Xung quanh vụ đấu giá tài sản có nhiều sai phạm
Xung quanh vụ khiếu kiện về đấu giá tài sản kéo dài, vừa qua Thanh tra Bộ Tư pháp đã có Kết luận thanh tra (KLTT) về việc chấp hành các quy định pháp luật với Công ty Cổ phần Dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn (trụ sở quận 7, TP Hồ Chí Minh) và Văn phòng Công chứng Mỹ Phước (Bình Dương). Đây là vụ việc liên quan trong quá trình bán đấu giá Dự án Khu dân cư Mỹ Phước 4 và Dự án Khu dân cư Cầu Đò do Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thiên Phú làm chủ đầu tư...
Theo KLTT, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thiên Phú (viết tắt Công ty Thiên Phú) có ký ba hợp đồng tín dụng với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Chợ Lớn (viết tắt Agribank Chợ Lớn) trong khoảng thời gian từ ngày 28-10-2003 đến tháng 3-2011 với tổng số tiền 599 tỷ đồng và 18.634,3 lượng vàng SJC. Để đảm bảo các khoản vay trên, Công ty Thiên Phú đã thế chấp hai dự án Mỹ Phước 4 và Cầu Đò cho Agribank Chợ Lớn. Ngày 31-8-2012, tổng dư nợ của Công ty Thiên Phú là 294 tỷ đồng. Do không có tiền trả nợ, phát sinh nợ xấu nên Công ty Thiên Phú đồng ý để Agribank Chợ Lớn bán đấu giá hai dự án thế chấp để trả nợ.
Trong đó, Dự án Mỹ Phước 4 (thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương) được cơ quan có thẩm quyền định giá 208 tỷ đồng (ngày 2-4-2014) và Công ty Thiên Phú ký biên bản thỏa thuận về việc xử lý tài sản bảo đảm thu hồi nợ để Agribank Chợ Lớn tổ chức bán đấu giá. Agribank Chợ Lớn đã ký hợp đồng với Công ty Cổ phần dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn (viết tắt Công ty Nam Sài Gòn) để bán đấu giá tài sản.
Ngày 19-4-2014 bán đấu giá lần thứ nhất nhưng không có khách hàng nào đăng ký tham gia. Lần đấu giá thứ hai, ngày 12-9-2014, Công ty Nam Sài Gòn căn cứ theo yêu cầu của Agribank Chợ Lớn chia Dự án Mỹ Phước 4 thành 3 khu: A, B1, B2 để dễ tìm kiếm khách hàng. Tổng giá trị bán đấu giá Dự án Mỹ Phước 4 lần hai là 187 tỷ nhưng vẫn không có khách hàng đăng ký tham gia đấu giá.
Lần đấu giá thứ ba vào ngày 22-10-2014, vẫn giữ nguyên như lần thứ hai về giá, nhưng tổ chức bán đấu giá chia làm ba khu riêng biệt, cũng không có khách hàng. Lần thứ tư, vào ngày 14-11-2014, chỉ tiến hành đấu giá khu B1, B2 (khu A được bán đấu giá chung với Cầu Đò), giá khởi điểm hai khu hơn 84 tỷ đồng nhưng vẫn không có khách hàng. Từ lần thứ năm đến lần thứ bảy, đấu giá khu B1, B2 cũng đều không có khách hàng tham gia, dù giá khởi điểm đã giảm chỉ còn hơn 79 tỷ đồng. Đến lần đấu giá thứ tám, giá khởi điểm 77 tỷ đồng (khu B1 và khu B2 của Dự án Mỹ Phước 4) và có một khách hàng duy nhất là Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Thuận Lợi (đổi tên từ Công ty TNHH Địa ốc Thuận Lợi; viết tắt Công ty Thuận Lợi). Ngày 9-10-2015, buổi đấu giá được tiến hành và Công ty Thuận Lợi mua được tài sản đấu giá với số tiền 77 tỷ đồng.
Còn Dự án Cầu Đò (huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương) được định giá 162 tỷ đồng và có hai lần đấu giá. Lần thứ nhất vào ngày 23-10-2014 nhưng không có khách mua. Lần thứ hai, ngày 14-11-2014, bán đấu giá cả Cầu Đò và khu A Mỹ Phước 4 với tổng giá trị 232 tỷ (Cầu Đò 147 tỷ, khu A Mỹ Phước 4 là 85 tỷ). Lần này Công ty Thuận Lợi cũng là đơn vị duy nhất đăng ký tham gia đấu giá. Ngày 5-12-2014, Công ty Thuận Lợi trúng đấu giá bằng giá khởi điểm là 232 tỷ đồng.
Việc thanh toán tiền trúng đấu giá, Agribank Chợ Lớn và Công ty Thuận Lợi thỏa thuận chia thành nhiều đợt và cam kết nếu Công ty Thuận Lợi không thanh toán đúng hạn thì chịu thêm lãi suất 1,5 lần của lãi suất 7,06%/năm.
Sau khi hai dự án Mỹ Phước 4 và Cầu Đò được bán đấu giá, giữa năm 2019, ông Nguyễn Văn Tuấn khi đó là Phó Giám đốc Công ty Thiên Phú có đơn tố cáo đến Thanh tra Bộ Tư pháp, về việc có dấu hiệu thông đồng, dìm giá, không niêm yết, thông báo công khai, gây thất thoát trong việc sử dụng, quản lý tài sản Nhà nước; Ký hợp đồng mua bán tài sản đấu giá vi phạm pháp luật; Văn phòng công chứng thực hiện công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá trái quy định…
Quá trình xác minh, Thanh tra Bộ Tư pháp kết luận: Trong quá trình tổ chức đấu giá tài sản là các quyền sử dụng đất của dự án Mỹ Phước 4 và Cầu Đò, Công ty Nam Sài Gòn có một số sai phạm. Cụ thể diện tích quyền sử dụng đất giữa Chứng thư thẩm định giá và kết quả bán đấu giá không thống nhất, hồ sơ không có tài liệu thể hiện đã niêm yết thông báo đấu giá tại địa điểm theo quy định pháp luật. Chưa đảm bảo chặt chẽ trong việc người đăng ký tham gia đấu giá nộp tiền đặt trước khi thời hạn nộp tiền đã hết. Chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong việc thực hiện hợp đồng đấu giá đã ký kết với Agribank Chợ Lớn; Nhận thức chưa đúng về tài sản đấu giá dẫn đến việc thông báo bán đấu giá tài sản không được chuyển nhượng. Trong đó, diện tích đất bán đấu giá thiếu 2.821,7m2 so với Chứng thư thẩm định giá; Không niêm iết thông báo đấu giá tại địa điểm theo quy định pháp luật; nộp tiền đặt cọc khi đã hết thời gian đăng ký; Người trúng đấu giá (Công ty Thuận Lợi) không thực hiện đúng thời hạn thanh toán. Việc bán đấu giá cả phần diện tích đất Nhà nước không thu tiền sử dụng đất là trái quy định Luật Đất đai; Trong quá trình công chứng hợp đồng mua bán tài sản, Công chứng viên Văn phòng công chứng Mỹ Phước (cũng là Trưởng Văn phòng công chứng) thực hiện công chứng hợp đồng, trong đó có nội dung mua bán quyền sử dụng đất Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất là chưa đúng quy định pháp luật.
Thanh tra Bộ Tư pháp cho rằng, tuy chưa đủ cơ sở để kết luận dấu hiệu làm trái, gây thất thoát tài sản Nhà nước, nhưng khẳng định nội dung tố cáo Công ty Nam Sài Gòn chưa có biện pháp quyết liệt để xử lý việc chậm thanh toán của khách hàng trúng đấu giá là có cơ sở. Việc ký kết hợp đồng mua bán tài sản trúng đấu giá vi phạm quy định pháp luật. Văn phòng công chứng thực hiện việc công chứng hợp đồng mua bán tài sản trúng đấu giá có nội dung chưa đúng quy định Luật Công chứng. Thanh tra Bộ Tư pháp đề nghị Ngân hàng Nhà nước tăng cường thanh tra với các Chi nhánh của Agribank trong xử lý, thu hồi nợ, tránh khiếu nại, tố cáo phát sinh liên quan. Sở Tư pháp Bình Dương kiểm điểm trách nhiệm của Văn phòng công chứng Mỹ Phước. Agribank Chi nhánh Chợ Lớn kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm cá nhân để xảy ra tồn tại, thiếu sót như đã nêu trong kết luận thanh tra. Công ty cổ phần đấu giá Nam Sài Gòn tổ chức rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót mà KLTT đã nêu trong việc tổ chức bán đấu giá tài sản.