Xuất khẩu các mặt hàng chủ lực bận rộn dịp cuối năm, tự tin nhắm đích 300 tỷ USD?

Bà Đinh Thị Thúy Phương, Vụ trưởng vụ Thống kê Thương mại và dịch vụ, Tổng cục Thống kê cho biết, 9 tháng năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu đạt 20,8 tỷ USD. Đây là con số tích cực, là điểm sáng của nền kinh tế để tự tin đạt 300 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước.

"Một trong những điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam, 9 tháng năm 2024 là kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt kết quả tích cực. Tính chung 9 tháng năm 2024, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu ước đạt 578,5 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm 2023", bà Phương cho hay.

38/45 mặt hàng xuất khẩu tăng trưởng trên 84%

Tính chung 9 tháng năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu đạt 20,8 tỷ USD, đây là mức xuất siêu khá tích cực trong giai đoạn (2020-2024).

Trong tổng số 45 mặt hàng xuất khẩu chính, tính chung 9 tháng năm 2024 có đến 38/45 (đạt 84,4%) nhóm hàng tăng so với cùng kỳ năm 2023 và chiếm đến 92,9% tổng trị giá mặt hàng xuất khẩu. Trong đó, một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước, như: Điện tử máy tính và linh kiện tăng 27,4%; Điện thoại các loại và linh kiện 7,2%; Máy móc thiết bị dụng cụ và phụ tùng 22,1%. Một số mặt hàng xuất khẩu nông lâm sản có lợi thế của Việt Nam tăng so với cùng kỳ năm 2023, như: Cà phê tăng 37,8%; Thủy sản 9,5%; Rau quả tăng 33,9%; gạo tăng 23%,...

Có 38 trong tổng số 45 mặt hàng xuất khẩu chính có tăng trưởng đạt 84,4%, tính chung 9 tháng năm 2024.

Xét theo thị trường, trị giá hàng xuất khẩu tăng trưởng khá mạnh so với cùng kỳ năm trước, ở hầu hết các thị trường chủ lực của Việt Nam, như: Trung Quốc tăng 1,0%; Hoa Kỳ tăng 24,7%; Thị trường EU tăng 17%.

Ở lĩnh vực nông sản, sau nhiều năm vắng bóng, nhờ sự thuận lợi từ nhu cầu thị trường với giá hồ tiêu tăng cao cũng đã giúp nhóm hàng này quay trở lại "câu lạc bộ" tỷ đô. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, chỉ trong 9 tháng xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam mang về hơn 1 tỷ USD với giá trị xuất khẩu tăng 47%.

Ông Phan Minh Thông - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Phúc Sinh cho biết: "Việt Nam là nơi cung cấp thực phẩm cũng như gia vị lớn trên toàn thế giới. Chúng ta có mỏ vàng lớn và tôi nghĩ giá còn biến động trong 5 năm tới".

Cứ đều đặn mỗi tháng, công ty Vina T&T xuất khẩu 160 container trái dừa và 45 container trái bưởi sang các thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản… Dù vậy, đại diện doanh nghiệp cho biết, 3 tháng tới đây, công việc sẽ còn bận rộn hơn, khi các nước trên thế giới bước vào mùa lễ hội, chào đón năm mới… kéo theo nhu cầu trái cây cũng tăng theo, dự báo có thể lên tới 35%.

Ông Nguyễn Đình Tùng - Tổng Giám đốc Công ty Vina T&T cho biết: "3 tháng cuối năm, chúng ta đón nhận thông tin rất tốt là trái dừa kịp thời gian vào thị trường Trung Quốc sau khi doanh nghiệp chúng tôi đáp ứng nhu cầu và đã cấp mã số vùng trồng, cũng như mã số nhà máy đóng gói trái dừa. Tôi nghĩ trái dừa là sẽ giúp cho tăng trưởng của doanh nghiệp chúng tôi tăng lên vượt bậc trong 3 tháng cuối năm".

Rau quả là nhóm hàng có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất 34%. Chỉ cần 9 tháng, rau quả Việt Nam đã đạt mức xuất khẩu của cả năm ngoái - khoảng 5,6 tỷ USD.

"Tôi chắc chắn kim ngạch rau quả của Việt Nam năm nay sẽ cán mốc 7 tỷ USD", ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định.

Ở nhóm hàng dệt may, tuy đối mặt với nhiều thách thức, nhưng nhóm ngành vẫn giữ được phong độ khi mang về hơn 32,4 tỷ USD với mức tăng 9% trong 9 tháng qua.

Bên cạnh thị trường xuất khẩu truyền thống là châu Âu, công ty dệt may Viking đang nỗ lực kết nối mở rộng thị trường sang Nhật Bản và Mỹ… Cụ thể là đáp ứng nhu cầu khách hàng về những sản phẩm như: đồ bảo hộ, phòng cháy chữa cháy… Nhờ vậy, số lượng đơn hàng của doanh nghiệp đã tăng từ 20 - 25% so với năm ngoái.

"Nhằm đáp ứng nhu cầu tăng đơn hàng, khách hàng hiện tại thì thứ nhất chúng tôi chuẩn hóa quy trình làm việc, gia tăng thêm máy móc. Thứ hai là tuyển dụng và sử dụng thêm lao động ngắn hạn và cận bên để nâng lên năng lực sản xuất của nhà máy", bà Lê Nguyễn Trang Nhã - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Viking Việt Nam cho hay.

Ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết: "Thời gian còn lại chúng tôi đặt ra mỗi một tháng xuất khẩu khoảng 4 tỷ USD, như vậy tổng kim ngạch năm nay chúng tôi dự kiến là xuất khẩu khoảng 44 tỷ USD thì mục tiêu này sẽ đạt được".

Trong lĩnh vực da giày, bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam – thông tin, với tốc độ tăng trưởng như hiện nay, dự kiến ngành da giày – túi xách đạt 26 - 27 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu năm 2024.

Hàng loạt "điểm sáng" xuất khẩu cuối năm

Theo nhận định từ Khối phân tích của VNDirect, với dữ liệu PMI tích cực và số lượng đơn đặt hàng sản xuất mới trong vài tháng qua, đơn vị này dự báo xuất khẩu trong những tháng cuối năm nay có thể tăng khoảng 15%.

Các chuyên gia dự báo xuất khẩu trong những tháng cuối năm nay có thể tăng khoảng 15%.

Được biết, Việt Nam đã có gần 50 nhóm hàng đạt kim ngạch xuất khẩu tỷ đô. Bên cạnh nỗ lực của doanh nghiệp trong nước và các hoạt động xúc tiến thương mại, xuất khẩu của Việt Nam còn được sự hỗ trợ từ các yếu tố khách quan, từ những thay đổi có tính thuận lợi của các thị trường lớn trên thế giới.

Ông Đinh Quanh Hinh - Trưởng bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường, Công ty cổ phần chứng khoán VN Direct nhận định: “Chúng tôi duy trì đánh giá tích cực đối với triển vọng xuất khẩu của Việt Nam từ nay tới cuối năm”.

Theo vị chuyên gia này, những mặt hàng khác như linh kiện điện tử, máy vi tính, máy móc thiết bị, phương tiện vận tải vẫn duy trì xu hướng tăng trưởng cao trong những tháng cuối năm. Bởi vì bức tranh kinh tế vĩ mô toàn cầu đang cải thiện và môi trường đầu tư toàn cầu cũng từng bước cải thiện nhờ một loạt các chính sách nới lỏng chính sách tiền tệ gần đây của các ngân hàng trung ương lớn.

Trưởng bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường, Công ty cổ phần chứng khoán VN Direct đã phân tích, thứ nhất, việc Mỹ áp đặt thuế nhập khẩu lên hàng hóa Trung Quốc đang thúc đẩy hoạt động xuất khẩu từ các nước ASEAN, bao gồm cả Việt Nam. Số liệu cho thấy thị trường Mỹ dẫn đầu về tăng trưởng xuất khẩu trong 8 tháng đầu năm nay với mức tăng tới 26% so với cùng kỳ. Thứ hai, dòng vốn đầu tư từ Singapore, Hồng Kông (Trung Quốc) và Trung Quốc cũng tăng trưởng tích cực, cho thấy xu hướng dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam đang được thúc đẩy.

Thứ ba, chu kỳ nới lỏng tiền tệ trên toàn cầu, được dẫn dắt bởi các ngân hàng thương mại lớn tại Mỹ, châu Âu và Trung Quốc sẽ thúc đẩy tiêu dùng tại các thị trường này, từ đó gia tăng nhu cầu đối với các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. Bên cạnh đó, lạm phát hạ nhiệt tại nhiều nơi trên thế giới cũng đóng góp vào sự cải thiện của tiêu dùng. Thứ tư, các số liệu vĩ mô trong những tháng gần đây về IIP, PMI, đơn hàng xuất khẩu, FDI giải ngân,… cũng hé lộ về bức tranh xuất khẩu khả quan trong những tháng cuối năm 2024.

Kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong năm nay có thể tăng trưởng khoảng 15% so với cùng kỳ, ông Đinh Quang Hinh dự báo, một số nhóm mặt hàng sẽ bứt phá trong xuất khẩu, bao gồm nông sản, thủy sản, dệt may, da giày do đơn hàng dịch chuyển về Việt Nam và mức nền thấp của cùng kỳ 2023. Bên cạnh đó, những mặt hàng khác như linh kiện điện tử, máy vi tính, máy móc thiết bị, phương tiện vận tải sẽ duy trì xu hướng tăng trưởng khả quan trong quý IV năm nay nhờ sự cải thiện của bức tranh kinh tế và môi trường đầu tư toàn cầu sau một loạt động thái nới lỏng chính sách tiền tệ gần đây.

Đại diện VN Direct cũng nhận định, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong những tháng cuối năm nay. Nhất là khi các cảng bờ Đông và vùng Vịnh (Hoa Kỳ) sẽ hoạt động trở lại từ hôm 4/10. Điều này đã giảm phần nào lo lắng của doanh nghiệp xuất khẩu về hoạt động vận tải.

Mặc dù vậy, theo các chuyên gia vẫn còn những thách thức khó đoán định ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp từ nay đến cuối năm.

Theo đó, cạnh tranh địa chính trị giữa các nước lớn có thể gây ra những đứt gãy trong chuỗi giá trị toàn cầu, từ đó có những tác động cả về mặt tiêu cực tới hoạt động sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam. Ngoài ra, vấn đề giá cước vận tải biển có khả năng tăng nhiệt trở lại cũng sẽ tác động không nhỏ đến hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp.

Hồng Hương