Xuất khẩu tôm bị tác động như thế nào trước dịch corona?

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán 2020 vừa qua, dịch viêm phổi cấp do virus Corona gây ra diễn biến phức tạp và lây lan nhanh tại Trung Quốc và nhiều nước trên thế giới gây ảnh hưởng tới hoạt động giao thương giữa Trung Quốc với các nước khác trong đó có Việt Nam. Nhiều nhà nhập khẩu (NK) Trung Quốc đã thông báo cho các doanh nghiệp xuất khẩu (DNXK) thủy sản của Việt Nam tạm dừng việc giao hàng đến hết ngày 9/2/2020 hoặc cho đến khi có thông tin bình thường hóa các hoạt động trở lại từ Chính phủ Trung Quốc.

Năm 2019, Trung Quốc là thị trường tăng trưởng dương tốt nhất trong top 6 thị trường NK tôm chính của Việt Nam. Tuy nhiên, quý I/2020, XK tôm sang Trung Quốc dự kiến giảm do tác động của dịch corona.

Ảnh minh họa

Theo VASEP, một số DN XK tôm có đơn hàng XK đi Trung Quốc phản ánh rằng, các đơn hàng đi Trung Quốc tạm thời chưa thể thực hiện do nhà NK thông báo lùi thời gian giao hàng nên chi phí lưu kho của DN tăng.Một DN xuất khẩu tôm cho biết, DN này đã ký đơn hàng XK hơn 600 tấn tôm cho khách hàng Trung Quốc nhưng mới chỉ giao được một nửa trước Tết. Số còn lại hiện phải lưu kho.

Trên thị trường thế giới, giá tôm thời gian tới sẽ giảm vì nguồn cung tăng mạnh. Hàng của các nguồn cung tôm lớn cho Trung Quốc như Ecuador, Ấn Độ, Thái Lan cũng đang ùn ở cảng Trung Quốc mà chưa được thông quan. Nhiều tàu biển hiện không thể cập cảng ở Trung Quốc do việc đóng và bốc dỡ hàng hóa diễn ra chậm hoặc không hoạt động. Các nước này cũng nỗ lực tìm thị trường thay thế như Mỹ, EU nên việc này cũng ảnh hưởng tới nhu cầu NK từ Việt Nam.

Trong khi nhu cầu NK tôm từ Hàn Quốc, Mỹ, EU cũng bị tác động không tốt do tâm lý e dè, lo ngại dịch bệnh nên cũng ảnh hưởng tới việc chốt hợp đồng mới của các DN.

Trong bối cảnh tình hình dịch corona diễn biến phức tạp như hiện nay, VASEP khuyến cáo, bên cạnh chờ đợi thị trường Trung Quốc hoạt động trở lại, DN cần tìm kiếm mở rộng thị trường mới và phát triển thị trường nội địa, chủ động nắm bắt thông tin diễn biến dịch bệnh để có kế hoạch điều chỉnh sản xuất một cách kịp thời.

Phía sau những tác động của dịch corona từ Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến sản xuất trong nước và giao thương với Trung Quốc, thì DN tôm Việt Nam cũng có thể có cơ hội giành thị phần lớn hơn tại các thị trường truyền thống của các nhà cung cấp tôm Trung Quốc như Mỹ, Nhật Bản, EU khi nhiều nhà NK đang tạm ngừng đơn hàng từ Trung Quốc.

Dự báo, trong quý I/2020, tiêu thụ tôm tại Trung Quốc giảm do tác động của dịch coronavirus. Theo đánh giá của một số DN, mặc dù XK tôm sang Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh do các DN sở tại ngưng làm việc, nhưng vấn đề này chỉ mang tính chất tạm thời và nhu cầu tiêu thụ tôm có khả năng sẽ tăng sau giai đoạn này.

Năm 2019, Trung Quốc là thị trường tăng trưởng dương tốt nhất trong top 6 thị trường NK tôm chính của Việt Nam. Năm 2019, XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc đạt 542,9 triệu USD, tăng 10,3% so với năm 2018. Riêng quý IV/2019, XK tôm sang thị trường này đạt 160,7 triệu USD, tăng 10,3% so với quý IV/2018. Năm 2019, sau khi trồi sụt trong những tháng đầu năm, bắt đầu từ tháng 5 trở đi, XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc liên tục tăng trưởng dương.

Trung Quốc là thị trường NK tôm đứng thứ 4 của Việt Nam, chiếm 16% tổng giá trị XK tôm Việt Nam đi các thị trường. Trung Quốc cũng là thị trường NK tôm sú lớn nhất của Việt Nam, chiếm 32,4% tổng giá trị XK tôm sú của Việt Nam. Tuy XK tôm sú sang Trung Quốc giảm 22,5% nhưng sản phẩm này vẫn chiếm tỷ trọng lớn (41%) trong các sản phẩm tôm XK sang thị trường này, trong khi tôm chân trắng chiếm trên 50,6% còn lại 8,4% là tôm biển. Trong năm 2019, giá các mặt hàng tôm sú đông lạnh XK sang thị trường này dao động ở mức 8,7 – 11 USD/kg.

Kim Thu