Ý chí vượt khó, khát vọng vươn lên vì phát triển bền vững và hạnh phúc
Giai đoạn 2021 - 2025 đã khắc họa một bức tranh đầy thử thách trong hành trình phát triển của Cao Bằng. Đại dịch Covid-19 gây ra những đứt gãy chưa từng có trong sản xuất, thương mại và đời sống nhân dân. Biến đổi khí hậu và thiên tai dồn dập, trong đó có cơn bão số 3 (Yagi) cùng hơn 80 đợt mưa lũ, sạt lở đất, để lại những mất mát nặng nề về người và của. Hạn chế cố hữu về hạ tầng, quy mô nền kinh tế nhỏ, nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, công nghiệp chế biến còn yếu, thị trường tiêu thụ bấp bênh đã làm cho con đường phát triển càng thêm gian nan. Nhưng trong khó khăn, bản lĩnh của hệ thống chính trị, sự đồng lòng của nhân dân và sự quyết đoán của bộ máy lãnh đạo đã được khẳng định. Cao Bằng kiên định vượt qua, đạt nhiều thành tựu quan trọng, mở ra những cơ hội mới cho chặng đường phía trước.
Thành tựu nổi bật trong giai đoạn 2021 - 2025
Kinh tế của tỉnh đã phục hồi với những kết quả mang tính khẳng định. Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 4,46%/năm; quy mô nền kinh tế năm 2025 theo giá hiện hành ước đạt 28.618 tỷ đồng, gấp 1,5 lần năm 2020; GRDP bình quân đầu người đạt 50,73 triệu đồng, tăng 1,4 lần. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 13.942 tỷ đồng, tăng bình quân 22,58%/năm, vượt 10,58 điểm phần trăm so với kế hoạch. Cơ cấu kinh tế đã có sự chuyển dịch tích cực: dịch vụ chiếm 56,21%, công nghiệp - xây dựng 20,40%, nông - lâm - thủy sản 19,72%.
Kinh tế cửa khẩu đã trở thành động lực nổi bật. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt trên 4,4 tỷ USD, tăng bình quân 17%/năm. Thu ngân sách từ hoạt động cửa khẩu đạt 6.866 tỷ đồng, chiếm gần một nửa tổng thu ngân sách toàn tỉnh, với tốc độ tăng trưởng bình quân 128%/năm - mức tăng trưởng thể hiện rõ sức bật của một tỉnh biên giới. Việc nâng cấp, mở rộng cửa khẩu quốc tế và song phương đã tạo ra không gian phát triển mới, đưa Cao Bằng thành điểm trung chuyển hàng hóa quan trọng trên tuyến biên giới Việt - Trung.
Du lịch khẳng định bước tiến vượt bậc. Trong giai đoạn, tỉnh đón khoảng 7,8 triệu lượt khách, doanh thu đạt 5.500 tỷ đồng, gấp hơn ba lần so với giai đoạn trước. Thác Bản Giốc nằm trong quần thể Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng, cùng những di tích, danh thắng và bản sắc văn hóa đặc sắc đã tạo nên sức hấp dẫn riêng có, đưa Cao Bằng trở thành điểm đến được biết đến ngày càng rộng rãi.

Lãnh đạo tỉnh thực hiện nghi thức gắn biển Công trình trụ sở làm việc các sở, ban, ngành tỉnh chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Nông nghiệp ghi nhận sự chuyển dịch tích cực. Tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 2,97%/năm; giá trị sản phẩm trên diện tích đạt 50 triệu đồng/ha; sản lượng lương thực có hạt đạt 293,53 nghìn tấn, tăng 6,93% so với giai đoạn trước. Khoảng 750 ha cây trồng theo hướng hữu cơ; 92,6 ha cây trồng và 85 đơn vị chăn nuôi đạt chứng nhận VietGAP; 200 sản phẩm OCOP được công nhận; 130 kế hoạch phát triển sản xuất liên kết chuỗi giá trị được triển khai. Đây là những con số minh chứng cho bước chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tiêu chuẩn.
Hạ tầng phát triển với những bước tiến dài. Trong giai đoạn, Cao Bằng đã hoàn thành và bàn giao hơn 282 dự án đầu tư công, tổng vốn khoảng 21.640 tỷ đồng. Hơn 209 km đường giao thông được xây dựng, cải tạo và nâng cấp; tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm được nhựa hóa, bê tông hóa đạt 99,4%. Tỷ lệ hộ dân sử dụng điện lưới quốc gia tăng từ 89,19% năm 2020 lên 96,7% năm 2025. Đặc biệt, tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh được khởi công, phá thế “ngõ cụt”, mở ra không gian phát triển liên vùng và quốc tế. Cùng với đó, bộ máy hành chính được tinh gọn theo mô hình chính quyền 2 cấp, giảm 65% số xã, phường, giảm 5 sở, 23 phòng chuyên môn, 15 đơn vị sự nghiệp công lập - bước đi quyết liệt về tổ chức để nâng cao hiệu lực điều hành.
Các lĩnh vực xã hội đạt được nhiều thành quả thiết thực. Tỷ lệ hộ nghèo giảm 21,22%; hơn 19.000 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát; tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 98,7%. Giáo dục có 194 trường đạt chuẩn quốc gia; học sinh giành 95 giải quốc gia, 4 giải quốc tế trong lĩnh vực STEM và Robotics. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 51,2%, trong đó, đào tạo nghề đạt 40%. Ngành y tế được củng cố, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19; tỷ lệ bác sĩ đạt 15/10.000 dân, số giường bệnh đạt 35/10.000 dân, tuổi thọ trung bình đạt 72,7 tuổi. Văn hóa, thể thao khởi sắc; nhiều di tích và di sản được công nhận cấp quốc gia. Đây là nền tảng xã hội vững chắc, nuôi dưỡng phúc lợi và nâng cao chỉ số hạnh phúc.
Hạn chế và thách thức còn hiện hữu
Những kết quả đạt được là cơ sở quan trọng nhưng thực tiễn cũng đặt ra nhiều vấn đề cần được thẳng thắn nhìn nhận. Trong số 18 chỉ tiêu chủ yếu của giai đoạn, có 6 chỉ tiêu chưa đạt. Tốc độ tăng trưởng chưa đạt độ bền vững cần thiết; năng lực cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; hạ tầng liên kết vùng chưa đồng bộ. Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo chưa trở thành động lực thực sự. Nông nghiệp tuy có khởi sắc nhưng chuỗi giá trị còn nhỏ, công nghiệp chế biến còn yếu, thị trường tiêu thụ thiếu ổn định. Du lịch thiếu tính chuyên nghiệp, sản phẩm chưa phong phú, dịch vụ thiếu đồng bộ, liên kết vùng lỏng lẻo. Bộ máy hành chính dù đã tinh gọn nhưng hiệu lực, hiệu quả chưa tương xứng; năng lực cán bộ và cơ chế giám sát còn hạn chế. Văn hóa - xã hội phát triển chưa tương xứng với tiềm năng; quốc phòng - an ninh vẫn tiềm ẩn nguy cơ phức tạp.
Những hạn chế đó mang tính căn cơ. Nếu không được tháo gỡ kịp thời bằng quyết tâm chính trị và hành động thực chất, những điểm nghẽn này sẽ chặn dòng chảy phát triển, kéo lùi khát vọng vươn lên và biến cơ hội thành thách thức.

Cao Bằng trên đà phát triển.
Khát vọng phát triển bền vững đến năm 2030
Trong bối cảnh ấy, khát vọng phát triển của Cao Bằng càng trở nên rõ nét. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành địa phương phát triển nhanh, bền vững, hạnh phúc, thuộc nhóm khá của vùng trung du, miền núi phía Bắc, với tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân 10%/năm. Đây không chỉ là đích đến về kinh tế, mà còn là cam kết nâng cao chất lượng sống, củng cố niềm tin và bồi đắp sự hài lòng của nhân dân.
Để hiện thực hóa mục tiêu, Cao Bằng phải khơi dậy nội lực, xây dựng thể chế kiến tạo, thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển văn hóa bản sắc, gắn phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, giữ vững quốc phòng - an ninh. Cần một chính quyền 2 cấp thực sự hiệu lực, cần một đội ngũ cán bộ thực sự tận tâm, cần một cộng đồng doanh nghiệp thực sự năng động, cần một xã hội thực sự đồng thuận.
Nhìn lại chặng đường 2021 - 2025, có thể khẳng định: Cao Bằng đã chứng minh bản lĩnh; Cao Bằng đã khẳng định sức vươn lên; Cao Bằng đang mở ra một tầm cao mới của khát vọng. Chặng đường phía trước đòi hỏi sự đồng lòng của toàn hệ thống chính trị, sự đổi mới quyết liệt của bộ máy lãnh đạo, sự chung sức của cộng đồng doanh nghiệp và sự ủng hộ của nhân dân. Khi ý chí hòa quyện cùng hành động, khi khát vọng gắn liền với quyết tâm, Cao Bằng sẽ biến khởi sắc thành đột phá, biến tiềm năng thành chuỗi giá trị, khẳng định vị thế xứng đáng trên bản đồ phát triển của đất nước và vươn tới mục tiêu trở thành một trong những tỉnh có chỉ số hạnh phúc cao nhất.