Xu hướng lãnh đạo mới: Giám đốc tài chính am hiểu về ESG

Chuyên môn của giám đốc tài chính có thể bổ trợ hoàn hảo cho các sáng kiến ESG.

Trong bối cảnh ESG đang trở thành yêu cầu tất yếu và điều kiện tiên quyết cho những bước phát triển, doanh nghiệp đang nỗ lực chuẩn hóa các chiến lược, giải pháp phát triển bền vững thông qua chính thức hóa vai trò lãnh đạo về ESG.

Theo báo cáo mới đây của PwC Việt Nam, tỷ lệ doanh nghiệp có vị trí lãnh đạo phụ trách công tác ESG đã tăng mạnh lên khoảng 75%, so với mức chỉ hơn 60% của năm 2022. Tuy nhiên, vị trí này vẫn còn tương đối mơ hồ khi 50% doanh nghiệp cho biết vai trò của người quản lý các hoạt động ESG vẫn còn bị phân tán hoặc hạn chế về quyền hạn.

Dường như, việc đưa một vị trí mới cho một lĩnh vực có phạm vi rộng vẫn đang tương đối khó khăn với doanh nghiệp. Trong khi đó, cũng theo PwC Việt Nam, một xu thế mới đang dần được hình thành, khi một vị trí lãnh đạo cần phải am hiểu tường tận mọi hoạt động của công ty là giám đốc tài chính, đang dần phải cập nhật những kiến thức và kỹ năng liên quan đến phát triển bền vững.

“Trong nỗ lực thu hẹp khoảng cách giữa chiến lược tài chính và phát triển bền vững, một xu hướng lãnh đạo mới đang dần hình thành: sự xuất hiện nổi bật của các giám đốc tài chính am hiểu về ESG”, PwC nêu trong báo cáo Khảo sát tiến trình thực hành ESG năm 2025.

Xu thế tất yếu?

Giám đốc tài chính được biết đến như người điều hành về tài chính cao nhất, trực tiếp giám sát bộ phận tài chính, kế toán cũng như chịu trách nhiệm về các công việc liên quan đến tài chính của doanh nghiệp.

Vị trí lãnh đạo này đặc biệt quan trọng trong một công ty khi giám đốc tài chính luôn có tầm nhìn hoàn chỉnh về bức tranh tài chính. Qua đó, họ sẽ đưa ra những phân tích, đánh giá để đảm bảo hiệu quả về tài chính trong mọi quyết định của doanh nghiệp.

Tính minh bạch luôn được đặt lên hàng đầu khi nói về bức tranh tài chính doanh nghiệp. Đây cũng là một điểm chạm giữa lĩnh vực tài chính và ESG, khi các báo cáo ESG ngày càng được đòi hỏi cao hơn về tính thực tiễn, minh bạch thay vì những liệt kê mang tính kể lể, định tính.

Ngược lại, minh bạch thông tin ESG cũng bổ trợ tốt cho lĩnh vực chuyên môn của giám đốc tài chính khi giúp thu hút dòng vốn vay, vốn đầu tư ưu đãi dành cho các lĩnh vực “xanh”.

Sự minh bạch là điều kiện đủ, còn điều kiện cần để một báo cáo ESG trở nên hấp dẫn với các bên liên quan là hiệu quả các giải pháp đem lại cho doanh nghiệp. Giám đốc tài chính cũng phát huy vai trò ở khía cạnh này, khi đảm bảo giải pháp đưa ra đem lại hiệu quả thực chất.

“Việc bộ phận tài chính tham gia tích cực là minh chứng rõ ràng cho việc doanh nghiệp đang xem ESG không phải là chi phí tuân thủ, mà là động lực chiến lược thúc đẩy giá trị dài hạn”, PwC Việt Nam khẳng định.

Giám đốc tài chính cần chuẩn bị gì cho xu thế mới

Công tác tài chính luôn là phần công việc bận rộn bậc nhất trong doanh nghiệp, khi phải xử lý một lượng lớn dữ liệu với yêu cầu về độ chính xác rất cao. Tuy nhiên, theo PwC, việc am hiểu về ESG được một số vị giám đốc tài chính hoan nghênh và xem như sự mở rộng chuyên môn tất yếu để gia tăng giá trị và hiệu suất của doanh nghiệp.

Trọng tâm của tư duy này là cần phải tạo được sự kết nối giữa thực hành ESG với nâng cao hiệu suất. Điều này có nghĩa, doanh nghiệp cần những giải pháp ESG thực chất để tiết giảm chi phí, gia tăng giá trị, thay vì những giải pháp mang tính hô hào, khẩu hiệu, không đem lại ý nghĩa thực tế và giá trị dài hạn.

Các giám đốc tài chính có thể đóng vai trò như một “bộ lọc” khi đánh giá các giải pháp ESG, bao gồm cân đối giữa chi phí bỏ ra với hiệu quả nhận về, tập trung vào những thay đổi mang tính cấu trúc như giúp tiết giảm chi phí hoạt động, giảm thiểu thất thoát, lãng phi cũng như phòng ngừa những rủi ro trong tương lai.

Qua đó, giải pháp ESG đưa doanh nghiệp đi đúng hướng, đem lại lợi nhuận dài hạn tốt hơn cho nhà đầu tư và các bên liên quan nhưng không gây ra thiệt hại về môi trường, xã hội.

Một vai trò khác của giám đốc tài chính, theo bà Lamis Jarrar, Giám đốc tài chính KPMG, liên quan đến việc đảm bảo tính minh bạch trong báo cáo ESG, bao gồm việc đảm bảo các thông tin về tài chính như hiệu suất gia tăng bao nhiêu, mức cải thiện về biên lợi nhuận như thế nào được đối với kỹ càng với báo cáo tài chính.

Đây cũng là then chốt để khai phá cơ hội mới từ thực hành ESG là xâm nhập thị trường khó tính và tiếp cận vốn vay, vốn đầu tư ưu đãi.

Để làm được điều này, vị giám đốc tài chính cần một tư duy dài hạn, bởi nhiều giải pháp ESG cần một thời gian nhất định để ghi nhận hiệu quả trong thực tiễn. Ngoài ra, tinh thần cởi mở, sẵn sàng chấp nhận điều mới cũng rất quan trọng, trong bối cảnh nhiều phương thức sản xuất, kinh doanh đem lại lợi nhuận nhưng không còn hiệu quả nếu xét đến cả yếu tố bền vững.

Ngoài ra, theo PwC Việt Nam, một giám đốc tài chính am hiểu về ESG sẽ không thể thay thế được vị trí giám đốc phát triển bền vững của doanh nghiệp. Thay vào đó, doanh nghiệp cần hình thành một mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa hai chức năng lãnh đạo này.

Trong đó, giám đốc tài chính đảm bảo về tính khả thi và minh bạch về tài chính cũng như việc phân bổ nguồn lực, kết nối với các sáng kiến ESG.

Hoàng Đông