Xuất bản 'Những linh hồn chết'

Những linh hồn chết là câu hỏi lớn mà Nikolai Gogol đặt ra không chỉ cho người Nga cùng thời với ông mà cho con người ở mọi nước, mọi thời: bạn sống như thế nào để cho không phải bạn sống mà cũng bằng như chết, như một thân xác sống mà bên trong đó là một linh hồn đã chết?

Tác phẩm mang tính biểu tượng về xã hội Nga dưới chế độ nông nô. Những linh hồn chết kể về những chuyến phiêu lưu phi lý, đầy kỳ công của Chichikov, một người trẻ tuổi thuộc tầng lớp trung lưu của xã hội. Chichikov đi khắp nước Nga để mua những tá điền, những nô lệ đã chết nhưng chủ đất chưa khai báo, chưa xóa tên trong sổ với mục đích cầm cố, vay tiền nhà nước và bịp người khác. Tập truyện miêu tả đủ các loại địa chủ, nói chung đều nhàn rỗi, lười biếng, tham lam, bóc lột nông dân một cách hết sức dã man.

Xét trong số 3 kiệt tác hàng đầu thế giới của thể loại tiểu thuyết phê phán và châm biếm phong tục là Những linh hồn chết của Gogol, Don Quixote của Cervantes và Những di văn của câu lạc bộ Pickwick của Dickens, Những linh hồn chết mang đậm chất chân thực và gần với cuộc đời hơn cả. Chỉ với tác phẩm này, sự nghiệp của Gogol cũng đã xứng đáng đặt ngang hàng với sự nghiệp của tiểu thuyết gia, nhà soạn kịch Tây Ban Nha Cervantes.

Bởi với những hiểu biết của một nghệ sĩ thiên tài, Nikolai Vasilievich Gogol đã “vẽ lại cuộc đời với bộ mặt thật của nó”, bóc mẽ và đả kích sâu cay bộ mặt đáng ghê tởm của xã hội Nga với các tầng lớp thống trị thời bấy giờ mà theo ông là phải “giật bộ trang phục mỹ lệ và cái mặt nạ anh hùng” của chúng, bắt chúng “đem thân cho thiên hạ mua cười”.

Nhà văn Nikolai Vasilievich Gogol

Nikolai Vasilievich Gogol (31/3/1809 – 04/3/1852) là nhà văn lừng danh người Nga gốc Ukraina, một trong những nhân vật nổi bật nhất của văn chương hiện thực Nga. Nét đặc sắc nhất trong tác phẩm của ông là châm biếm chính trị và xã hội, vạch trần sự giả dối và tha hóa của quan chức và tầng lớp trung lưu mới nổi ở nước Nga đương thời. Tuy về cơ bản là hiện thực, tác phẩm của ông có nhiều yếu tố siêu thực.

Ngoài Những linh hồn chết, tác phẩm nổi tiếng nhất của Nikolai Vasilievich Gogol còn có: Cái mũi, Quan thanh tra, Chiếc áo khoác, Nhật ký người điên, Taras Bulba… Phần lớn tác phẩm của ông đã được dịch ra tiếng Việt và được nhiều thế hệ người đọc Việt Nam yêu mến.

Hương Thủy