Xuyên đêm nghẹt thở gỡ thanh sắt đâm xuyên mặt nam thanh niên

Bệnh nhân được phẫu thuật cấp cứu khẩn cấp.

Kích hoạt báo động đỏ toàn viện cấp cứu bệnh nhân

Cây sắt ghim chặt qua vùng mặt - nơi tập trung nhiều mạch máu và dây thần kinh quan trọng. Ngay sau tai nạn, nam sinh được đưa đến bệnh viện tuyến tỉnh tại Nghệ An. Tại đây, các bác sĩ đã kịp thời cắt ngắn thanh sắt, cố định dị vật, cầm máu tạm thời, liên lạc tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để chuẩn bị tốt nhất cho hành trình chuyển tuyến.

Thách thức đặt ra là việc vận chuyển người bệnh vô cùng khó khăn do dị vật xuyên chéo qua đầu-cổ khiến bệnh nhân không thể nằm thẳng hoặc ngửa đầu trong suốt cả hành trình hơn 300km ra Hà Nội để tránh chảy máu hay tổn thương nặng thêm.

Bệnh nhân đến viện trong đêm, trong tình trạng phần thanh sắt dài khoảng 50cm vẫn còn cắm xuyên trên mặt. Hình ảnh chụp cắt lớp cho thấy dị vật đi từ đầu mũi xuyên qua vòm cứng, xương ổ răng hàm phải, nền cổ rồi xuyên ra sau gáy. Đường đi của dị vật cực kỳ nguy hiểm có thể tổn thương mạch máu lớn gây chảy máu ồ ạt hoặc liệt mặt vĩnh viễn.

Bệnh nhân ngay lập tức được chuyển thẳng lên phòng mổ cấp cứu. Bệnh viện kích hoạt báo động đỏ nội viện, huy động nhiều chuyên khoa cùng tham gia hội chẩn: Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình và Thẩm mỹ, Gây mê-Hồi sức, Phẫu thuật Cột sống, Tim mạch-Lồng ngực và Chẩn đoán hình ảnh.

Sau hội chẩn các bác sĩ thống nhất phương án tiến hành phẫu thuật cấp cứu lấy dị vật xuyên vùng mặt-cổ. Do dị vật đâm xuyên qua qua mặt, chèn giữa ổ miệng gây vỡ nát xương hàm và chảy máu nhiều, các bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật hàm mặt-tạo hình đã phải chủ động mở khí quản kiểm soát đường thở tạo điều kiện gây mê hồi sức cho người bệnh.

Ca phẫu thuật có sự phối hợp liên khoa.

Ê-kíp phẫu thuật tim mạch bộc lộ và kiểm soát bó mạch cảnh phải trong khi các phẫu thuật viên hàm mặt-tạo hình tiến hành lấy bỏ dị vật và xử lý vết thương hàm mặt của bệnh nhân.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình và Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chia sẻ, thanh sắt khi được rút ra phải cẩn thận từ từ từng milimet sau khi tình trạng tổn thương vùng mặt và huyết động của người bệnh đã được kiểm soát hoàn toàn.

"Các bác sĩ phẫu thuật hàm mặt-tạo hình không chỉ lấy dị vật an toàn, giữ được tính mạng cho người bệnh mà còn bảo tồn tối đa cấu trúc giải phẫu và chức năng vùng mặt – nơi tập trung nhiều dây thần kinh và cơ quan cảm giác quan trọng. Nhờ đó, bệnh nhân không chỉ thoát khỏi “cửa tử” mà còn có cơ hội hồi phục gần như toàn vẹn về thẩm mỹ và chức năng vận động khuôn mặt”, bác sĩ Hà nói.

Sau hơn một giờ phẫu thuật khẩn trương, thanh sắt được lấy ra an toàn, các tổn thương hàm mặt được các bác sĩ cố định xương và xử trí triệt để vết thương, người bệnh bảo tồn được khuôn mặt và vượt qua tình huống nguy kịch trong gang tấc.

Sự phối hợp kịp thời giữa y tế địa phương và tuyến trên

Sau ca phẫu thuật đầy nghẹt thở, bệnh nhân hiện tỉnh táo, vết thương khô, tiến triển tích cực, được điều trị tại khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình và Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Các bác sĩ nhận định đây là một trường hợp “cực kỳ may mắn”, bởi chỉ cần thanh sắt đi lệch vài centimet là hậu quả vô cùng khôn lường.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình và Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khám cho bệnh nhân sau phẫu thuật.

Thạc sĩ, bác sĩ Tô Tuấn Linh, bác sĩ khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình và Thẩm mỹ, thành viên kíp phẫu thuật khuyến cáo, trong trường hợp khi gặp tai nạn có dị vật đâm xuyên vùng cổ mặt, tuyệt đối không được rút dị vật ra ngay tại hiện trường nếu không có đủ trình độ chuyên môn và cơ sở vật chất hỗ trợ, cần sơ cứu cố định tạm thời dị vật và đưa nạn nhân tới ngay cơ sở y tế có đầy đủ các chuyên khoa sâu về lĩnh vực gây mê hồi sức và phẫu thuật.

Ca bệnh hy hữu này một lần nữa cho thấy hiệu quả của mô hình phối hợp giữa y tế tuyến tỉnh và trung ương trong cấp cứu chấn thương nặng, đa chuyên khoa. Tại tuyến tỉnh, các bác sĩ đã phản ứng nhanh, xử trí bước đầu chính xác, bảo đảm an toàn tối đa khi vận chuyển người bệnh ra Hà Nội - tạo “bước đệm sinh tử” cho ca cấp cứu.

Tại tuyến trung ương, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã phát huy năng lực chuyên môn sâu, huy động đồng thời nhiều ê-kíp phối hợp phẫu thuật trong thời gian ngắn nhất, giúp bệnh nhân vượt qua tình huống nguy kịch.

THIÊN LAM