Xuất khẩu quặng bauxite thô, một doanh nghiệp đã bị khởi tố

Tổng cục Hải quan cho biết, ngày 17/10/2019, Công ty Bảo Nguyên đăng ký tờ khai số 302816355501/B11 tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Cẩm Phả (Cục Hải quan Quảng Ninh), hàng hóa xuất khẩu theo khai báo là 42.000 tấn “tinh quặng bauxite” (hàm lượng AL2O3>=50%, khối lượng +/-10%), mã số HS 2606000090, thuế xuất khẩu 20%, tổng trị giá lô hàng trên 10,2 tỷ đồng. Công ty Bảo Nguyên đã nộp thuế 2,040 tỷ đồng đối với lô hàng này. Lô hàng đã hoàn thành thủ tục hải quan, cơ quan hải quan cũng đã hoàn thành thủ tục kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa, doanh nghiệp đã nộp thuế xuất khẩu.

Tuy nhiên, căn cứ kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa và kết quả giám định của cơ quan chức năng, hàng hóa xuất khẩu của Công ty Bảo Nguyên là “quặng bauxite dạng thô”, không được phép xuất khẩu theo Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 30/03/2015 của Thủ tướng Chính phủ . Kết quả khám xét và giám định thực tế hàng hóa của cơ quan chức năng cũng cho thấy, tổng trọng lượng lô hàng là trên 44.123,020 tấn (nhiều hơn khối lượng khai hải quan 2.123,020 tấn), trị giá 10.814.052.800 đồng, số thuế phải nộp là 3.244.215.840 đồng (số thuế ẩn lậu là 1.203.267.840 đồng).

Mẫu quặng bauxit của Công ty Bảo Nguyên do cơ quan chức năng thực hiện giám định

Theo quy định tại Phụ lục I - Biểu thuế xuất khẩu theo danh mục mặt hàng chịu thuế ban hành kèm theo Nghị định 125/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 122/2016/NĐ-CP ngày 01/9/2016 của Chính phủ, thì quặng thô có mã HS 2606.00.00.10, thuế xuất khẩu là 30%, còn tinh quặng có mã HS 2606.00.00.90, thuế xuất khẩu là 20%.

Theo hồ sơ chứng nhận đầu tư do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạng Sơn cung cấp, chất lượng quặng bauxite tại mỏ Léo Cao (Lạng Sơn) của Công ty Bảo Nguyên khi chưa qua chế biến đã có hàm lượng AL2O3 từ 48,61% đến 53,22% và thuộc loại sa khoáng trầm tích. Tại công văn số 8228/BCT-CNNg ngày 25/8/2014, Bộ Công Thương cho phép cho Công ty Bảo Nguyên xuất khẩu tinh quặng bauxite thuộc trường hợp cá biệt với hàm lượng AL2O3>=49% (bằng, thậm chí là thấp hơn hàm lượng AL203 của quặng thô khi chưa chế biến của mỏ Léo Cao). Tuy nhiên, doanh nghiệp đã lợi dụng việc cho phép này để xuất khẩu khoáng sản thô (bauxite) nhưng lại khai hải quan là tinh quặng với hàm lượng của khoáng sản thô.

Lô hàng quặng bauxite xuất khẩu thuộc tờ khai số 302816355501/B11 nêu trên của Công ty Bảo Nguyên khi vận chuyển ra khỏi mỏ Léo Cao cũng không cân để xác định khối lượng, không lập phiếu xuất kho kiêm lệnh vận chuyển theo qui định của pháp luật.

Căn cứ vào kết quả kiểm tra thực tế, xác minh, thẩm định… Tổng cục Hải quan cho rằng, khi xuất khẩu lô hàng quặng bauxite thô nêu trên, Công ty Bảo Nguyên đã khai sai tên hàng, mã số, thuế suất hàng hóa từ quặng bauxite thô không được phép xuất khẩu, thành tinh quặng bauxite để xuất khẩu; đồng thời, khai khống số lượng tinh quặng tồn kho năm 2018 để xin phép UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt kế hoạch xuất khẩu năm 2019 (Quyết định số 270/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lạng Sơn), trị giá hàng hóa vi phạm lên đến trên 10 tỷ đồng. Hành vi này của Công ty Bảo Nguyên có dấu hiệu của “tội buôn lậu” theo qui định tại Điều 188, Bộ Luật hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi bổ sung 2017). Do vậy, mới đây, Cục Điều tra chống buôn lậu thuộc Tổng cục Hải quan, đã khởi tố vụ án hình sự về tội buôn lậu xảy ra tại cảng Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, đối với việc xuất khẩu quặng bauxite thô của Công ty Bảo Nguyên. Quyết định khởi tố vụ án này đã được chuyển cho Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để kiểm soát tuân thủ pháp luật, đồng thời đã được phê chuẩn.

Ngọc Quỳnh