Yên Mô đảm bảo sản xuất vụ Đông trong điều kiện thời tiết bất thường

Chăm sóc cây vụ đông tại xã Yên Từ (Yên Mô). Ảnh: Anh Tuấn

Linh hoạt ứng phó

Vụ Đông này, trên cánh đồng rau màu của HTX Vân Trà, xã Yên Thắng xuất hiện nhiều luống rau có vòm che nilon. Những nông dân ở đây cho biết, đó là cách mà họ ứng phó với điều kiện thời tiết bất thuận của năm nay.

Như gia đình bà Nguyễn Thị Huyên (thôn Vân Thượng 1) có 3 sào trồng rau thì bà dành riêng 1 sào để làm vòm che chuyên trồng các loại rau cải. Bà Huyên chia sẻ: "Cây rau, đặc biệt là rau cải kỵ nhất là mưa úng. Do đó, dùng nilon che phủ sẽ hạn chế ảnh hưởng của thời tiết vì cây trồng không bị mưa và sương muối tác động trực tiếp. Qua đó, bộ lá của cây luôn khô ráo nên hạn chế bệnh do nấm, vi khuẩn phát sinh gây hại. Đặc biệt với thời tiết mưa nhiều như năm nay thì áp dụng vô cùng hiệu quả".

Ông Nguyễn Văn Trường, Phó Giám đốc HTX Vân Trà cho biết: Trước những diễn biến phức tạp của thời tiết chúng tôi đã thực hiện nhiều giải pháp linh hoạt để ứng phó. Ngoài đảm bảo việc tiêu thoát nước tốt, HTX còn định hướng, lựa chọn những giống cây trồng phù hợp, chống chịu tốt với mưa úng như: rau muống, rau má, rau mùng tơi... Đối với những cây khó tính dễ bị úng dập thì khuyến khích bà con làm vòm lưới kết hợp với nilon để che. Nhờ vậy mà 8 ha chuyên canh rau của HTX vẫn đang sinh trưởng, phát triển thuận lợi, cung cấp ra thị trường từ 2-3 tấn rau mỗi mày.

Còn với xã Khánh Dương, địa phương có quỹ đất màu, lúa màu lớn cũng đang có nhiều giải pháp nhằm khắc phục khó khăn, đẩy mạnh sản xuất cây vụ Đông. Ông Trần Xuân Hoán, Phó Giám đốc HTX Khánh Dương cho biết: Vụ Đông năm nay, chúng tôi đặt mục tiêu sản xuất 80 cây trồng các loại. Tuy nhiên, trong bối cảnh thời tiết mưa lớn kéo dài, lúa Mùa thu hoạch muộn, thời vụ để trồng cây ưa ấm không còn nhiều, HTX đang tính toán để điều chỉnh cơ cấu giống theo hướng giảm tỷ lệ cây ưa ấm, tăng tỷ lệ cây ưa lạnh. Song song với đó, lựa chọn các giống cây có thời gian sinh trưởng ngắn để đưa vào sản xuất. Đối với các loại cây ngô, bí xanh, ớt, dưa chuột thì sẽ hướng dẫn bà con làm bô, bầu sớm trước khi có đất trồng từ 7-10 ngày để tranh thủ thời vụ. Ngoài ra, HTX cũng cố gắng thực hiện tốt khâu dịch vụ làm đất để đảm bảo tiến độ.

"Chắc làm, chắc thắng"

Yên Mô là huyện có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển cây rau màu vụ Đông. Nhằm tận dụng quỹ đất, tăng hệ số sử dụng đất, thâm canh, luân canh cây trồng gối vụ, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm thu hoạch trên đơn vị diện tích canh tác, huyện Yên Mô huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, thống nhất các giải pháp, tuyên truyền, vận động người dân tập trung phát triển sản xuất cây trồng vụ Đông. Vụ Đông 2024 này, toàn huyện phấn đấu gieo trồng từ 1.500 ha trở lên với các cây trồng chủ yếu là ngô, lạc, đậu tương, khoai tây, bí xanh, bí đỏ, ớt, rau các loại.

Bà Nguyễn Thị Len, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Mô cho biết: Xuất phát từ thực tế làm vụ Đông phải thiết thực, hiệu quả nên những năm gần đây, huyện dành sự chủ động cho bà con nông dân và các địa phương rà soát và tự đăng ký làm. Trên cơ sở đất đai, địa hình cao hay thấp trũng và kinh nghiệm sản xuất của bà con nông dân tại từng địa phương… sẽ xác định rõ gieo trồng cây gì, trên loại đất nào và gieo trồng vào thời điểm nào là an toàn nhất để ít bị ảnh hưởng do thời tiết bất lợi, nhất là mưa và ngập úng, phương châm "chắc làm, chắc thắng". Thay vì chú trọng sản lượng, diện tích, hiện nay huyện quan tâm đến chỉ tiêu về giá trị thu nhập. Chúng tôi tạo điều kiện, khuyến khích các HTX đẩy mạnh liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp, từ đó hình thành vùng nguyên liệu phục vụ chế biến công nghiệp (ngô ngọt, ớt, khoai tây, đậu tương rau), giúp người dân yên tâm sản xuất, tránh tình trạng ế thừa, khó tiêu thụ, thậm chí kêu gọi "giải cứu"…

Trên quan điểm chỉ đạo sản xuất như vậy, bước vào vụ Đông năm nay, khảo sát tại các vùng sản xuất trọng điểm của huyện Yên Mô như Yên Lâm, Yên Mạc, Khánh Dương, Yên Thắng, Yên Phong, ... thay vì tích cực làm đất và vội xuống giống, bà con nông dân đang theo sát các dự báo thời tiết nông vụ cuối tháng 9 và đầu tháng 10 (được dự báo mưa nhiều, dễ gây úng ngập) để chọn thời điểm quyết định xuống giống.

Ông Phạm Cao Chi, Chủ tịch UBND xã Yên Phong chia sẻ: Nhiều năm nay, xã luôn duy trì được diện tích sản xuất cây vụ Đông vào khoảng 140-150 ha, trong đó có trên 80 ha cây ngô ngọt có liên kết bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp. Tổng giá trị sản xuất cây vụ Đông đem lại mỗi năm vào khoảng 14 tỷ đồng, giá trị bình quân trên 1 ha canh tác là trên 100 triệu đồng/ha. Kinh nghiệm của chúng tôi là phải xây dựng cơ cấu cây trồng phù hợp với từng xứ đồng; chỉ đạo các HTX chủ động tìm kiếm thị trường, liên kết sản xuất, bảo đảm giá cả ổn định để Nhân dân yên tâm sản xuất.

Bên cạnh đó, vài năm trở lại đây do ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, thời điểm tháng 9, tháng 10 thường có lượng mưa lớn, dễ gây ra ngập úng nên tinh thần chỉ đạo của xã khi triển khai vụ Đông là sản xuất phải an toàn, chỉ đạo làm vụ Đông ở vùng nào phải "chắc ăn" vùng đó. Không để tình trạng bà con xuống giống 3-4 lần vẫn bị mưa lụt làm bị thiệt hại khiến chi phí giống tăng cao, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và tâm lý bà con.

Như vụ Đông năm nay, chúng tôi đang chỉ đạo các HTX, tổ đội sản xuất hướng dẫn người dân chuẩn bị đầy đủ các điều kiện giống, vật tư, đồng thời theo sát diễn biến thời tiết, khi điều kiện cho phép mới xuống giống. Dự kiến đến ngày 25/9 toàn xã sẽ thu hoạch xong 80 ha diện tích lúa Mùa ở vùng sản xuất ngô ngọt, gặt đến đâu trồng đến đấy thì khoảng 5/10 sẽ trồng xong, vẫn bảo đảm được khung thời vụ cho phép.

Nguyễn Lựu