Xu hướng phim 'không có nhân vật chính' đang lên ngôi?

Phim “không có nhân vật chính” thu hút khán giả

Sự quan tâm “nóng” nhất, tạo nên “cơn sốt” hiện nay đối với khán giả Việt Nam có lẽ là phim điện ảnh Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã và đang chiếu tại các rạp.

Theo Box Office Vietnam(đơn vị thống kê phòng vé độc lập) tính đến thời điểm ngày 10.4 – tức chưa đến một tuần ra rạp thì doanh thu của phim này đã đạt gần 100 tỉ. Điều này đủ để cho thấy sức hút của một phim chiến tranh đối với khán giả trong nước tại thời điểm này.

Phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối" đang tạo nên cơn sốt

Ngoài những yếu tố về nội dung và nghệ thuật đã được khán giả cũng như các chuyên gia chia sẻ, đánh giá trong những ngày qua về sự hi sinh, gian khổ của cuộc chiến trong không gian đặc biệt là địa đạo, tình đồng đội, hiệu ứng của phim chiến tranh…thì điều mà khán giả khá dễ dàng nhận ra khi xem xong Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối là phim… không có nhân vật chính. Ngay đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cũng thừa nhận đây là phim không có nhân vật chính và được “nhào nặn” một cách có chủ đích. Theo vị đạo diễn này thì ông muốn mang đến cách làm phim mới khi cho rằng nhân vật chính, quan trọng nhất trong phim chính là địa đạo chứ không phải nhân vật bằng xương bằng thịt theo cách thông thường.

Nhân vật Bảy Theo (do Thái Hòa đóng) nhận được sự đánh giá tích cực của khán giả về lối diễn và thoại đầy chân thực, lột tả được người đội trưởng quyết đoán, kiên trung. Nhưng cuộc đời của Bảy Theo không có những cao trào, nút thắt nghẹt thở của một nhân vật chính như mô típ nhiều bộ phim công chúng đã xem. Bảy Theo mất vợ, con gái theo cha vào địa đạo và rồi cũng theo mẹ. Để cứu danh dự cho đồng đội của mình, Bảy Theo đã nhận trách nhiệm làm cha và sẵn sàng cưới Út Khờ (do Diễm Hằng Lamoon đóng). Thậm chí gần cuối phim Bảy Theo bị thương và cũng chọn cách hi sinh để cứu địa đạo và đồng đội.

Chiến sĩ Ba Hương (do Hồ Thu Anh đóng) hay Tư Đạp (do Quang Tuấn đóng) cũng không phải nhân vật chính dù họ có “chuyện để kể” cho khán giả về lý do vào địa đạo, những thử nghiệm vũ khí và tình yêu đôi lứa nảy sinh trong bom đạn ác liệt. Họ cũng là cặp nhân vật sống sót đến tận cuối phim và mang đến cho khán giả cái kết mở đầy suy ngẫm.

Phải chăng đạo diễn muốn mang đến thông điệp cho người xem rằng, Bảy Theo hay bất cứ người chiến sĩ nào đã hi sinh trong cuộc chiến thì sẽ có những con người, những thế hệ tiếp nối để cầm súng, để bảo vệ địa đạo và để đến được ngày hòa bình?

Bộ phim dài tập Khi cuộc đời cho bạn quả quýt cũng không có nhân vật chính thu hút khán giả nhiều nước (ảnh Netflix)

Trước đó, một bộ phim “không có nhân vật chính” cũng tạo nên cơn sốt cho khán giả nhiều nước phải kể đến là Khi cuộc đời cho bạn quả quýt của đạo diễn người Hàn Quốc Kim Won-seok.

Bộ phim lần lượt kể về cuộc đời của Ae Sun (do IU đóng) và Gwan Sik (do Park Bo Gum đóng) từ khi còn trẻ, đến khi lập gia đình, tuổi trung niên, rồi khi tóc bạc và người chồng ra đi.

Đan xen với các nhân vật này là các con của Ae Sun – Gwan Sik trong hành trình lớn lên với rất nhiều cung bậc, từ hạnh phúc, tự hào, thiếu thốn, mất mát, đau khổ đến thành công…

Thế hệ sau cũng có những điểm giống và khác so với thế hệ trước, nhưng tựu chung lại đó vẫn là một dòng chảy tiếp diễn của cuộc sống ở phía trước.

Đúng như lời của người mẹ Ae Sun trong phim, rằng cuộc đời có những ngày đau khổ nhưng rồi ai cũng phải vượt qua để sống. Cứ sống, rồi sẽ sống. Bộ phim không có nhân vật chính và ai cũng có cuộc đời, số phận riêng nhưng lại đầy tính nhân văn và triết lý sống.

Dễ mà khó

Công chúng đã quá quen thuộc khi xem một bộ phim đều có nhân vật chính với những mô típ của cao trào, nút thắt quan trọng và cách “gỡ nút” ở cuối phim. Những nhân vật chính của phim thường khắc họa rõ nét thông điệp mà biên kịch, đạo diễn muốn gửi gắm.

Thành công hay thất bại của phim phần lớn nhờ vào nhân vật chính. Khi nhân vật chính tạo nên thành công, gây tiếng vang trong lòng công chúng thì còn trở thành hiệu ứng tích cực.

Họ có thể được quan tâm, chia sẻ từ cách ăn mặc, những câu thoại được lan truyền, ứng dụng vào thực tế cuộc sống…

Nói vậy để thấy, khi bắt tay làm một bộ phim theo cách thông thường thì nhân vật chính luôn được lựa chọn kỹ lưỡng, chăm chút và đặt nhiều kỳ vọng.

Đặt ngược lại vấn đề, nếu phim không có nhân vật chính thì sao? Chắc hẳn nhiều người nghĩ sẽ dễ làm hơn. Vì rằng áp lực cũng như kỳ vọng sẽ không đổ lên đầu nhân vật chính “gánh team” mà chia đều cho các diễn viên khác.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên (ngoài cùng bên phải) chia sẻ trong buổi ra mắt phim. Ảnh: Hương Giang

Thực tế, chúng ta đã có một số bộ phim truyền hình khó phân biệt được “nhân vật chính” trong thời gian qua như Lối về miền hoa, Món quà của cha, Thương ngày nắng về…

Trong phim, sẽ có nhiều nhân vật song song và cùng được kể xen kẽ cuộc đời, số phận ở các tập. Khán giả yêu thích hay đánh giá cao diễn xuất của nhân vật nào thì nhân vật đó trở thành nhân vật chính của riêng khán giả.

Tuy nhiên, cũng phải thành thật mà nói rằng, những bộ phim không có nhân vật chính kể trên chưa tạo nên được hiệu ứng mạnh.

Thậm chí có biên kịch còn cho rằng một số phim không có nhân vật chính đơn giản chỉ là “thủ pháp” kéo dài tập của phim truyền hình chứ chưa phải dụng ý nghệ thuật. Và chỉ cần thêm một, hai nhân vật mới cùng với sự kết nối mạch phim thì sẽ có phần tiếp theo.

Khác hẳn với Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối hay Khi cuộc đời cho bạn quả quýt… là những phim được đạo diễn tính toán, chăm chút và chủ ý làm khác khi không cho ai trở thành nhân vật chính. Điều này cũng tạo nên hiệu ứng thú vị, hồi hộp cho người xem khi không thể đoán biết trước được cái kết của phim ra sao.

Và khán giả sẽ thấy nhân vật “đời hơn”, gần gũi hơn thay vì quan niệm lâu nay khi xem phim có nhân vật chính rằng cứ yên tâm dù nghẹt thở ra sao, khó khăn thế nào họ cũng sẽ được cứu hay vượt qua, chứ không thể “đứt gánh giữa đường” được. Nhân vật chính sẽ hiện diện cho đến cuối phim.

Thế nhưng để làm được những bộ phim không có nhân vật chính đạt tiêu chí hay, được khán giả đánh giá tốt, có lượng người xem cao, doanh thu tốt không phải chuyện đơn giản.

Nếu không có tay nghề và sự tính toán thì phim rất dễ rơi vào tình trạng nhàn nhạt, đều đều, thích kết ở đâu cũng được, thích kéo dài bao nhiêu phần, bao nhiêu phút cũng không khó.

Từ cơn sốt của Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối hay Khi cuộc đời cho bạn quả quýt liệu có tạo nên xu hướng phim không có nhân vật chính trong thời gian tới hay không, có lẽ câu trả lời phụ thuộc vào lựa chọn cũng như tay nghề của các đạo diễn. Bởi nếu phim hay, thì dù có nhân vật chính hay không, khán giả vẫn sẽ đón nhận.

HIỀN NGUYỄN