Yếu tố định hình cuộc đua vào Nhà Trắng

Ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris (trái) và ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump. Ảnh: AP/TTXVN

Sau gần một năm rời khỏi mạng xã hội X, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trở lại với một câu hỏi dành cho 89 triệu người theo dõi: “Bây giờ bạn có khá hơn so với hồi tôi còn làm Tổng thống không?”

Câu hỏi này tương tự với câu nói nổi tiếng của cựu Tổng thống Ronald Reagan trong chiến dịch tranh cử thắng lợi vào năm 1980: “Hôm nay bạn có khá hơn so với bốn năm trước không?”. Điều này cho thấy sự tập trung vào kinh tế là một chiến lược rõ ràng của ông Trump.

Tuy nhiên, trong một cuộc tranh cử vị trí Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tới, mà cục diện phần nào đã bị thay đổi bởi việc Phó Tổng thống Kamala Harris thay thế Tổng thống Joe Biden với tư cách là ứng viên của Đảng Dân chủ, ông Trump dường như đang gặp khó khăn trong việc đưa ra thông điệp về kinh tế của mình.

Gió đảo chiều

Lý do là vì kết quả các cuộc khảo sát luôn cho thấy kinh tế là vấn đề mà cử tri Mỹ quan tâm nhất. Một cuộc thăm dò gần đây do The Economist và YouGov thực hiện đã liệt kê “lạm phát/giá cả” cũng như “việc làm và nền kinh tế” là mối quan tâm hàng đầu của cử tri. Quan trọng hơn, các cuộc thăm dò đang cho thấy cử tri Mỹ dường như không thực sự hài lòng với tình hình hiện tại. Đây có lẽ là điều kiện lý tưởng cho bất kỳ ứng viên tổng thống nào.

Chưa đầy một tháng kể từ khi ông Trump đứng trên bục diễn thuyết tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa với vẻ ngoài bất khả chiến bại, khi ông vừa thoát hiểm sau một vụ ám sát và có vị trí cao trong các cuộc thăm dò dư luận. Giờ đây, cựu Tổng thống đã để mất vị trí dẫn đầu và dường như đang mất phương hướng. Trong khi đó, ở phía đối lập, bà Harris đang “lướt trên làn sóng hưng phấn và nhiệt huyết” mà ông Trump khó có thể chống lại.

Một trong những lý do khiến ông Trump không thành công trong truyền tải thông điệp là đội ngũ tranh cử của bà Harris đã đưa ra các đề xuất nhằm giảm chi phí sinh hoạt vào trọng tâm các bài phát biểu của bà. Trong bài phát biểu tại bang Bắc Carolina ngày 16/8, bà Harris hứa sẽ giảm thuế cho những người có con nhỏ, hỗ trợ những người mua nhà lần đầu và khuyến khích xây nhà ở giá rẻ. Bà cũng bày tỏ hy vọng có thể giải quyết tình trạng giá lương thực và hàng tạp hóa tăng cao liên tục bằng cách cấm hành vi “nâng giá cơ hội” (nâng giá khi nhu cầu mua tăng cao) hoặc các công ty kiếm lời thái quá.

“Theo bất kỳ thước đo nào, nền kinh tế của chúng ta luôn mạnh nhất thế giới. Nhiều người Mỹ vẫn chưa cảm nhận được sự phát triển đó trong cuộc sống hằng ngày của họ”, bà Harris nói. Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Harris đáng lẽ có thể tự hào về một số chỉ số kinh tế rất tốt như tăng trưởng mạnh, mức độ tạo việc làm kỷ lục và tỷ lệ lạm phát lần đầu tiên giảm xuống dưới 3% trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden trong tuần này. Tuy nhiên, vì giá cả vẫn cao, cử tri không cảm thấy tốt hơn.

“Ngân hàng trung ương muốn lạm phát quay trở lại mục tiêu. Người mua hàng muốn mua hàng hóa ở mức giá cũ”, ông Jared Bernstein -Chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế của Tổng thống Biden - cho biết trong bài phát biểu hồi tháng Bảy vừa qua.

Chỉ 19% cử tri trả lời có

Vậy những cảm nhận tiêu cực về nền kinh tế có ảnh hưởng đến chiến dịch tranh cử của bà Harris không? Đó là những gì mà Đài BBC (Mỹ) đã hỏi cử tri trong bữa ăn trưa tại một quán hải sản trên Vịnh Chesapeake ở bang Maryland.

Mọi thực khách mà phóng viên BBC gặp trong nhà hàng đều phàn nàn về lạm phát, nhưng không phải ai cũng quy trách nhiệm cho ông Biden hay bà Harris. Ông Dan Nardo, một người môi giới tàu đã nghỉ hưu, cho biết ông tin rằng đại dịch, giá dầu, các cuộc xung đột ở nước ngoài và các vấn đề về chuỗi cung ứng có liên quan nhiều đến việc giá cả tăng hơn là Tổng thống Mỹ. Bạn của ông, ông Randy Turk, một luật sư đã nghỉ hưu, thậm chí còn nói với BBC rằng ông cảm thấy chính quyền mới có thể sẽ đi theo con đường tương tự để cố gắng giảm lạm phát, bất kể ai thắng cử.

TTXVN