Xuất bản sách kỉ niệm 50 năm ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản

Từ năm 1999, với mục đích tăng cường hơn nữa sự hiểu biết về Nhật Bản tại các nước châu Á, Quỹ Daido (The Daido Life Foundation) đã tổ chức thực hiện việc dịch thuật và xuất bản sách đề tài nghiên cứu về chính trị, kinh tế, văn hóa, lịch sử của Nhật Bản… sang các thứ tiếng châu Á trong đó có Việt Nam.

Tiểu thuyết Trời lại sáng rồi của tác giả Furukawa Chieko, do dịch giả Higuchi Hoa chuyển ngữ sang tiếng Việt, là tác phẩm thứ 8 của Quỹ Daido xuất bản tại Việt Nam và là cuốn thứ 3 Quỹ Daido hợp tác với Nhà xuất bản Kim Đồng.

Tiểu thuyết Trời lại sáng rồi viết về cuộc đời nữ doanh nhân vĩ đại Hirooka Asako, nhà sáng lập Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Daido, Ngân hàng Kajima, Công ty Hirooka Shoten chuyên nhập khẩu bông… Bà là người có ý chí, không lùi bước trước khó khăn, nhờ đó thành công trong hàng loạt hoạt động kinh doanh. Bà được coi là nữ doanh nhân hiện đại đầu tiên của Nhật Bản và là người có đóng góp lớn trong công cuộc phát triển nữ quyền.

Hirooka Asako (1849 - 1919) là con gái của một gia đình thương gia giàu có - nhà Mitsui Demizu ở Aburanokoji, Kyoto. Mười bảy tuổi bà về làm dâu tiệm đổi tiền Kajimaya nổi tiếng. Thời Hirooka Asako sống là giai đoạn nước Nhật trải qua những biến cố lịch sử thăng trầm khốc liệt, đặc biệt về kinh tế với những chuyển động lớn lao. Giao dịch tiền tệ sử dụng bạc ở vùng kinh đô Kyoto và sử dụng vàng ở Edo được hợp nhất làm một, các tiệm đổi tiền biến mất, thay vào đó, các ngân hàng được thành lập.

Khi gia sản đứng trước nguy cơ khánh kiệt, bà chủ động, khôn khéo và quyết liệt chèo lái giải quyết khó khăn của gia tộc, nhận về mình những công việc lao tâm khổ tứ, từ đối diện với những khách hàng lẻ đến việc thương thuyết các khoản vay với các lãnh chúa. Bà tham gia trực tiếp các công việc của tiệm, từ việc nhỏ hàng ngày đến việc lớn như xoay chuyển cơ hội kinh doanh.

Nắm bắt cơ hội, bà chuyển hướng sang kinh doanh khai thác mỏ than rồi thành lập ngân hàng và công ty bảo hiểm. Những năm cuối đời, bà dốc sức cho các hoạt động xã hội và giáo dục nữ giới, bà có vai trò quan trọng trong việc thành lập Đại học nữ sinh Nhật Bản.

Hirooka Asako là tấm gương về sự bền bỉ, tầm nhìn rộng lớn và bản lĩnh vững vàng trước những cơ hội thử sức đầy kịch tính mà cuộc đời ban cho bà. Khi còn trẻ, bà đã vượt qua bệnh lao phổi chỉ bằng niềm tin không thể chết khi có quá nhiều việc bà cần phải làm. Asako đã nghị lực sống chung đầy dũng cảm với căn bệnh ung thư vú trong nhiều chục năm. Càng khó khăn, bà càng lạc quan và tin tưởng vào ý chí của con người “Chín lần vấp ngã thì mười lần đứng lên”, “Có vấp ngã cũng không đứng dậy tay không” …

Bí quyết thành công của Hirooka Asako là bà luôn đặt sự phát triển của gia tộc vào sự phát triển của đất nước, luôn hướng tới cái mới, phục vụ lợi ích xã hội. Bà đã tích cực đóng góp cho hoạt động giáo dục nữ giới tại Nhật Bản, tạo điều kiện để phụ nữ được tham gia vào các môi trường tài chính như ngân hàng. Bà là tác giả của nhiều bài viết nhằm thay đổi nhận thức xã hội về địa vị của phụ nữ trong xã hội. Bà cũng có vai trò quan trọng trong việc thành lập trường đại học dành cho nữ sinh đầu tiên của Nhật Bản vào năm 1901.

Hirooka Asako trước hết là chân dung người phụ nữ hiện đại thể hiện được vai trò toàn diện trong gia đình và ngoài xã hội. Cuộc đời bà là minh chứng rõ ràng cho quan niệm mà bà đúc kết: “Học tập chăm chỉ, cần cù làm việc, thấy rõ xu thế của thế giới, điều đó chẳng phải là sự độc lập đích thực của người phụ nữ hay sao?”

Cùng những chi tiết đặc sắc nhân văn nói trên, riêng với bạn đọc Việt Nam sẽ còn thấy trong Trời lại sáng rồi một chi tiết thú vị đó là tác giả nhắc tới trường Keio Gijuku (Khánh Ứng Nghĩa Thục) và chính trị gia Okuma Shigenobu. Đây là những cái tên có liên quan mật thiết với phong trào Đông Du do các chí sĩ yêu nước trong đó có Phan Bội Châu khởi xướng tại Việt Nam đầu thế kỉ 20.

Có lẽ, vì cuộc đời nghị lực, kiên cường và nhiều cống hiến cho xã hội như vậy nên Hirooka Asako đã trở thành nguồn cảm hứng để Đài truyền hình NHK Nhật Bản thực hiện bộ phim truyền hình 52 tập có tên gọi Asaga Kita (tựa tiếng Việt là Người đàn bà thép từng phát trên HTV9 vào năm 2016) đã chinh phục đông đảo khán giả nhiều nước trên thế giới bởi một câu chuyện về một người phụ nữ Nhật đáng ngưỡng mộ đã dành hết đời mình vì sự phát triển tương lai của nữ giới.

Năm 2023 kỉ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản, Quỹ Daido và Nhà xuất bản Kim Đồng hi vọng những cuốn sách trong tủ sách Chân dung Nhật Bản nói chung và Trời lại sáng rồi nói riêng sẽ là cầu nối văn hóa để bạn đọc Việt Nam có cơ hội tìm hiểu thêm về đất nước và con người Nhật Bản.

Ngọc Hân / Tuổi trẻ Thủ đô

(Zing đặt lại tiêu đề bài viết)