Xúc động Lễ truy điệu và an táng các liệt sỹ hy sinh trên đồi Xuân Sơn

"Tất cả thật vô giá"

Sáng 17/4, tại Nghĩa trang liệt sĩ thị trấn Tăng Bạt Hổ, huyện Hoài Ân, UBND Tỉnh Bình Định, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Định đã tổ chức Lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ hy sinh trong trận tập kích cứ điểm Đồi Xuân Sơn vào rạng sáng ngày 26/12/1966.

Về dự có đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Võ Thị Ánh Xuân.

Đây là hài cốt các liệt sỹ vừa được tìm thấy tại đồi Xuân Sơn, huyện Hoài Ân mới đây.

Tháng 1/2022, thông qua cung cấp thông tin của một cựu chiến binh ở phường Hoài Thanh Tây, TX Hoài Nhơn và từ thông tin của một cựu binh Mỹ, từ ngày 10 đến 11/3/2022, Bộ CHQS tỉnh Bình Định huy động lực lượng, phương tiện cơ giới tổ chức khảo sát, thăm dò tại vị trí khoanh vùng ở thực địa.

Xúc động và trang nghiêm Lễ truy điệu, đưa hài cốt các anh hùng liệt sĩ hy sinh tại Đồi Xuân Sơn đến nơi an táng

Sau 2 ngày khảo sát, đến 16h30 ngày 11/3/2022, Đội công tác quy tập phát hiện hố chôn tập thể các liệt sĩ. Qua các nhân chứng, qua các mẫu xương và nhận dạng rất nhiều di vật được tìm thấy xác định đây chính là hài cốt của các liệt sĩ hy sinh trong trận tập kích cứ điểm Xuân Sơn đêm ngày 26/12/1966.

Do nhiều yếu tố lịch sử chiến tranh, đến nay mới chỉ xác định được danh tính 60 liệt sỹ hy sinh tại đồi Xuân Sơn, trong đó 51 đồng chí là cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 22 Sư đoàn 3 Sao Vàng và 9 đồng chí quân, dân, chính đảng địa phương.

Tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Phi Long khẳng định sự hy sinh xương máu của các chiến sỹ là vô giá.

Tại Lễ truy điệu và an táng, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Phi Long xúc động chia sẻ, đã 56 năm trôi qua, hình hài xương thịt các đồng chí đã trở thành đất đá, cỏ cây, thành những mạch nước chảy trong lòng đất mẹ, hòa vào truyền thống cội nguồn của dân tộc.

“Vẫn còn đó dây thắt lưng, bình tông, tăng, võng, những đôi dép cao su, những mảnh dù mục vụn, những tấm khăn choàng, những kỷ vật vợ trao chồng, mẹ trao con trước lúc lên đường làm nghĩa vụ thiêng liêng đối với Tổ quốc. Tất cả thật là vô giá.

Dẫu cho đã 56 năm dài đăng đẵng trôi qua nhưng việc tìm được hài cốt các đồng chí là niềm vui mừng khôn xiết, vì đó là tâm nguyện hằng ấp ủ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bình Định, phải làm tròn trách nhiệm của mình đối với những người đã hy sinh xương máu vì độc lập dân tộc và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Kể từ hôm nay, các đồng chí sẽ được trở về với đồng đội của mình ở Nghĩa trang liệt sỹ thị trấn Tăng Bạt Hổ trong tình cảm thương yêu vô hạn của đồng chí, đồng bào.

Với tất cả lòng thành kính và tri ân sâu sắc, chúng ta cùng nguyện cầu cho anh linh các đồng chí được siêu thoát nơi cõi vĩnh hằng. Tổ quốc ta, nhân dân ta mãi mãi ghi công. Tên tuổi của các anh hùng liệt sỹ đời đời bất diệt", ông Nguyễn Phi Long bùi ngùi.

Tại buổi lễ, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đã trao tặng 200 triệu đồng cho Huyện ủy, UBND, UBMT Tổ quốc Việt Nam huyện Hoài Ân để cùng nhân dân xây dựng bia tưởng niệm, mộ cho các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vừa được tìm thấy.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Võ Thị Ánh Xuân dâng hương các anh hùng liệt sĩ

Chiến đấu đến hơi thở cuối cùng

Hoài Ân là huyện trung du, miền núi của tỉnh Bình Định, vùng căn cứ địa cách mạng, là chiến trường trọng điểm của Quân khu 5 trong kháng chiến chống Mỹ, là nơi tập trung đánh phá của kẻ thù, vì đây là vùng trọng yếu tiếp giáp giữa Quân khu 1 và Quân khu 2 ngụy.

Con đường số 1 qua Tam quan, vượt đèo Bình Đê ra Quảng Ngãi là đoạn đường dễ bị cắt đứt nhất ở miền Trung. Bình Định còn là nơi đứng chân, hậu cứ của Sư đoàn 3, Sư đoàn Sao Vàng anh hùng.

Xác định được địa bàn chiến lược quan trọng của Bình Định nên cuối năm 1965, địch đã tập trung hơn 20.000 quân Mỹ và chư hầu với 500 máy bay phản lực các loại hàng chục tiểu đoàn thiết giáp, pháo binh nhằm thực hiện mục đích "tìm diệt" và "bình định”.

Sau thất bại cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ nhất (1966-1967), quân Mỹ chủ trương xây dựng các cứ điểm để đứng chân dài ngày như Gò Loi, Chóp Chài, trận địa pháo Xuân Sơn... để đẩy mạnh "tìm diệt" và làm chỗ dựa cho quân ngụy và quân chư hầu tiến hành "bình định".

Hài cốt các liệt sỹ được an táng tại Nghĩa trang liệt sỹ ở thị trấn Tăng Bạt Hổ

Đồi Xuân Sơn cách thị trấn Bồng Sơn 22km về phía Tây Nam, cao 198 mét, phía đông bắc giáp núi Gò Công, 3 hướng còn lại giáp sông Nước Lương và sông Kim Sơn.

Trên đỉnh đồi quân Mỹ bố trí một trận địa pháo 12 khẩu 105 mm và 155 mm, lực lượng có 2 đại đội pháo binh và 2 đại đội bộ binh, quân số khoảng 650 tên Mỹ (thuộc Sư đoàn Kỵ binh bay số 1) và được sự yểm trợ trực tiếp của 2 căn cứ pháo binh Tân Thạnh và Kim Sơn, vì vậy các chỉ huy Mỹ cho rằng Xuân Sơn sẽ "miễn dịch" với bất kỳ cuộc tấn công nào của đối phương.

Đêm 26, rạng sáng 27/12/1966, Trung đoàn 22 thuộc Sư đoàn 3 Sao Vàng cùng với quân, dân huyện Hoài Ân tổ chức tập kích cứ điểm Đồi Xuân Sơn.

Đây là trận đánh có ý nghĩa quan trọng nhằm kéo quân Mỹ ra để tiêu diệt, hỗ trợ cho phong trào đấu tranh của quần chúng nổi dậy, chống địch càn quét gom dân, lập "ấp chiến lược, phá âm mưu "bình định" của Mỹ, ngụy.

Đúng 0 giờ ngày 26/12/1966 ta nổ súng tấn công, từng chùm đạn cối 82mm, ĐKZ 75 trùm lửa lên đầu giặc, các chiến sỹ xung kích của Trung đoàn 22 chia làm 6 mũi ào lên như 6 mũi dao nhọn cắm vào đội hình của địch, sau chừng 5 phút bị choáng váng trước đòn tiến công bất ngờ của ta, các hỏa điểm địch đã ngóc dậy và bắn như vãi đạn vào đội hình xung kích.

Cũng ngay trong đêm đó, chúng cấp tốc điều Lữ đoàn 3, Sư đoàn 25 "Tia chớp nhiệt đới" Mỹ phối hợp với Sư đoàn không vận số 1 đi giải tỏa. Suốt trong 5 ngày đêm đạn pháo, rốc két và bom đánh nát các khu rừng còn sót lại, những trận đánh vô cùng khốc liệt lại diễn ra.

Quang Đạt