Xung quanh chuyện bỏ đếm ngược đèn tín hiệu giao thông của TP.HCM

Nhiều ý kiến cho rằng, việc duy trì đếm lùi đèn giao thông là cần thiết vì giúp người đi đường và tài xế chủ động được thời gian và tốc độ lái xe của mình.

Cuối tháng 6 vừa qua, Trung tâm quản lý Điều hành Giao thông đô thị TP.HCM (UTMC) cho biết đã đề xuất thành phố thí điểm bỏ đếm ngược tín hiệu thời gian trên đèn giao thông tại các giao lộ có đèn giao thông; đồng thời cho biết đang áp dụng thí điểm việc này trên đường Nguyễn Đình Chiểu (quận 1 và quận 3) và giao lộ Mai Chí Thọ - Tố Hữu (Thủ Đức).

Giải thích cho đề xuất và việc thí điểm này, UTMC cho biết việc thí điểm này giúp người đi đường nâng cao ý thức chấp hành đèn tín hiệu, thay vì cố vượt khi đèn đỏ còn 2 - 3 giây, dễ gây xung đột các hướng đi. UTMC cũng cho rằng việc bỏ đếm lùi giây là để cơ quan chức năng theo dõi, ghi nhận hình ảnh và số liệu về hành vi của người tham gia giao thông; từ đó có phương án tổ chức giao thông linh hoạt, phù hợp hơn.

Cách giải thích của UTMC đã gây phản ứng trái nhiều từ dư luận, công luận, giới tài xế cùng các chuyên gia; trong đó đa phần cho rằng làm như vậy là “lợi bất cập hại”, không mang lại hiệu quả, thậm chí phản tác dụng. Mặc dù, theo ghi nhận thực tế, tại một số vị trí hiện đã bỏ đếm lùi đèn tín hiệu, người vi phạm giao thông vượt đèn đỏ là không đáng kể, thậm chí chấp hành rất nghiêm túc do thói quen đã hình thành từ lâu nhưng vẫn xảy ra trường hợp nhiều lái xe “bị lỡ trớn” và dừng không đúng vạch hay “lỡ rồi chạy luôn” vì không có tín hiệu đếm ngược thời gian.

Dư luận cho rằng việc đếm ngược số giây trên đèn hiệu giao thông như trước giờ vẫn có là cần thiết, vì người đi đường sẽ biết mà tự điều chỉnh tốc độ, giảm để dừng hay lướt để kịp qua luôn; hay giả tốc độ để nhường người qua đường và xe trên tuyến cắt ngang…

Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên, hội viên Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, chuyên gia phân tích tại Trung tâm Kinh tế Miền Nam và Viện Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nhận định rằng việc thành phố bỏ đếm ngược đèn tín hiệu giao thông là “dám nghĩ, dám làm”; nhưng việc thay đổi này không có lợi. “Nó không tốt hơn mà còn khiến người dân mất sự chủ động khi di chuyển trên đường.

Hiện nay, TP.HCM có rất nhiều tuyến đường đông đúc giao thông, nhất là ở các tuyến cửa ngõ; vậy nhưng người đi đường phải đứng đợi hết đèn đỏ rất lâu, trong khi tín hiệu đèn xanh thì quá ngắn. Nếu có nghiên cứu hay thí điểm thì cần nghiên cứu điều chỉnh thời gian dừng chờ đèn giao thông ở các tuyến đường này”, ông Nguyên nói thẳng.

Một cách trung dung hơn, ông Nguyễn Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP.HCM l, cho rằng việc duy trì đếm ngược đèn tín hiệu giao thông là cần thiết vì nó minh thị rõ ràng cho người đi đường, giới tài xế biết để chủ động điều chỉnh tốc độ lái xe và dừng xe. Nhưng ông Tính cũng nói rõ thêm: “Hiện đối với những giao lộ có đèn giao thông thông minh (kết nối về trung tâm ITS để theo dõi, giám sát, điều khiển từ xa) hay có tủ điều khiển đèn giao thông, việc kéo dài hay rút ngắn thời gian đèn đỏ/đèn xanh nhằm giải quyết tình trạng giao thông tại từng thời điểm, là điều hành theo tình huống thực tế và không cần thiết đếm giây cố định. Nếu trong sắp tới, thành phố chưa có kế hoạch tăng thêm các giao lộ có đèn giao thông thông minh/có tủ điều khiển, hoặc chuyển tất cả các giao lộ có đèn giao thông đếm ngược sang điều khiển theo tình huống thực tế, thì nên tiếp tục duy trì đèn giao thông đếm ngược”.

Tại cuộc họp báo cung cấp thông tin về tình hình kinh tế xã hội TP.HCM chiều qua 04/7/2024, đại diện Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho biết trong thời gian thí điểm bỏ đếm lùi vừa qua, Sở ghi nhận ít xảy ra các trường hợp va chạm trong thời gian chuyển pha tại các nút giao đang thí điểm tắt đèn đếm lùi, xe cộ lưu thông ổn định, không xảy ra tình trạng kẹt xe cục bộ tại khu vực giao lộ, hay tình trạng bấm còi hối thúc giảm khi dừng chờ đèn đỏ. Vị này cũng cho biết hiện tại đang nghiên cứu phương án bỏ đếm lùi đối với đèn đỏ, còn đèn xanh thì vẫn duy trì.

TP.HCM có khoảng 1.200 chốt đèn tín hiệu giao thông xanh - vàng - đỏ; trong đó có 216 nút giao thông có lắp đặt tủ giao thông thông minh kết nối về trung tâm ITS để theo dõi, giám sát và điều khiển từ xa. Theo nguyên lý hoạt động của tủ tín hiệu giao thông, để bảo đảm an toàn khi thay đổi pha đèn, có hai hình thức điều khiển đèn mà đèn đếm lùi không hoạt động là: 1/ Khi có lực lượng chức năng điều khiển bằng tay tại tủ tín hiệu; 2/ khi điều khiển, thay đổi kịch bản từ xa (tại trung tâm điều khiển). Đèn đếm lùi chỉ hoạt động khi vận hành tủ tín hiệu ở chế độ thiết lập cố định các kịch bản theo các giờ trong ngày và các ngày trong tuần.

Xuân Nghi