Xung đột Trung Đông đặt Ukraine vào thế khó

Israel yêu cầu Mỹ cung cấp đạn đánh chặn và một số thành phần dành cho hệ thống Iron Dome.

Vậy xung đột Trung Đông ảnh hưởng đến cam kết của Washington với Ukraine thế nào?

Theo tờ Jerusalem Post, hệ thống phòng không tầm ngắn Iron Dome của Israel đã bị áp đảo bởi các cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10, để lộ lỗ hổng phòng thủ lớn.

Sau cuộc tấn công, Tel Aviv đã yêu cầu Washington hỗ trợ về mặt quân sự, bao gồm việc cung cấp Đạn tấn công chính xác JDAM, tên lửa đánh chặn cho hệ thống phòng không của Israel.

Ngoài ra, Israel còn yêu cầu Mỹ hỗ trợ thông tin tình báo tùy thuộc vào cách thức hoạt động của Tel Aviv trong nhiệm vụ đối đầu với Phong trào Hamas.

Trong khi đó, các nhà lập pháp Mỹ cũng sẽ xem xét dự luật trị giá 100 tỷ USD của Tổng thống Joe Biden dành cho Ukraine.

Câu hỏi lớn đặt ra lúc này là làm cách nào để Washington đáp ứng yêu cầu của Tel Aviv và thực hiện cam kết hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Hoặc sẽ xuất hiện khả năng một trong hai gói hỗ trợ sẽ bị gác lại.

"Tôi nghĩ ban đầu các hệ thống vũ khí đã được chuyển đến Israel một cách nhanh chóng, cũng như hỗ trợ tài chính, và tất nhiên là hỗ trợ giám sát và tình báo, bao gồm cả hỗ trợ nhắm mục tiêu trong khu vực, nếu Israel cần.

Bản thân cộng đồng tình báo Mỹ rõ ràng cũng đã mất cảnh giác ở đây và họ hoàn toàn bất ngờ, và các cơ quan tình báo Mỹ đang xem xét tại sao họ lại bỏ lỡ các dấu hiệu cảnh báo về cuộc tấn công của Hamas sắp xảy ra trong những tuần và tháng trước", Trung tá nghỉ hưu John C. Karen Kwiatkowski, cựu nhà phân tích của Bộ Quốc phòng Mỹ nói.

Sự khác biệt về trong viện trợ Israel và Ukraine

Israel là đồng minh lớn ngoài NATO của Mỹ kể từ năm 1987. Kể từ những năm 1960, Washington là nước ủng hộ nhiệt thành cho Tel Aviv cả ở Liên hợp quốc – phủ quyết các nghị quyết chống Israel – và trên sân khấu chính trị toàn cầu.

Nhìn chung, Washington đã cung cấp cho Israel khoản viện trợ 233 tỷ USD (khi điều chỉnh theo lạm phát) kể từ khi thành lập nhà nước Israel.

Vì vậy, có vẻ như các nhà lập pháp Mỹ nhiều khả năng sẽ dành ưu tiên hàng đầu cho Israel khi xem xét hỗ trợ quân sự và tài chính.

"Tình hình tại Hạ viện Mỹ, nơi kiểm soát hầu bao của chính phủ Mỹ, cho chúng ta biết rằng trong ngắn hạn, cơ quan hành pháp sẽ tùy thuộc vào việc phân bổ lại các nguồn lực (tiền mặt và viện trợ quân sự) khi tình hình Trung Đông không hạ nhiệt", Kwiatkowski cho biết.

Trong khi trước đây tỏ ra miễn cưỡng cung cấp gói trị giá hàng tỷ đô la cho Ukraine thì các thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện hiện sẵn sàng hỗ trợ khẩn cấp cho Israel.

Một số người trong số họ đã bày tỏ sự thất vọng về sự chậm trễ về thủ tục với viện trợ của Israel do việc Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy bị lật đổ. Vì mục đích đó, họ sẵn sàng bỏ phiếu cho một diễn giả mới càng sớm càng tốt.

Hai ứng cử viên chính cho vị trí Lãnh đạo Hạ viện là Steve Scalise (R-La) và Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Jim Jordan (R-Ohio) – hiện đang thiếu 218 phiếu bầu cần thiết.

Một số nhà lập pháp ôn hòa của Đảng Cộng hòa thậm chí còn đề nghị đưa Kevin McCarthy trở lại để đẩy nhanh việc cung cấp hỗ trợ cho Tel Aviv.

Mỹ sẽ tham gia vào cuộc chiến Israel-Hamas ở mức độ nào?

Lầu Năm Góc đã cử biên đội tàu sân bay Gerald R. Ford tới Đông Địa Trung Hải. Tuy nhiên, Kwiatkowski tin rằng Mỹ không muốn sa lầy ở Trung Đông và leo thang hơn nữa trong khu vực.

"Mỹ đã rạn nứt và chứa đầy sự chia rẽ kinh tế và vấn đề nội bộ, phải đối mặt với một năm bầu cử hứa hẹn sẽ rất kỳ lạ, đồng thời giúp đỡ Ukraine và Israel sẽ bộc lộ những rạn nứt và thiếu sót logic trong chính sách đối ngoại của Mỹ", Trung tá Kwiatkowski nói.

Bất chấp tuyên bố của một số nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa rằng Iran đứng sau vụ tấn công của Hamas, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói với báo chí Mỹ hôm 8/10 rằng: "Chúng tôi chưa thấy bằng chứng cho thấy Iran chỉ đạo hoặc đứng sau vụ tấn công cụ thể này".

Tuy nhiên, ông nói thêm rằng Washington đang kiểm tra xem liệu Tehran có liên quan hay không: "Đó là điều chúng tôi đang xem xét rất cẩn thận và chúng tôi phải xem sự thật dẫn đến đâu. Nhưng chúng tôi biết rằng Iran đã có mối quan hệ lâu dài với Hamas".

Bước tiếp theo của Israel

Cựu nhà phân tích của Lầu Năm Góc cho rằng: "Quân đội Israel quyết tâm đánh bại hoàn toàn Hamas, nhưng Israel phải đối mặt với những bất đồng nội bộ và chính trị của riêng mình – những vấn đề có thể khiến họ phải kiềm chế hành động.

Nếu phản ứng của Israel bắt đầu giống như một nỗ lực loại bỏ người dân ở Gaza, thì điều này sẽ không phục vụ lợi ích lâu dài của Israel".

Trong nhiều năm qua, chính phủ Israel đã tìm cách bình thường hóa quan hệ với các quốc gia Ả Rập và đạt được tiến bộ nghiêm túc trên con đường đó trong nhiệm kỳ tổng thống của Donald Trump:

Vào thời điểm đó, Tel Aviv đã ký Hiệp định Abraham với một số quốc gia Hồi giáo. Tuy nhiên, nếu phản ứng của Israel đối với Hamas và người Ả Rập Palestine bị cho là quá khốc liệt, các quốc gia Hồi giáo có thể quay lưng lại với Tel Aviv.

Việc Mỹ vũ khí hóa Á-Âu mang lại trái đắng

Khi Mỹ chuẩn bị cung cấp một số vũ khí cho Israel, các nhà bình luận và quan sát chính trị Mỹ đang tự hỏi Hamas lấy vũ khí từ đâu cho cuộc tấn công bất ngờ.

Trên X (trước đây là Twitter), cựu Tổng thống Donald Trump đăng hình ảnh một chiến binh Hamas cầm khẩu súng trường M4 do Mỹ sản xuất. Cũng có báo cáo về việc các chiến binh của Hamas sử dụng hệ thống phòng không di động SAM IGLA do Liên Xô sản xuất.

Trung tá Kwiatkowski nói: "Chúng tôi biết rằng nhiều loại vũ khí, đặc biệt là các loại vũ khí di động và thuộc thế hệ cũ đã xâm nhập vào thị trường toàn cầu từ Ukraine, cũng như nhiều loại vũ khí còn sót lại ở Iraq và Afghanistan.

Hành lang buôn bán vũ khí nhà nước và phi nhà nước hiện nay còn chưa được kiểm soát nghiêm ngặt. Vì vậy tôi không nghĩ có ai ngạc nhiên về điều này.

Nhưng điều này đặt Ukraine và Mỹ vào tình thế phải bỏ qua sự thật hoặc có thể, bị buộc phải thừa nhận trách nhiệm gây ra các cuộc chiến trước đây ở Trung Đông và đang diễn ra ở Ukraine".

Clip màn nã rocket của Hamas và hệ thống Iron Dome khai hỏa đánh chặn đêm 8/10.

Kiên Bùi