 31/12/2025, theo đăng ký của các địa phương cần hoàn thành 101.508 căn. Đến nay, 22 cơ quan, đơn vị đã chuyển 2.230/3.464 tỷ đồng theo phương án huy động nguồn lực tại Chương trình phát động ngày 5/10/2024 (đạt 64,4%). Các cơ quan, đơn vị, tổ chức còn lại đã có kế hoạch dự kiến hoàn thành việc chuyển kinh phí hỗ trợ trong quý 2/2025 để các địa phương tổ chức triển khai công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát theo kế hoạch.

Theo báo cáo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tính đến hết ngày 28/2/2025, Quỹ Vì người nghèo Trung ương đã tiếp nhận trên 80.159 tỷ đồng hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát. Ban Vận động Quỹ Vì người nghèo Trung ương đã phân bổ 13,74 tỷ đồng cho tỉnh Cà Mau và Nghệ An.

Về tình hình thực hiện chương trình tại các địa phương, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết tính đến nay 7 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát, gồm Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Vũng Tàu, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh... Ngoài ra, từ tháng 4/2025 đến tháng 6/2025, có 9 địa phương đăng ký hoàn thành. Một số địa phương đang có thành tích tốt về xóa nhà tạm, nhà dột nát như: Nghệ An, Sóc Trăng, Lào Cai, Đồng Tháp, Cà Mau, Bắc Giang , Phú Thọ, Gia Lai…

Tại Cần Thơ, địa phương này đang gấp rút hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát. Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ Trương Cảnh Tuyên cho biết hiện nay thành phố đã phê duyệt danh sách các hộ đủ điều kiện để hỗ trợ kinh phí xây dựng, sửa chữa nhà tạm, nhà dột nát với tổng số 531 hộ. Ngoài ra, trên địa bàn thành phố còn trên 400 hộ nghèo và cận nghèo gặp khó khăn về nhà ở nhưng chưa có đủ điều kiện như không có đất ở, đang ở nhà trọ trên đất quy hoạch… sẽ được phê duyệt bổ sung.

“Cần Thơ đang huy động nguồn lực để hoàn thành chương trình xóa nhà tạm bợ trên địa bàn thành phố trước ngày 30/4, để chào mừng 50 năm giải phóng miền Nam, cũng như chào mừng Đại hội lần thứ 15 của Đảng bộ thành phố Cần Thơ nhiệm kỳ 2025-2030,” ông Trương Cảnh Tuyên cho biết.

Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo. (Ảnh: Nguyễn Công Hải/TTXVN)

Bên cạnh một số địa phương đang gấp rút về đích sớm mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát, một số địa phương còn có kết quả rất khiêm tốn như: Hà Tĩnh, Bình Thuận, Long An, Đắk Lắk… Tuy nhiên, các địa phương đều cam kết sẽ hoàn thành trước ngày 30/10/2025 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn cho biết Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các địa phương phát động phong trào sâu rộng trong nhân dân về ủng hộ ngày công, tiền, các điều kiện khác… Ngân sách tỉnh sẽ hỗ trợ 20-36 triệu đồng/căn cho các chương trình. Cụ thể, mỗi nhà xây dựng mới sẽ hỗ trợ tổng chi phí để xây dựng là khoảng 80 triệu đồng/căn. Như vậy, ngân sách tỉnh sẽ hỗ trợ khoảng 173 tỷ đồng.

“Hiện nay Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đang xây dựng văn bản để trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành nghị quyết triển khai thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Tỉnh Đắk Lắk cam kết đến ngày 30/10/2025 hoàn thành xong xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh theo kế hoạch năm 2025 và đến trước ngày 31/12/2025 sẽ sơ kết, tổng kết chương trình,” ông Nguyễn Thiên Văn cho hay.

Chủ động, linh hoạt khi triển khai

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết qua theo dõi, rất nhiều địa phương có nhiều cách làm hay. Một số địa phương có điều kiện đã hỗ trợ cho địa phương khó khăn. Cụ thể như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bắc Ninh, Đồng Nai, Hải Dương đã hỗ trợ cho nhiều tỉnh nguồn kinh phí từ ngân sách địa phương để thực hiện việc này.

Đặc biệt, nhiều địa phương đã xây dựng đề án Hỗ trợ nhà ở chung bằng việc lồng ghép, hưởng ứng của các chương trình mục tiêu quốc gia với nguồn vốn Trung ương hỗ trợ và nguồn vốn xã hội hóa để phê duyệt chung một đề án Hội đồng nhân dân phê duyệt.

“Làm như vậy rất linh hoạt, tức là đối tượng theo chương trình nào thì hưởng nguồn từ chương trình đó, còn lại là các nguồn vốn khác. Ví dụ cách làm này của Yên Bái làm rất hiệu quả, rất linh hoạt. Các địa phương cũng đã chủ động tăng mức hỗ trợ lên, không chờ Trung ương quyết định vừa rồi là 60/30 triệu đồng; nhiều địa phương đã huy động các nguồn xã hội hóa hay nguồn của địa phương để nâng mức lên là 50/25 hoặc 60/30,” Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nói.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng cách thức phê duyệt đề án chung theo hướng tích hợp các nguồn vốn của chương trình như một số địa phương là cách làm rất hay. Những địa phương mà khối lượng lớn có thể làm theo hướng này để trình đề án của Hội đồng nhân dân tỉnh và tích hợp các nguồn lực vào làm sẽ rất bài bản và hiệu quả.

Ngoài ra, một số địa phương rất linh hoạt trong thực hiện chương trình, nhất là vấn đề đất đai. Hiện nay pháp luật về đất đai đã quy định rất linh hoạt và chi tiết việc bảo đảm quỹ đất ở cho đồng bào dân tộc thiểu số, nhiều địa phương đã vận dụng linh hoạt. Ví dụ như trong trường hợp thiên tai thì luật cho phép trong trường hợp khẩn cấp chưa nhất thiết phải đưa đất vào kế hoạch sử dụng mà có thể làm trước, sau đó cập nhật vào quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp sau là cách làm rất linh hoạt.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng chỉ ra cách làm hay khi có những địa phương làm theo hướng khoán. Ví dụ như là kinh phí tỉnh phân bổ chung, huyện chịu trách nhiệm lo đất, xã chịu trách nhiệm lo nhân công mà chủ lực ở đây là dân quân, du kích, công an, thanh niên… và làm rất nhanh. Cũng có địa phương phân cho mỗi cán bộ tỉnh phụ trách một xã nghèo để lo thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở. Đây là những cách làm hay của nhiều địa phương./.

(Vietnam+)