15 năm mở rộng địa giới hành chính Thủ đô: Cải cách hành chính thực chất và bền vững

Giải quyết thủ tục hành chính cho người dân tại bộ phận “một cửa” UBND quận Bắc Từ Liêm. Ảnh: Nhật Nam

Với những chủ trương đúng đắn, khâu chỉ đạo thực hiện quyết liệt, bài bản và nỗ lực không ngừng nghỉ từ thành phố đến cơ sở đã tạo nên sự chuyển biến thực chất và bền vững. Nhiều năm gần đây, Chỉ số cải cách hành chính của thành phố Hà Nội đứng trong tốp 10 của cả nước, năm 2022, xếp thứ 3/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Từ “một cửa” không đồng đều đến 100% “một cửa” hiện đại

Đến bộ phận “một cửa” của các xã trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay, điều dễ thấy là bộ phận “một cửa” đều khang trang, hiện đại và đặc biệt là không còn khoảng cách khác biệt giữa xã và phường - khác hẳn thời điểm mới mở rộng địa giới hành chính.

Hiệu quả rõ rệt của bộ phận “một cửa” là toàn bộ thủ tục hành chính của người dân, doanh nghiệp đều được giải quyết theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, không còn tình trạng tiếp nhận hồ sơ ở phòng chuyên môn, tránh sự nhũng nhiễu, tiêu cực. Thực hiện chỉ đạo của Trung ương và thành phố, các đơn vị tăng cường rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính và công khai ở bộ phận “một cửa” để thuận tiện cho người dân tra cứu.

Liên tục trong nhiều năm, thành phố Hà Nội duy trì các đoàn kiểm tra công vụ, kiểm tra công tác cải cách hành chính, qua đó, kịp thời phát hiện những điểm thực hiện chưa đúng để hướng dẫn các đơn vị làm đúng quy định.

Cùng với việc bố trí địa điểm, đầu tư xây dựng bộ phận “một cửa” đầy đủ trang thiết bị đáp ứng yêu cầu giải quyết thủ tục hành chính, thành phố Hà Nội cũng quan tâm chỉ đạo nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Thành phố đã thực hiện hiệu quả đề án “Thí điểm đào tạo 1.000 công chức nguồn làm việc tại xã, phường, thị trấn giai đoạn 2012-2015 của thành phố Hà Nội”; đề án “Nâng cao chất lượng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Hà Nội giai đoạn 2016-2020”; đề án “Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025 và định hướng đến năm 2030”.

Thành phố cũng thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng giao tiếp cho cán bộ, công chức, viên chức, nhất là những vị trí trực tiếp giao dịch với tổ chức, công dân. Các đơn vị đều chú ý thực hiện đúng quy định Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc thành phố Hà Nội...

Theo Phó Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội Đinh Mạnh Hùng, thực hiện đề án “Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025 và định hướng đến năm 2030”, riêng năm 2022, thành phố đã tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo cho hơn 2.000 cán bộ, công chức, viên chức.

Bước chuyển rõ nét nữa về tinh thần phục vụ là các địa phương chủ động triển khai phong phú hình thức phục vụ người dân như: Mô hình “Ngày không chờ” tại bộ phận “một cửa” của UBND phường Quán Thánh (quận Ba Đình), mô hình “Ngày không viết và ngày không hẹn” tại bộ phận “một cửa” của UBND thị trấn Phú Minh và UBND xã Hồng Thái (huyện Phú Xuyên), mô hình “Một cửa thân thiện, hiện đại, gần dân” tại UBND huyện Chương Mỹ…

Đây là những hướng đi đúng đắn, có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Đồng thời, việc chủ động, sáng tạo của các đơn vị cũng góp phần hoàn thành kế hoạch cải cách hành chính của thành phố Hà Nội. Qua đó, làm rõ tinh thần hết mình phục vụ người dân, vì người dân của thành phố. Đồng thời, giúp người dân thêm tin tưởng vào quá trình cải cách thủ tục hành chính của thành phố.

UBND thành phố Hà Nội cũng đã ban hành Quyết định số 4379/QĐ-UBND ngày 10-11-2022 phê duyệt Đề án mô hình bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính hiện đại các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội. Theo đó, quy mô diện tích tối thiểu bộ phận “một cửa” phải đạt từ 40m2 trở lên; bảo đảm đủ 1 máy tính/1 cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại bộ phận “một cửa”, có kết nối internet và thông suốt; máy scan/1 máy tính đối với cán bộ, công chức làm nhiệm vụ thực hiện số hóa hồ sơ, giấy tờ tại bộ phận “một cửa”. Cùng đó, các yêu cầu về máy photocopy, máy lấy số tự động… cũng bảo đảm 1 thiết bị/1 đơn vị.

Đến nay, hệ thống thông tin một cửa điện tử, Cổng dịch vụ công trực tuyến của thành phố về cơ bản đã thực hiện đồng bộ với Cổng dịch vụ công quốc gia theo hướng dẫn của Văn phòng Chính phủ, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin theo quy định. Việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính được giám sát, kiểm soát chặt chẽ nên đã hạn chế tối đa việc nhũng nhiễu, chậm trễ trong giải quyết thủ tục hành chính. Năm 2022, toàn thành phố đã tiếp nhận giải quyết xong 1.050.339 hồ sơ, trong đó số hồ sơ giải quyết đúng hạn là 1.045.875 hồ sơ, đạt tỷ lệ 99,58%.

Kết quả khảo sát, đo lường Chỉ số SIPAS năm 2022 cho thấy người dân, tổ chức đánh giá cao sự phục vụ của các sở, cơ quan tương đương sở và UBND quận, huyện, thị xã thuộc thành phố. Kết quả, khối sở, kết quả Chỉ số SIPAS trung bình năm 2022 đạt 90,19%, tăng 1,07% so với năm 2021 (89,12%); khối huyện, kết quả Chỉ số SIPAS trung bình năm 2022 đạt 93,49%, tăng 2,4% so với năm 2021 (91,08%).

Xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, vì dân

Đáng chú ý, hằng năm thành phố Hà Nội đều lựa chọn chủ đề công tác năm phù hợp, nhằm triển khai thực hiện hiệu quả các khâu yếu, việc khó. Điển hình như năm 2017, thành phố chọn chủ đề công tác năm là “Năm kỷ cương hành chính”, nhằm tạo đột phá trong củng cố kỷ cương hành chính, hướng tới nền hành chính hành động và phục vụ; hai năm 2018, 2019, thành phố chọn chủ đề công tác năm là “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị”; năm 2020 chủ đề “Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị phấn đấu hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2015-2020 và tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp”; và 3 năm 2021, 2022, 2023, thành phố chọn chủ đề “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”.

Có thể thấy, việc lựa chọn chủ đề phù hợp theo từng năm, từng thời điểm đã phát huy hiệu quả rõ nét, như kim chỉ nam cho các đơn vị triển khai thực hiện, góp phần vào kết quả tích cực chung của thành phố. Điển hình là dù trong thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, năm 2021, thu ngân sách thành phố vẫn đạt 111,8% dự toán trung ương giao. Đặc biệt là thành phố Hà Nội đã tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Năm 2022, thành phố hoàn thành 22/22 chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có 5 chỉ tiêu vượt kế hoạch. Nổi bật là tăng trưởng Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) đạt 8,89%, cao nhất trong 10 năm qua. Thu ngân sách lần đầu vượt mốc 300.000 tỷ đồng, đạt hơn 332.000 tỷ đồng, bằng 106,6% dự toán. 6 tháng đầu năm 2023, thu ngân sách thành phố đã đạt 220.000 tỷ đồng, bằng 64,2% dự toán; trong đó, 94% là thu nội địa.

Với quyết tâm nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính, hằng năm, thành phố đánh giá và tổ chức hội nghị công bố kết quả Chỉ số cải cách hành chính đối với 22 sở, cơ quan tương đương sở và 30 UBND quận, huyện, thị xã; giao UBND cấp huyện tổ chức triển khai đánh giá Chỉ số cải cách hành chính đối với UBND cấp xã, các phòng chuyên môn trực thuộc. Thành phố thực hiện điều tra xã hội học, đánh giá Chỉ số hài lòng của người dân đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính hằng năm. Đây là một trong những yếu tố quan trọng đưa kết quả Chỉ số cải cách hành chính của thành phố Hà Nội năm 2022 xếp thứ 3 trên cả nước.

Bắt nhịp với xu thế, từ năm 2021, thành phố Hà Nội đặc biệt quan tâm, đẩy mạnh công tác chuyển đổi số. Các chỉ số xếp hạng, đánh giá liên quan đến chuyển đổi số năm 2022 được nâng cao, trong đó có chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI) xếp thứ 24/63 tỉnh, thành phố, tăng 16 bậc so với năm 2021. Đến nay, Hà Nội là một trong các tỉnh, thành phố bảo đảm đầy đủ các điều kiện và kết nối thành công với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính. Đây chính là thành quả của các cơ quan, đơn vị triển khai những biện pháp hỗ trợ công dân khi tham gia dịch vụ công trực tuyến, chuyển đổi số trong thực hiện tương tác với chính quyền.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định: “Với khối lượng công việc không nhỏ, trong khi đây là những nhiệm vụ mới, khó, đặc biệt với quy mô rất lớn của thành phố 10 triệu dân, nhưng với quyết tâm chính trị, thành phố chắc chắn sẽ có những chuyển biến tích cực trong thời gian tới, triển khai hiệu quả các nhiệm vụ chuyển đổi số, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô”.

Có thể thấy, sau 15 năm mở rộng địa giới hành chính, địa bàn rộng lớn hơn, khối lượng công việc đồ sộ hơn, song với quyết tâm cao, thành phố Hà Nội đã thực hiện hiệu quả công tác cải cách hành chính, từng bước xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân.