Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản hướng đích 70 tỷ USD

Kết quả này đang tạo tiền đề vững chắc cho ngành Nông nghiệp nỗ lực bứt phá ở những tháng cuối năm, phấn đấu đạt mục tiêu 70 tỷ USD đặt ra cho cả năm.

Sơ chế hạt điều xuất khẩu tại nhà máy của Công ty cổ phần Hoàng Sơn 1 (tỉnh Đồng Nai).

Những tín hiệu tích cực

Từ đầu năm đến nay, kim ngạch xuất khẩu của nhiều nhóm hàng chủ lực tăng đáng kể. Cụ thể, trong 10 tháng qua, nhóm nông sản đạt 31,34 tỷ USD, tăng 15,5%; nhóm thủy sản đạt 9,31 tỷ USD, tăng 12,9%; nhóm lâm sản đạt 14,93 tỷ USD, tăng 5,8%; sản phẩm chăn nuôi đạt 512,9 triệu USD, tăng 19% so với cùng kỳ.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, nhiều mặt hàng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Giá bình quân xuất khẩu nhiều nông sản chủ lực tiếp tục duy trì đà tăng tích cực trong những tháng cuối năm. Trong đó, cà phê, hồ tiêu, rau quả và hạt điều ghi nhận mức tăng trưởng tốt.

“Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đang đứng trước thời cơ lớn để thiết lập cột mốc xuất khẩu kỷ lục 70 tỷ USD trong năm 2025”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến chia sẻ.

Nổi bật là sự chuyển dịch trong thị trường xuất khẩu. Thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy, xét theo khu vực, châu Á tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm 44,7% tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam trong 9 tháng qua; kế đó là châu Mỹ (22,7%) và châu Âu (13,8%)...

So với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu sang châu Âu tăng (37,5%); châu Phi tăng 83,6%. Trong đó, Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản là 3 đối tác lớn nhất, chiếm gần 49% kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. So với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng 6,2%, Trung Quốc tăng 12%, Nhật Bản tăng 20,4%... Kết quả này minh chứng cho sự chuyển dịch rất lớn trong sản xuất và xuất khẩu nông sản của Việt Nam thời gian qua.

Không chỉ được hỗ trợ từ Nhà nước, doanh nghiệp cũng chủ động chuyển sang những mặt hàng giá trị, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến nông sản Việt Xanh (tỉnh Ninh Bình) Nguyễn Trương Nghĩa cho biết: “Chúng tôi đã đầu tư công nghệ chế biến cấp đông, thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ thị trường Nhật Bản và châu Âu”.

Sự chủ động trong sản xuất và chế biến đã giúp nông sản Việt Nam có bước tiến vững chắc. Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Nguyễn Văn Mười chia sẻ, xuất khẩu rau quả sang thị trường Mỹ tăng khoảng 60% trong 9 tháng đầu năm, mở ra cơ hội mới cho ngành.

Cùng với sự chủ động của doanh nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang tập trung thúc đẩy mô hình “Nông nghiệp xanh - truy xuất nguồn gốc - chế biến sâu” để nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh của nông sản Việt.

Nhiều cơ hội lập kỷ lục mới

Dù có nhiều tín hiệu tích cực, ngành Nông nghiệp vẫn đối diện không ít thách thức, như: Chi phí logistics và vận chuyển tăng; rào cản kỹ thuật và kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ở một số thị trường nhập khẩu; ảnh hưởng của thiên tai và biến đổi khí hậu... Những rào cản này có thể tác động tiêu cực đến kim ngạch xuất khẩu những tháng cuối năm.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã chỉ ra nhiều hạn chế, nhất là về chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp; tốc độ chuyển đổi sang nông nghiệp xanh còn chậm; công tác quản lý chất lượng, kiểm nghiệm an toàn thực phẩm còn bất cập ở một số địa phương; việc cấp mã vùng trồng, thử nghiệm, xét nghiệm một số hoạt chất vẫn còn vướng mắc... Ngoài ra, thị trường xuất khẩu nông sản đang gặp nhiều khó khăn do xu hướng bảo hộ sản xuất, tăng cường hàng rào kỹ thuật của các nước; một số thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, tài nguyên, khoáng sản còn chồng chéo; việc đổi mới hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp diễn ra chậm; công tác quản lý tài nguyên, nhất là đất đai và nguồn nước, chưa đạt hiệu quả như mong muốn...

Để khắc phục những hạn chế trên, ngành Nông nghiệp đang và sẽ triển khai nhiều giải pháp, như: Thúc đẩy chế biến sâu, hoàn thiện truy xuất nguồn gốc, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận công nghệ bảo quản, chế biến; đẩy mạnh xúc tiến thương mại để khai phá thị trường mới...

Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ cùng các bộ, ngành liên quan hỗ trợ doanh nghiệp duy trì ổn định thị trường truyền thống, mở rộng thị trường mới; chuyển từ tăng sản lượng sang tăng giá trị thông qua sản phẩm chế biến sâu; hoàn thiện cơ chế về tỷ giá, tín dụng, logistics, đẩy nhanh đàm phán tìm đầu ra cho các mặt hàng khó vào thị trường Hoa Kỳ; bổ sung sản phẩm giá trị cao, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung đạt tiêu chuẩn quốc tế...

Song hành những giải pháp hữu hiệu từ các bộ, ngành, việc các doanh nghiệp tiếp tục mở rộng chế biến sâu, tăng tỷ lệ sản phẩm có thương hiệu; các địa phương nhân rộng mô hình liên kết sản xuất - chế biến - xuất khẩu... sẽ giúp ngành Nông nghiệp duy trì mức tăng trưởng cao trong 3 tháng cuối năm, hoàn thành mục tiêu kim ngạch xuất khẩu cả năm đạt 70 tỷ USD - kỷ lục mới của ngành.

Đỗ Minh