Sự góp mặt ngày càng nhiều bảo tàng ngoài công lập không chỉ làm thay đổi nhận thức mà còn góp phần quan trọng trong việc lưu trữ, bảo vệ và phát huy giá trị các hiện vật, cổ vật.
Thôn Lai Xá, xã Kim Chung (Hoài Đức, Hà Nội) vốn nổi tiếng là đất học, làng nghề. Đây cũng là thôn làng duy nhất ở Việt Nam có đến hai bảo tàng.
Trưng bày trực tuyến được xem là một trong những ứng dụng mạnh mẽ của khoa học - công nghệ vào hoạt động bảo tàng, nhưng để đi đường dài phải tính giải pháp từ hôm nay.
Hiện nay, cả nước có 196 bảo tàng, trong đó có 127 bảo tàng công lập và 69 bảo tàng ngoài công lập. Các bảo tàng đang bảo quản, trưng bày và phát huy giá trị trên 4 triệu hiện vật, trong đó, 265 hiện vật, nhóm hiện vật đã được công nhận là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, việc phát huy hệ thống bảo tàng và các khối hiện vật này chưa như kỳ vọng.
Cao Văn Tuấn đưa chúng thôi đi thăm các gian trưng bày ở Bảo tàng Đông Dương. Tôi thật sự ngạc nhiên trước khối lượng các hiện vật phong phú ở đây.
Mặc dù nghỉ hưu đã lâu, nhưng PGS. TS Nguyễn Văn Huy vẫn miệt mài làm việc và ông vẫn rất bận rộn. Trang facebook của ông thường xuyên đăng tải những bức ảnh ông đi công tác khắp nơi, khi thì một triển lãm ở Hà Nội, mấy hôm sau ông đã ở tận Lạng Sơn, Lào Cai, Hà Giang… Niềm đam mê với bảo tàng vẫn còn nguyên vẹn.
Như hương sắc đẹp vốn đã kết tinh từ cội rễ, đạo sống của con người được hình thành từ tổ tiên, ông bà mình. Đạo sống đó truyền nối từ thế hệ này đến thế hệ khác, bồi đắp và lắng đọng, tạo thành giá trị văn hóa gia đình Việt…
Bảo tàng là một trong những thiết chế góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Một phần khối di sản tư liệu, tài liệu lưu trữ đang được các cơ quan chuyên môn bảo lưu, phần nhiều do cộng đồng nắm giữ. Chính vì vậy, đánh thức giá trị di sản, vận động cộng đồng chia sẻ là vô cùng quan trọng, từ đó góp thêm ký ức của các cá nhân để bổ sung tư liệu, phác họa toàn diện hơn về lịch sử, văn hóa đất nước.
Sau một thời gian ngưng đọng vì COVID-19, các hoạt động du lịch đang được vực dậy mạnh mẽ. Thế nhưng, điều đáng băn khoăn nhất là trong các tour dành cho du khách, vẫn còn hiếm hoi những địa chỉ văn hóa như bảo tàng tư nhân hoặc nhà lưu niệm danh nhân. Đã đến lúc phải có chiến lược giữ gìn và phát huy những kỷ vật có giá trị gắn với người nổi tiếng.
Nằm cách Hà Nội chỉ hơn 10km, là nơi trưng bày khoảng 150 bức ảnh, 25 pano bài viết dãn dắt và khoảng 150 hiện vật kể câu chuyện về nghề nhiếp ảnh ở Lai Xá- làng nhiếp ảnh đầu tiên ở Hà Nội.