Xử lý nghệ sĩ, KOL quảng cáo sai sự thật: Cần có những điều chỉnh mạnh mẽ hơn trong Luật Quảng cáo

+ Thưa luật sư, câu chuyện lùm xùm của những người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm sai sự thật đã diễn ra từ lâu, nhiều lần, vậy theo ông, vì sao tình trạng này vẫn tiếp diễn? Có phải do chế tài xử lý chưa đủ mạnh thưa ông?

- Luật sư Bùi Đình Ứng: Tình trạng quảng cáo sai sự thật liên tiếp xảy ra xuất phát từ hai nguyên nhân chính. Trước hết, là do lợi nhuận quá hấp dẫn. Các nhãn hàng sẵn sàng trả hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng cho mỗi hợp đồng quảng cáo. Trong khi đó, chế tài hiện nay, nếu chưa vi phạm ở mức hình sự thì chủ yếu là phạt hành chính từ 60-80 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm, quá nhỏ so với số tiền họ kiếm được.

Thứ hai, là do quy trình xử lý chưa đủ nghiêm khắc. Thường thì các nghệ sĩ, KOL khi bị phát hiện quảng cáo sai sự thật, chỉ cần xin lỗi và gỡ bài là xong, trong khi rất nhiều người đã tin vào quảng cáo để mua sản phẩm.

+ Ông nhìn nhận như thế nào về những vụ việc quảng cáo sai sự thật gây búc xúc trong dư luận gần đây?

- Luật sư Bùi Đình Ứng: Những vụ việc quảng cáo sai sự thật gần đây đều có chung một đặc điểm là lợi dụng uy tín cá nhân để tạo niềm tin cho người tiêu dùng nhưng lại không kiểm chứng kỹ lưỡng về chất lượng sản phẩm. Đáng nói hơn, có những sản phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc đông y… Việc tung hô quá mức công dụng của các sản phẩm này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Luật sư Bùi Đình Ứng.

Một số vụ việc điển hình như việc nhiều nghệ sĩ quảng cáo thực phẩm chức năng như “thần dược” nhưng thực chất không có cơ sở khoa học. Hay gần đây, có trường hợp một số KOL quảng bá các khóa học tài chính, hứa hẹn lợi nhuận khủng nhưng thực chất chỉ là chiêu trò lừa đảo.

Tôi cho rằng đây không chỉ là vấn đề pháp lý, mà còn là vấn đề đạo đức nghề nghiệp. Khi nghệ sĩ, KOL sử dụng danh tiếng để quảng bá sản phẩm kém chất lượng, họ đang lợi dụng lòng tin của công chúng.

Nếu như anh đã là người nổi tiếng thì có thiếu gì việc làm lao động chân chính để có tiền, mà cứ phải đi quảng cáo sai sự thật như vậy? Rõ ràng là ý thức cộng đồng kém. Những vụ việc này gây ra sự phẫn nộ trong dư luận bởi niềm tin của công chúng bị “phản bội”. Người tiêu dùng cảm thấy bị lợi dụng, trong khi cơ quan chức năng nhiều khi vào cuộc chưa kịp thời. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn làm xói mòn uy tín chung của giới nghệ sĩ, người có tầm ảnh hưởng.

+ Cơ quan chức năng đang lấy ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Dự kiến, tại Kỳ họp thứ 9 tới đây, dự án Luật tiếp tục được Quốc hội khóa XV cho ý kiến, xem xét thông qua. Theo ông, khi sửa Luật Quảng cáo, các chế tài cần bổ sung như thế nào để xử lý nghiêm hành vi quảng cáo sai sự thật?

- Luật sư Bùi Đình Ứng: Để hạn chế tình trạng người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật, tôi cho rằng cần có những điều chỉnh mạnh mẽ hơn trong Luật Quảng cáo.

Trong đó, cần tăng mức xử phạt hành chính để đảm bảo tính răn đe. Nâng mức phạt lên mức tương xứng với thiệt hại gây ra cho người tiêu dùng và lợi nhuận mà người quảng cáo thu được. Ngoài ra, có thể áp dụng hình thức phạt bổ sung như đình chỉ hoạt động quảng cáo trong một thời gian nhất định đối với những cá nhân, tổ chức vi phạm nghiêm trọng.

Thứ hai, quy định rõ trách nhiệm pháp lý của người nổi tiếng. Cần có điều khoản ràng buộc trách nhiệm liên đới đối với những cá nhân có sức ảnh hưởng khi tham gia quảng cáo. Nếu sản phẩm quảng cáo sai sự thật gây thiệt hại cho người tiêu dùng, người quảng cáo cũng phải chịu trách nhiệm một phần, không thể vô can với lý do “chỉ nhận hợp đồng quảng cáo”.

Thứ ba, siết chặt kiểm soát quảng cáo trên nền tảng số. Hiện nay, quảng cáo trên mạng xã hội chưa được kiểm duyệt chặt chẽ, khiến các sản phẩm kém chất lượng dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng. Do đó, cần có cơ chế giám sát, yêu cầu nền tảng số phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung quảng cáo trước khi cho phép hiển thị.

Bên cạnh đó, cần có chế tài bồi thường cho người tiêu dùng bị ảnh hưởng. Những người bị tổn thất do quảng cáo sai sự thật cần được bồi thường thỏa đáng, thay vì chỉ có biện pháp xử phạt hành chính đối với cá nhân vi phạm.

Tóm lại, việc sửa đổi Luật Quảng cáo cần hướng đến việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đồng thời nâng cao trách nhiệm của người nổi tiếng trong hoạt động quảng bá sản phẩm. Chỉ khi có những biện pháp mạnh mẽ, nghiêm khắc hơn, tình trạng quảng cáo sai sự thật mới có thể được kiểm soát chặt chẽ.

+ Trân trọng cảm ơn ông!

Thiên An (Thực hiện)