Xu hướng nghề nghiệp tự do ở giới trẻ: Bước ra khỏi vùng an toàn

Xu hướng làm việc tự do đang dần trở nên phổ biến và mang lại nhiều cơ hội phát triển.

Đặc biệt sau đại dịch Covid-19, hình thức làm việc trực tuyến ngày càng trở nên phát triển, mở ra nhiều cơ hội việc làm cho các lao động tự do.

Nhiều cơ hội việc làm

Xã hội phát triển, các ngành nghề hiện ngày càng trở nên đa dạng, vì vậy xu hướng chọn việc làm của các bạn trẻ cũng có sự thay đổi rõ rệt so với thế hệ trước. Những công việc văn phòng, làm 8 tiếng, thường được định nghĩa là “ổn định” không còn là sự lựa chọn duy nhất của giới trẻ. Trái với các công việc toàn hoặc bán thời gian đòi hỏi thời gian làm việc dài và cố định, freelance mang đến sự thoải mái và linh hoạt hơn. Chính vì những đặc điểm này, lực lượng lao động trẻ đang có xu hướng tìm đến những công việc năng động, tự do và độc lập.

Theo khảo sát vào đầu năm 2022 của một công ty về giải pháp thương hiệu, nhà tuyển dụng cho thấy thị trường lao động Việt Nam có khoảng 40% nguồn nhân lực đang làm việc dưới hình thức tự do. Trên thực tế, đây không phải là một mô hình làm việc quá mới ở cả Việt Nam và trên thế giới.

Định nghĩa đơn giản thì đây là những người làm việc độc lập, tự do, họ được trả tiền để thực hiện nhiệm vụ, công việc do khách hàng yêu cầu. Thông thường, những người lựa chọn công việc này sẽ làm việc theo từng dự án ngắn hạn và không bị gò bó bởi hợp đồng lao động lâu dài. Một lao động tự do có thể làm việc cho nhiều khách hàng, chủ dự án với đa dạng ngành nghề và thậm chí là nhiều công việc cùng lúc.

Các lao động tự do sẽ được làm việc một cách thoải mái về thời gian cũng như không gian làm việc, không chịu sự quản lý của cơ quan đoàn thể hay doanh nghiệp nào, yêu cầu duy nhất là đảm bảo hiệu suất công việc như đã thống nhất giữa hai bên.

Nhận thấy nhiều tiềm năng phát triển khi lựa chọn công việc tự do, chị Nguyễn Hoài Thu (24 tuổi, Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã lựa chọn thử sức ở thị trường việc làm này. “Công việc của tôi là thiết kế giao diện website. Trước đây, tôi từng đi thực tập và làm việc ở một công ty tư nhân trong khoảng hơn một năm, nhưng sau đó cảm thấy bản thân không phù hợp với môi trường công sở nên đã nghỉ việc.

Trong thời gian thất nghiệp ở nhà, tôi lên mạng tìm những dự án từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước để nhận về làm. Sau đó thì tôi quyết định gắn bó với việc làm tự do, cũng không muốn đi làm thuê cho công ty nữa”, chị Hoài Thu chia sẻ lý do gắn bó với lựa chọn của mình.

Ảnh minh họa ITN.

Làm “chủ” chính mình

Xếp lại những chiếc áo sơ mi, quần âu cùng những bộ trang phục công sở, từ một chuyên viên ngân hàng, anh Nguyễn Triều Dương (31 tuổi, Tây Hồ, Hà Nội) mạnh dạn từ bỏ công việc được xem là ổn định với mức lương tương đối cao để lựa chọn một lối đi mới.

Tốt nghiệp chuyên ngành tài chính - ngân hàng tại Trường Đại học Thương mại, anh Dương từng có kinh nghiệm nhiều năm làm việc tại các ngân hàng khác nhau. Nhớ về những ngày tháng cứ mở mắt là đau đầu với những con số, Triều Dương chia sẻ: “Nhiều người cho rằng làm ngân hàng là thoải mái, sung sướng lắm, được ‘ăn trắng mặc trơn’, ngồi điều hòa cả ngày, lương thưởng lại cao. Thế nhưng trên thực tế, áp lực mà một nhân viên ngân hàng phải chịu là rất lớn. Khối lượng công việc khổng lồ, đặc biệt vào các dịp lễ Tết, vì vậy việc tăng ca để hoàn thành công việc là chuyện thường ngày”.

Quá áp lực và căng thẳng với việc tăng ca triền miên, doanh số… bất chấp sự phản đối của gia đình, Triều Dương quyết định nghỉ việc và mở cửa hàng hoa của riêng mình. Không thuê mặt bằng, anh Dương lựa chọn hình thức kinh doanh trực tuyến. Sau một thời gian tìm hiểu thị trường, anh lập những kênh mạng xã hội khác nhau để tiếp cận khách hàng. Ban đầu, khách hàng của thanh niên này chủ yếu là người thân quen, bạn bè và qua giới thiệu…

Dần dần cửa hàng của anh đã có lượng khách ổn định. Việc chạy quảng cáo cũng đem đến cho cửa hàng của anh Dương một số lượng khách tiềm năng. Dù thu nhập từ việc bán hoa so với lương khi làm ngân hàng không ổn định bằng, nhưng anh Dương không hối hận với quyết định của mình.

“Ngày trước khi đi làm thuê, việc được ngủ đủ 8 tiếng/ngày hay tự thưởng cho bản thân một chuyến du lịch dài ngày đối với tôi là một sự xa xỉ. Hiện tại khi làm việc tự do, thay vì thức dậy lúc 7 giờ sáng, chen chúc chịu cảnh tắc đường để tới cơ quan và bù đầu với những con số tới đêm khuya, tôi có thể lựa chọn và sắp xếp khung giờ làm việc linh hoạt. Nhờ đó, tôi có nhiều thời gian để trải nghiệm những điều mới, học thêm những kỹ năng mới, dành nhiều thời gian hơn cho những mối quan hệ xung quanh”, Nguyễn Triều Dương nói.

Không thể phủ nhận thực tế là thị trường việc làm tự do đang rộng mở với nhiều cơ hội phát triển, song nhiều bạn trẻ hiện nay đang “lý tưởng hóa” việc làm việc tự do mà thiếu cân nhắc: Ngành nghề nào cũng sẽ phải đối mặt những khó khăn, vất vả và những áp lực riêng. Đặc biệt hiện nay, khái niệm “freelance” dù đã tương đối quen thuộc đối với giới trẻ, nhưng vẫn còn khá xa lạ và có phần chưa cởi mở dưới cái nhìn của thế hệ đi trước.

Hà Trang