2 năm không ký được hợp đồng dầu khí nào, Bộ trưởng Công Thương nói gì?

Chiều 3/6, thảo luận ở tổ về Luật Dầu khí (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ thêm một số nội dung tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội về Luật này.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tại phiên thảo luận tổ chiều 3/5.

Khai thác dầu khí như “mò kim đáy bể”

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật gồm điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí (hoạt động thượng nguồn), không điều chỉnh hoạt động trung và hạ nguồn.

Lý do là vì, tính đặc thù của hoạt động thượng nguồn được quy định trong Luật dầu khí hiện hành và xét thấy cần phải sửa đổi.

“Trong quá trình điều tra cơ bản, tìm kiếm thăm dò và khai thác cũng giống như “tìm kim ở đáy bể”, biết là có hay không, trong khi bỏ tiền bỏ của ra để tìm kiếm thăm dò ngoài biển. Nếu không có những quy định đặc thù của hoạt động này thì không ai dám bỏ tiền của ra để làm”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng lấy ví dụ, mấy năm trước PVN cũng có hoạt động đầu tư ở nước ngoài, bỏ chi phí một khoản rất lớn nhưng cuối cùng không dễ gì lấy được các dữ liệu.

“Điều này cho thấy, quy định về tính đặc thù của hoạt động thượng nguồn, trong Luật Dầu khí hiện hành có nhưng quy định không đủ rõ, không bảo đảm hệ số an toàn cho hoạt động thượng nguồn”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Hai năm không ký được hợp đồng dầu khí nào

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, Việt Nam hiện đang đứng trước một thực tế là số lượng hợp đồng dầu khí mới được ký kết giảm mạnh.

Cụ thể, trong giai đoạn 2009-2014 khoảng 35 hợp đồng được ký, nhưng từ giai đoạn 2015-2019 mỗi năm chỉ có 1 hợp đồng được ký. Đặc biệt, năm 2020 và 2021 không có hợp đồng nào được ký.

Bộ trưởng Công Thương giải thích, nguyên nhân khách quan là các phát hiện mới ở Việt Nam trong thời gian qua phần lớn có trữ lượng nhỏ, các diện tích mở còn lại đều được đánh giá có tiềm năng ở mức hạn chế, chủ yếu là khí, tập trung ở khu vực thuộc đối tượng của chính sách khuyến khích đầu tư theo quy định của Luật Dầu khí.

Các mỏ đang khai thác ở trong giai đoạn cuối, sản lượng khai thác giảm dần, một số mỏ doanh thu không bù đắp được chi phí nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước.

“Bởi vậy, việc bổ sung các chính sách ưu đãi đầu tư phù hợp với bối cảnh hiện nay, tạo ra lợi thế cạnh tranh cho lĩnh vực hoạt động dầu khí của Việt Nam so với các nước khác trong khu vực là hết sức cần thiết”, ông Diên nhấn mạnh.

Tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay, sẽ tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật. Trong đó rà soát quy định về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương liên quan đến hợp đồng dầu khí theo hướng phân cấp cho PVN chịu trách nhiệm về nội dung cụ thể của hợp đồng và ký kết hợp đồng dầu khí khi thực hiện nhiệm vụ theo ủy quyền của Chính phủ gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước, bảo đảm chặt chẽ, khả thi.

Đồng thời, sẽ rà soát quy định đối với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong giám sát, kiểm tra việc sử dụng vốn nhà nước tại PVN, doanh nghiệp 100% vốn của PVN.

"Ý này giải thích rõ thêm ý kiến của đại biểu là PVN nếu giao cho cả hoạt động giám sát nữa thì có thể “vừa đá bóng vừa thổi còi”, ông Diên nói.

Mai Loan