12 giải Nhất được trao tại Cuộc thi KHKT cấp quốc gia dành cho HS trung học

Chiều 21/3, tại Trường Đại học Tôn Đức Thắng đã diễn ra lễ bế mạc và trao giải Cuộc thi nghiên cứu Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông năm học 2024-2025. Cuộc thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức.

Đến tham dự lễ bế mạc có Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng – Trưởng ban chỉ đạo cuộc thi, lãnh đạo Trung ương Đoàn Thanh Niên Cộng sản Hồ Chí Minh, lãnh đạo các Cục, Vụ trực thuộc Bộ, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, lãnh đạo Trường Đại học Tôn Đức Thắng, các đơn vị dự thi, học sinh và giáo viên hướng dẫn có dự án tham gia cuộc thi năm nay.

Đề tài đa dạng, phong phú, sát với thực tiễn

Năm học 2024-2025, Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có sự tham gia của 62/63 Sở Giáo dục và Đào tạo, 12 đơn vị thuộc các đại học, trường đại học, viện, viện nghiên cứu có các trường phổ thông; các trường phổ thông trực thuộc Bộ và cơ quan ngang Bộ. Tổng số dự án dự thi là 212 dự án; trong đó có 190 dự án của học sinh cấp trung học phổ thông và 22 dự án của học sinh cấp trung học cơ sở.

Các dự án dự thi năm nay thuộc 22 lĩnh vực bao gồm: Khoa học động vật, Khoa học xã hội và hành vi, Hóa sinh, Y sinh và khoa học sức khỏe, Kỹ thuật Y sinh, Sinh học tế bào và phân tử, Hóa học, Sinh học trên máy tính và Sinh - Tin, Khoa học Trái đất và Môi trường, Hệ thống nhúng, Năng lượng hóa học, Năng lượng vật lí, Kỹ thuật cơ khí, Kỹ thuật môi trường, Khoa học vật liệu, Toán học, Vi sinh, Vật lí và Thiên văn, Khoa học thực vật, Rô bốt và máy thông minh, Phần mềm hệ thống, Y học dịch chuyển.

Đánh giá về chất lượng các dự án dự thi năm nay, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hà - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo), Trưởng Ban Giám khảo nhận định, các đề tài nghiên cứu đa dạng, phong phú, phản ánh rõ nét sự sáng tạo và tinh thần ham học hỏi của các em học sinh.

Ở lĩnh vực Khoa học sức khỏe và y học, nhiều nghiên cứu về Y học chuyển dịch, Vi sinh, Kĩ thuật y sinh, tập trung vào các giải pháp chẩn đoán sớm, điều trị bệnh lý bằng công nghệ mới, cải thiện hiệu quả thuốc và phương pháp y tế cá nhân hóa. Một số đề tài đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phân tích dữ liệu y khoa, nghiên cứu vật liệu sinh học tái tạo mô, hay đề xuất các mô hình kiểm soát dịch bệnh dựa trên dữ liệu sinh học và di truyền.

Giáo sư Nguyễn Ngọc Hà, Trưởng ban giám khảo cuộc thi nhận xét về chất lượng các dự án (ảnh: V.D)

Về lĩnh vực Khoa học tự nhiên và công nghệ, nhiều công trình về Hóa học, Hóa sinh, Vật lý và Thiên văn, tập trung phát triển vật liệu tiên tiến, nguồn năng lượng tái tạo, cảm biến sinh học và các giải pháp tối ưu hóa quy trình hóa học. Một số nghiên cứu đã hướng tới ứng dụng công nghệ nano để nâng cao hiệu suất xúc tác, khai thác vật liệu thân thiện môi trường.

Về lĩnh vực Kĩ thuật và công nghệ thông tin có sự xuất hiện của nhiều dự án liên quan đến robot, hệ thống nhúng, phần mềm hệ thống, bắt kịp xu thế chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI), thị giác máy tính, và mạng lưới vạn vật kết nối (IoT). Các đề tài tập trung vào tối ưu hóa thuật toán xử lý dữ liệu, phát triển các mô hình AI có thể học và thích nghi theo thời gian thực, hay xây dựng hệ thống tự động hóa thông minh phục vụ sản xuất và đời sống.

Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo trao giải cho các dự án tại cuộc thi (ảnh: Bộ Giáo dục và Đào tạo)

Lĩnh vực Khoa học xã hội và hành vi cho thấy sự quan tâm của học sinh đối với các vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu, tác động của công nghệ đến đời sống con người. Một số đề tài đã ứng dụng phân tích dữ liệu lớn để đánh giá hành vi tiêu dùng bền vững, nghiên cứu tác động của truyền thông số đến tâm lý giới trẻ, hoặc đề xuất mô hình đô thị thông minh nhằm giảm ô nhiễm và tối ưu hóa tài nguyên.

“Điều đặc biệt đáng ghi nhận là dưới sự cố vấn của thầy cô hướng dẫn nghiên cứu, Ban giám khảo nhận thấy các đề tài có rất nhiều ý tưởng, cách tiếp cận và thực hiện thể hiện rõ sự nỗ lực, sáng tạo và trí tuệ của các em học sinh. Nhiều nhóm nghiên cứu đã tự tìm tòi, thử nghiệm, kiên trì vượt qua thất bại để hoàn thiện đề tài của mình. Những điều này đã khẳng định giá trị của cuộc thi: tạo ra một môi trường để học sinh được trải nghiệm, khám phá và làm khoa học thực sự”, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hà nhận định.

Thầy cô giáo là người thổi bùng lên đam mê và sáng tạo

Phát biểu tại lễ bế mạc cuộc thi, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nhận định, trong những năm qua, phong trào nghiên cứu khoa học, kỹ thuật, đổi mới sáng tạo, công nghệ, giáo dục STEM tại các trường phổ thông đã phát triển sâu, đạt được nhiều kết quả, đúng theo tiêu chí chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Cuộc thi năm nay có quy mô lớn hơn cả về số lượng, chất lượng so với những năm trước. Cụ thể là năm học trước chỉ có 10 giải Nhất nhưng cuộc thi năm học này đã có 12 giải Nhất.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng phát biểu tại lễ bế mạc (ảnh: V.D)

Ngoài ra, cuộc thi năm học 2024-2025 còn có 36 dự án đạt giải Nhì, 36 dự án đạt giải Ba, 36 dự án đạt giải Tư và 92 dự án triển vọng.

Theo Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng, tất cả những dự án có giải hôm nay có thể gọi là thành công, nhưng chưa phải là cuối cùng. Đây là bước đi chập chững để các em có thể bước tiếp chặng đường dài phía trước.

“Tất cả phải tiếp tục phát huy, nỗ lực, cố gắng nhiều hơn nữa”, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh.

Dành lời chúc mừng hơn 400 học sinh có dự án dự thi năm nay, Thứ trưởng một lần nữa khẳng định, dù kết quả thế nào các em vẫn là những người chiến thắng, thành công trên bước đường đầu tiên nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; phía trước các em sẽ là hành trình để tiếp tục thổi cùng đam mê nghiên cứu của mình.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho rằng, các thầy cô giáo cần hỗ trợ, giúp đỡ, gợi mở sự đam mê nghiên cứu khoa học, kỹ thuật của học sinh.

“Trong công tác này, tuyệt đối không áp đặt ý tưởng của người lớn, hoặc người lớn làm thay, làm giúp các em”, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng đề nghị.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng mong muốn, cuộc thi này trong năm học tới (2025-2026) sẽ có số lượng học sinh, dự án tham gia nhiều hơn, chất lượng tốt hơn.

“Niềm vui sáng tạo, học hỏi bắt nguồn từ học sinh và chính thầy cô giáo là người thổi bùng lên đam mê và sáng tạo đó” – Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng kết luận.

Được biết, Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông năm học tới sẽ do Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hà Nội đăng cai tổ chức.

Việt Dũng