Yêu cầu được thờ cúng liệt sĩ: Nếu không thỏa thuận thống nhất thì khởi kiện ra tòa án

Theo đó, ngày 29/4/2020, sở có nhận đơn của ông Phạm Văn Nở, SN 1948, cư trú số 7, hẻm 35, đường Huỳnh Việt Thanh, phường 2, TP.Tân An, về việc yêu cầu được thờ cúng liệt sĩ và nhận Bằng Tổ quốc ghi công liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân (là anh ruột cùng cha, cùng mẹ). Hiện nay, liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân do ông Nguyễn Văn Lập, SN 1965, ngụ xã Thủy Đông, huyện Thạnh Hóa (là em ruột, cùng cha, khác mẹ với liệt sĩ) đang đảm nhận thờ cúng liệt sĩ.

Cùng nội dung yêu cầu trên, trước đó, ông Nở đã có đơn gửi Báo Long An và Sở LĐ-TB&XH; vào ngày 23/12/2019, Sở LĐ-TB&XH có Công văn số 2033/PC-SLĐTBXH và ngày 18/02/2020, sở có Công văn số 362/SLĐ-TBXH-TTr về việc xem xét, giải quyết tranh chấp thờ cúng liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân chuyển đến Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa để tiến hành xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

Vào ngày 02/3/2020, Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa đã mời ông Nở và các anh em, thân nhân gia đình thân tộc của liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân bao gồm: Ông Phạm Văn Nở, Nguyễn Văn Tất, Nguyễn Văn Nhiên (anh em cùng cha, cùng mẹ với liệt sĩ); ông Nguyễn Văn Đực, Nguyễn Thị Em, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Văn Lập (anh, em cùng cha, khác mẹ với liệt sĩ) để cho anh em thân tộc tự hòa giải, thỏa thuận thống nhất để một người đảm nhận thờ cúng liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân. Kết quả cuộc hòa giải thỏa thuận không thành (theo Báo cáo số 43/BC-LĐTBXH, ngày 05/3/2020 của Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa; Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa tiếp tục đề nghị ông Nở và các thân nhân em, anh của liệt sĩ suy nghĩ lại để tự thỏa thuận thống nhất cho một người đảm nhận thờ cúng liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân).

Ngày 18/3/2020, Sở LĐ-TB&XH tiếp tục nhận đơn khiếu nại của ông Nở với nội dung như trên và sở đã có Công văn số 803/SLĐTBXH-TTr, ngày 23/3/2020 đề nghị ông liên hệ Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa để được hướng dẫn xem xét theo thẩm quyền. Ông Nở có 2 lần đến Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa. Theo báo cáo của Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa, phòng tiếp tục giải thích và hòa giải nhưng ông Nở và các anh em thân nhân gia đình liệt sĩ cũng chưa có sự thỏa thuận ủy quyền được cho 1 người đảm nhận thờ cúng liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân.

Hiện nay, ông Nở tiếp tục làm đơn khiếu nại cũng với các nội dung như nêu trên. Sở LĐ-TB&XH trả lời ông Nở như sau:

Căn cứ vào hồ sơ liệt sĩ Sở LĐ-TB&XH đang quản lý, liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân hy sinh ngày 01/10/1968. Hiện nay, cha, mẹ liệt sĩ đã từ trần, liệt sĩ không có vợ, con. Vào ngày 07/11/2013, có các ông: Nguyễn Văn Tất, Nguyễn Văn Nhiên, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Văn Đực là anh, em ruột của liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân, có giấy biên bản ủy quyền thờ cúng liệt sĩ cho ông Nguyễn Văn Lập, SN 1965, cư trú xã Thủy Đông, huyện Thạnh Hóa, có xác nhận của UBND xã Thủy Đông.

Trên cơ sở được sự đồng ý có biên bản ủy quyền của thân tộc gia đình liệt sĩ và đề nghị của UBND xã Thủy Đông, Phòng LĐ-TB&XH huyện Thạnh Hóa, Sở LĐ-TB&XH có Quyết định số 19407/QĐ- LĐTBXH, ngày 30/12/2013 về việc trợ cấp thờ cúng liệt sĩ cho ông Nguyễn Văn Lập (em ruột liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân), với mức trợ cấp thờ cúng liệt sĩ là 500.000 đồng/năm theo quy định khoản 1, Điều 21 Nghị định số 31/2013/NĐ-CP, ngày 09/4/2013 của Chính phủ quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng.

Căn cứ Điều 4 Nghị định số 31/2013/NĐ-CP, ngày 09/4/2013 của Chính phủ về người thờ cúng liệt sĩ được ủy quyền quy định như sau:

+ Tại khoản 3, người thờ cúng là người được ủy quyền theo quy định của pháp luật;

+ Tại khoản 4, người thờ cúng liệt sĩ là người con hưởng chế độ thờ cúng liệt sĩ; trường hợp không có hoặc không còn con thì là người được ủy quyền theo quy định của pháp luật;

+ Tại khoản 6, đại diện thân nhân là người được thân nhân ủy quyền theo quy định của pháp luật.

Căn cứ Thông tư số 05-2013/TT-BLĐTBXH, ngày 15/5/2013 của Bộ LĐ-TB&XH hướng dẫn về thủ tục lập hồ sơ, quản lý hồ sơ, thực hiện chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân quy định như sau:

+ Tại Điều 1, hồ sơ hưởng trợ cấp thờ cúng liệt sĩ: Liệt sĩ không còn thân nhân hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng thì người thờ cúng lập hồ sơ như sau:

Tại khoản 1, đơn đề nghị (Mẫu LS7); tại khoản 2, Biên bản ủy quyền (Mẫu UQ); tại khoản 3, Hồ sơ liệt sĩ; tại khoản 4, Quyết định trợ cấp thờ cúng liệt sĩ (Mẫu LS8).

+ Tại Điều 11, thủ tục giải quyết chế độ trợ cấp thờ cúng liệt sĩ quy định:

Tại khoản 1, người thờ cúng liệt sĩ có trách nhiệm lập và gửi UBND cấp xã nơi cư trú: (a) Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thờ cúng liệt sĩ có xác nhận của UBND cấp xã; (b) Biên bản ủy quyền (Mẫu UQ).

+ Tại khoản 5, trường hợp người thờ cúng liệt sĩ chết hoặc không tiếp tục thờ cúng liệt sĩ thì cá nhân khác được gia đình, họ tộc của liệt sĩ ủy quyền thờ cúng liệt sĩ thực hiện thủ tục theo quy định tại khoản 1, Điều này.

Căn cứ quy định Thông tư số 16/2014/TT-BLĐTBXH, ngày 30-7-2014 của Bộ LĐ-TB&XH về việc Hướng dẫn một số nội dung xác nhận và thực hiện chế độ ưu đãi người có công với cách mạng tại Điều 2, Hướng dẫn Điều 21 của Nghị định số 31/2013/NĐ-CP, ngày 09-4-2013 của Chính phủ về trợ cấp thờ cúng liệt sĩ quy định như sau:

1. Trường hợp liệt sĩ có nhiều con thì người thờ cúng liệt sĩ là một người con được những người con còn lại ủy quyền; nếu liệt sĩ chỉ có một con hoặc chỉ còn một con còn sống thì không phải lập biên bản ủy quyền.

Trường hợp con liệt sĩ có nguyện vọng giao người khác thực hiện thờ cúng liệt sĩ thì người thờ cúng là người được con liệt sĩ thống nhất ủy quyền.

Trường hợp liệt sĩ không có hoặc không còn con hoặc có một con duy nhất nhưng người con đó bị hạn chế năng lực hành vi, mất năng lực hành vi, cư trú ở nước ngoài hoặc không xác định được nơi cư trú thì người thờ cúng là người được gia đình hoặc họ tộc liệt sĩ ủy quyền.

2. Trường hợp người thờ cúng liệt sĩ chết trong năm nhưng trước thời điểm chi trả trợ cấp thì trợ cấp thờ cúng liệt sĩ của năm đó được chi trả cho người thờ cúng khác được ủy quyền.

Căn cứ vào hồ sơ liệt sĩ và các quy định nêu trên, để xem xét, giải quyết chế độ thờ cúng cho liệt sĩ đúng theo quy định của pháp luật về chính sách người có công, Sở LĐ-TB&XH đề nghị gia đình thân tộc anh em trong gia đình liệt sĩ tiếp tục có sự thỏa thuận thống nhất bằng văn bản có giấy biên bản ủy quyền của thân tộc cho một người trong anh em liệt sĩ làm đại diện để đảm nhận thờ cúng liệt sĩ và nhận Bằng Tổ quốc ghi công để thờ cúng. Khi có sự thỏa thuận biên bản ủy quyền của thân tộc cho một người trong anh em liệt sĩ làm đại diện đảm nhận thờ cúng liệt sĩ, trên cơ sở đó, Sở LĐ-TB&XH sẽ có quyết định điều chỉnh chế độ trợ cấp thờ cúng liệt sĩ cho 1 người theo sự thống nhất ủy quyền của thân tộc anh em gia đình liệt sĩ. Trường hợp trong gia đình anh em trong thân tộc liệt sĩ không thống nhất được thì khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp huyện để xét xử theo quy định của pháp luật.

Tranh chấp về việc xác định người có quyền thờ cúng liệt sĩ

Trong đơn phản ánh đến cơ quan chức năng, ông Phạm Văn Nở (ngụ số 07, hẻm 35, đường Huỳnh Việt Thanh, phường 2, TP.Tân An) tranh chấp với ông Nguyễn Văn Lập (xã Thủy Đông, huyện Thạnh Hóa) về việc thờ cúng anh ruột là liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân. Vụ việc đã được chính quyền địa phương và ngành chức năng tiến hành hòa giải nhưng không thành.

Ông Nở bức xúc: “Chính quyền địa phương và ngành chức năng công nhận việc thờ cúng anh tôi là liệt sĩ Nguyễn Hồng Dân cho ông Lập là không đúng quy định về công nhận người có mối quan hệ trong họ tộc thờ cúng. Bởi vì ông Lập chỉ là em cùng cha khác mẹ, không phải là em ruột, trong khi đó tôi mới là em ruột của liệt sĩ”.

Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Thạnh Hóa - Võ Bảo Toàn cho biết: “Đây là vụ tranh chấp nội bộ thân tộc gia đình. Vì vậy, nếu thay đổi người thờ cúng liệt sĩ thì trong nội bộ thân tộc tự thỏa thuận để đồng ý giao cho một người trong gia đình liệt sĩ thờ cúng.Từ đó, Nhà nước thừa nhận lập thủ tục điều chỉnh thay đổi người thờ cúng, chứ không can thiệp vào nội bộ thân tộc gia đình về tranh chấp người có quyền thờ cúng liệt sĩ”./.

Hùng Thanh

TBĐ