Xung đột Nagorno-Karabakh: Phái bộ Liên Hợp Quốc trở lại lần đầu sau 3 thập kỷ
Lần đầu tiên sau gần 3 thập kỷ, Liên Hợp Quốc quyết định triển khai phái bộ tới Nagorno-Karabakh nhằm giám sát tình hình nhân quyền và an ninh tại khu vực ly khai này.
Bất chấp cam kết của chính quyền Azerbaijan, hơn một nửa dân số Nagorno-Karabakh, phần lớn là người sắc tộc Armenia đã tới Armenia và hàng nghìn người khác vẫn đang cố gắng di tản. Nhiều nước đã cảnh báo về nguy cơ một cuộc khủng hoảng nhân đạo và yêu cầu các quan sát viên quốc tế tiếp cận khu vực để theo dõi tình hình của người dân địa phương.
Người tộc Armenia buồn bã rời khỏi Nagorno-Karabakh. Ảnh: AP.
Theo ông Stephane Dujarric, người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, phái bộ của Liên Hợp Quốc được triển khai tới khu vực sẽ xác định nhu cầu nhân đạo của cả những người ở lại và những người đã rời đi: “Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn cho biết họ quan ngại sâu sắc về số lượng người tị nạn tới Armenia ngày càng tăng, với những hàng dài người được ghi nhận tại biên giới. Liên Hợp Quốc kêu gọi bảo vệ dân thường và tôn trọng đầy đủ luật nhân đạo và tị nạn quốc tế, cũng như kiềm chế các hành động có thể khiến dân thường phải di dời thêm, đảm bảo an toàn, an ninh và tất nhiên là nhân quyền của họ.”
Quyết định của Liên Hợp Quốc cử phái bộ tới Nagorno-Karabakh đưa ra ngay sau khi chính phủ Armenia yêu cầu Tòa án công lý quốc tế buộc Azerbaijan phải rút quân khỏi khu vực ly khai, cũng như kềm chế thực hiện bất kỳ hành động nào trực tiếp hoặc gián tiếp dẫn tới việc di dời của người sắc tộc Armenia hay ngăn cản họ trở về.
Giới chức Azerbaijan đồng thời cho biết, họ không ép buộc người dân rời đi và sẽ tái hòa nhập khu vực một cách hòa bình, đồng thời đảm bảo quyền công dân của người dân tộc Armenia. Dẫu vậy, người Armenia ở Nagorno-Karabakh vẫn quyết định bỏ lại mọi thứ phía sau, rời khỏi vùng đất nóng này. Chính phủ Armenia cho biết, ít nhất 100 nghìn người hiện đã rời khỏi Nagorno-Karabakh.
Nga hiện triển khai gần 2.000 binh sỹ gìn giữ hòa bình tới Nagorno-Karabakh. Theo người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov, Nga đang theo dõi sát tình hình và kêu gọi đảm bảo các điều kiện sống bình thường cho những người di dời và người ở lại: “Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình. Khía cạnh nhân đạo là quan trong nhất và phải luôn được đặt lên hàng đầu. Lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân. Nhiều người đã quyết định rời đến Armenia và mọi người đều đang nhận được sự giúp đỡ”.
Trong khi đó, các chính phủ phương Tây cảnh báo nguy cơ khủng hoảng nhân đạo và yêu cầu các quan sát viên quốc tế được tiếp cận khu vực. Theo các điều khoản của thỏa thuận ngừng bắn do Nga làm trung gian giữa Azerbaijan và người sắc tộc Armenia, tất cả các lực lượng chiến đấu chống lại Azerbaijan trong khu vực phải rời khỏi vị trí chiến đấu và bàn giao toàn bộ vũ khí cho Baku. Thỏa thuận cũng quy định đối thoại về nhiều vấn đề giữa đại diện của cộng đồng Nagorno-Karabakh và Azerbaijan.
