Xuất hiện gương mặt đàm phán mới, Trung Quốc sẽ cứng rắn hơn với Mỹ?

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Chung Sơn. Ảnh: SCMP

Tuần trước, ông Chung Sơn đã tham gia cuộc điện đàm giữa các quan chức thương mại Trung Quốc và Mỹ. Trái với kỳ vọng của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc điện đàm đó, trưởng đoàn đàm phán Trung Quốc, Phó Thủ tướng Lưu Hạc và ông Chung Sơn đã không đưa ra bất kỳ cam kết nào đặt mua các đơn hàng nông sản lớn từ Mỹ.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn được đăng trên tờ Nhân dân Nhật báo hôm 15-7, ông Chung Sơn đề cập đến kế hoạch hành động “6+1” về thương mại.

“1 tức là chúng ta cần làm tốt công việc trong quản lý các xung đột thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ. Phía Mỹ đã phát động cuộc tranh chấp thương mại với chúng ta là vi phạm các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đó là một ví dụ điển hình chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ”, ông Chung Sơn nói.

Ông cũng nêu ra 6 sáng kiến ưu tiên khác, trong đó bao gồm tăng cường các nỗ lực của chương trình Vành đai, Con đường; thúc đẩy tiêu thụ trong nước; tổ chức thành công Triển lãm Xuất khẩu quốc tế Trung Quốc vào tháng 11 tới; đẩy nhanh phát triển các vùng thương mại tự do ở nước này.

Ông nhấn mạnh: “Chúng ta phải phát huy hết sức tinh thần chiến binh và không chùn bước trong nỗ lực bảo vệ các lợi ích của đất nước và người dân của chúng ta cũng như hệ thống thương mại đa phương”.

Các phát biểu của ông Chung Sơn được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông tham gia cuộc điện đàm giữa phái đoàn đàm phán Trung Quốc với Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin, vào tuần trước. Đây cũng là lần đầu tiên ông tham gia cuộc đối thoại trực tiếp với các nhà đàm phán ở Washington.

Các nhà quan sát nhận định sự tham gia của ông Chung Sơn trong đàm phán với Mỹ cho thấy Bắc Kinh muốn tận dụng kinh nghiệm và chuyên môn của các quan chức thương mại khi các cuộc đàm phán ngày càng khó khăn hơn.

Ông Chung Sơn, 63 tuổi, giữ chức bộ trưởng Thương mại Trung Quốc từ năm 2017. Trước đây, ông từng làm việc sát cánh bên ông Tập Cận Bình; khi ông giữ ghế Phó chủ tịch tỉnh Chiết Giang, ông Tập Cận Bình là bí thư tỉnh này.

Tuy nhiên, ông Chung Sơn không tham gia vào phái đoàn đàm phán Trung Quốc trong hơn một năm qua khi cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung bùng phát vào hồi tháng 7-2018. Zhang Lifan, nhà bình luận ở Bắc Kinh, cho biết các phát biểu của ông Chung Sơn cho thấy Trung Quốc đang chuẩn bị cho một cuộc chiến thương mại kéo dài với Mỹ.

“Các phát biểu này chủ yếu để nhắm đến người nghe trong nước nhưng nó rõ ràng cho thấy Trung Quốc không vội vã để đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ và sẵn sàng cho một cuộc đàm phán kéo dài. Có vẻ như Trung Quốc đang chờ xem điều gì xảy ra sẽ ra sau năm 2020”, Zhang Lifan nói.

"Ông Chung Sơn là quan chức cứng rắn nhất trong số những quan chức cứng rắn của Trung Quốc", cựu chiến lược gia trưởng Nhà Trắng, Stephen K. Bannon, đánh giá.

Scott Kennedy, nhà kinh tế ở Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và chiến lược (CSIS) cho biết sự xuất hiện gây chú ý của ông Chung Sơn có nghĩa là Trung Quốc đã không còn thiết tha trong việc giải quyết các yêu cầu của Mỹ trong đàm phán.

Ông Kennedy nói: “Sự tham gia rõ ràng hơn của ông Chung Sơn trong các cuộc đàm phán là một trong nhiều dấu hiệu cho thấy Trung Quốc không còn quan tâm đến một thỏa thuận lớn để giải quyết các mối lo ngại của Mỹ và các nước khác về chính sách công nghiệp và tình trạng thiếu nguyên tắc tương hỗ thị trường của Trung Quốc”.

Ông cảnh báo những ai đang hy vọng về một thỏa thuận giúp ổn định mối quan hệ song phương Mỹ-Trung “nên từ bỏ những ảo tưởng như vậy vì thỏa thuận đó sẽ không đến sớm”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Steven Mnuchin, nói rằng ông và Đại diện Thương mại Mỹ, Robert Lighthizer, có thể bay đến Bắc Kinh để đàm phán thương mại nếu cuộc điện đàm trong tuần này có kết quả.

“Chúng tôi kỳ vọng sẽ có cuộc điện đàm cấp quan trọng trong tuần này và nếu chúng tôi đạt được tiến triển quan trọng, tôi nghĩ có cơ hội chúng tôi sẽ đến đó (Bắc Kinh)”, ông Mnuchin nói với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 15-7.

Cuộc điện đàm theo dự trù trong tuần này là lần thứ hai các quan chức thương mại cấp cao của hai nước nói chuyện với nhau kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhất trí đình chiến thương mại tại cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản vào cuối tháng trước. Cả hai nhà lãnh đạo cùng nhất trí tái khởi động đàm phán thỏa thuận thương mại bị đổ bể hồi đầu tháng 5 nhưng họ lại không đưa ra khung thời gian cụ thể để đạt được thỏa thuận.

Hôm 15-7, Giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia Mỹ Larry Kudlow nói rằng Mỹ kỳ vọng Trung Quốc thông báo mua một lượng lớn nông sản Mỹ. Ông cho rằng rằng động thái này là bước đi cần thiết để thúc đẩy đàm phán.

“Chúng tôi mong chờ Trung Quốc sớm thông báo mua một số hàng hóa nông sản và dịch vụ của Mỹ với số lượng lớn”, Kudlow nói.

Theo South China Morning Post

Khánh Lan