Xuất khẩu tôm 8 tháng đạt gần 3 tỷ USD, tăng trưởng 23%

Giá trị xuất khẩu tôm tăng 23% so với cùng kỳ năm trước.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong tháng 8/2025, ngành tôm Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn ấn tượng khi kim ngạch xuất khẩu đạt 479 triệu USD, tăng gần 19% so với tháng 8/2024. Lũy kế 8 tháng, tổng giá trị xuất khẩu tôm đã vươn tới 2,97 tỷ USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy một đà tăng trưởng ổn định ngay từ đầu năm.

TÔM CHÂN TRẮNG GIỮ VAI TRÒ CHỦ LỰC

Trong cơ cấu sản phẩm tôm xuất khẩu trong 8 tháng, tôm chân trắng vẫn là “át chủ bài” của ngành với hơn 64% thị phần. Tôm sú ghi nhận mức tăng nhẹ, trong khi nhóm tôm loại khác gây chú ý nhờ mức tăng trưởng ba con số, chủ yếu đến từ nhu cầu mạnh đối với tôm hùm. Giá tôm nguyên liệu trong nước hiện vẫn duy trì ở mức cao so với các nguồn cung cạnh tranh. Dù có dấu hiệu điều chỉnh giảm nhẹ trong tuần đầu tháng 9, song mặt bằng giá này vẫn phản ánh tình trạng nguồn cung chưa thật sự dồi dào.

Phân tích về thị trường xuất khẩu tôm, VASEP cho hay xuất khẩu sang Trung Quốc và Hong Kong trong tháng 8 đạt mức tăng trưởng tới 62%, đưa tổng kim ngạch 8 tháng lên tới 836 triệu USD, tăng 75% và chiếm gần 30% tổng xuất khẩu cả nước. Nhu cầu thị trường này tập trung vào các sản phẩm tươi sống và cao cấp như tôm hùm, tôm sú cỡ lớn.

Đây cũng chính là lợi thế giúp doanh nghiệp Việt Nam tạo khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh như Ecuador hay Ấn Độ. Tuy vậy, ngành cũng cần lưu ý: tồn kho nhập khẩu tại Trung Quốc đang có xu hướng tăng, trong khi giá bán nội địa đã giảm, báo hiệu khả năng điều chỉnh trong ngắn hạn.

Tại Mỹ, xuất khẩu tôm tháng 8/2025 đạt 92,6 triệu USD, nhích hơn 1,4% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 8 tháng, con số này đạt gần 500 triệu USD, khẳng định Mỹ vẫn giữ vị trí là thị trường quan trọng của tôm Việt. Tuy nhiên, diễn biến chính sách thương mại đang tạo sức ép không nhỏ.

Kết quả sơ bộ POR19 (thuế chống bán phá giá đối với tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam, được Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) công bố vào ngày 7/6/2025), cho thấy mức thuế chống bán phá giá áp cao hơn nhiều so với trước, cộng thêm các loại thuế chống trợ cấp và thuế đối ứng, có thể ảnh hưởng đáng kể tới lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp Việt.

Trong bối cảnh hiện nay tại thị trường Mỹ, VASEP và cơ quan chức năng đang nỗ lực làm việc để bảo vệ quyền lợi chính đáng. Doanh nghiệp được khuyến cáo thận trọng trong việc ký kết hợp đồng mới và đồng thời chủ động tìm kiếm, mở rộng các thị trường thay thế để giảm sự phụ thuộc quá mức vào Mỹ.

Trong khi đó, thị trường EU tiếp tục mang lại tín hiệu khả quan. Tháng 8/2025, kim ngạch xuất khẩu tôm sang thị trường này đạt 66,9 triệu USD, tăng 19% so với cùng kỳ, nâng tổng 8 tháng lên gần 376 triệu USD, tăng hơn 17%.

Trong đó, Đức, Bỉ và Pháp là những thị trường dẫn đầu, còn Hà Lan chủ yếu giữ vai trò trung chuyển. Với nhu cầu cả năm dự báo có thể đạt mức kỷ lục, EU tiếp tục được xem là dư địa quan trọng, đặc biệt cho các sản phẩm chế biến sâu, có chứng nhận bền vững, minh bạch và truy xuất nguồn gốc.

TRIỂN VỌNG CUỐI NĂM: NHIỀU CƠ HỘI NHƯNG KHÔNG ÍT THÁCH THỨC

Thị trường khối CPTPP cũng ghi nhận sự bứt phá đối với mặt hàng tôm. Riêng tháng 8/2025, kim ngạch xuất khẩu tôm từ Việt Nam sang khối này đạt hơn 130 triệu USD, tăng tới 40%. Lũy kế 8 tháng, xuất khẩu sang khối này đạt 829 triệu USD, tăng 36%. Động lực chính đến từ Nhật Bản và Australia, với nhu cầu ổn định và ưu tiên cho các dòng sản phẩm tiện lợi, chất lượng cao.

Các thị trường khác cũng thấy sự phân hóa rõ nét. Xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc và Đài Loan duy trì mức tăng trưởng hai con số trong 8 tháng đầu năm. Ngược lại, xuất khẩu sang Nga và Canada có dấu hiệu chững lại.

VASEP dự báo những tháng cuối năm, Trung Quốc và EU sẽ tiếp tục giữ nhịp tăng trưởng tốt. Trong khi đó, Mỹ cần theo dõi sát sao các diễn biến về thuế để có ứng phó kịp thời. Dù thị trường phân hóa và còn nhiều yếu tố bất định, ngành tôm Việt vẫn có cơ hội tận dụng nhu cầu tiêu thụ toàn cầu gia tăng, đặc biệt là trong mùa cao điểm cuối năm.

Bà Kim Thu – Chuyên gia phân tích thị trường tôm của VASEP khuyến cáo các doanh nghiệp cần chiến lược linh hoạt trong chiến lược xuất khẩu tôm trong 4 tháng cuối năm.

"Để giữ vững đà tăng trưởng, doanh nghiệp tôm Việt cần đa dạng hóa thị trường, thay vì quá phụ thuộc vào một khu vực nhất định. Việc khai thác song song CPTPP, EU và Trung Quốc sẽ giúp cân bằng rủi ro tốt hơn", bà Kim Thu nhấn mạnh.

Ngoài ra, hướng đi nâng cấp sản phẩm theo giá trị gia tăng, gắn với các chứng nhận ASC, hữu cơ và bền vững, sẽ giúp tăng sức cạnh tranh trong các phân khúc ít chịu tác động từ biến động giá. Đồng thời, việc liên kết chặt chẽ với vùng nuôi để ổn định nguồn cung, kiểm soát chất lượng và chi phí được coi là chìa khóa then chốt cho sự phát triển bền vững của ngành.

Chu Minh Khôi