25 năm kêu oan của tử tù bị cáo buộc giết bạn gái
25 năm qua, ông Rodney Reed, người bị kết án tử hình vì cáo buộc giết hại bạn gái năm 1996, đã liên tục kêu oan. Tháng 11-2019, ngay trước khi án tử chuẩn bị được thi hành, Tòa án tối cao bang Texas đã cho phép lật lại vụ án.
Sau sự kiện này, vụ án nhanh chóng nhận được sự chú ý của người dân cả nước và có tới 3 triệu người, trong đó có nhiều ngôi sao quốc tế như Kim Kardashian, “bà hoàng truyền thông” Oprah Winfrey, ca sĩ Beyonce…đã ký vào lá đơn kêu oan của ông Rodney và gia đình. Bên cạnh đó, nhiều nhà khoa học pháp y và luật sư đã phê phán kết luận của cơ quan điều tra.
Tay đấm bốc triển vọng trở thành nghi can giết người
Rodney Reed sinh năm 1968 và là con cả trong một gia đình có tới 6 anh chị em. Khi Rodney 15 tuổi, cả gia đình định cư tại Wichita Falls, Texas. Thành tích học tập ở trường của Rodney chỉ ở mức trên trung bình, nhưng cậu là một tay đấm bốc xuất sắc, đã nhiều lần vô địch bang và từng được mời dự thi vào đội tuyển Olympic Mỹ. Tuy nhiên cậu không thể thực hiện ước mơ trở thành tay đấm chuyên nghiệp và quyết định nhập ngũ.
Sau khi giải ngũ, Rodney quay lại quê nhà. Vốn đẹp trai lại có tài ăn nói, Rodney có khá nhiều bạn gái và theo nhiều người, nạn nhân 19 tuổi Stacey Stites là một trong số đó. Theo như lời khai của Rodney với cảnh sát, hai người gặp gỡ lần đầu ở một cửa hàng tiện lợi trong vùng và sớm hẹn hò ở nhà Rodney, hoặc ở công viên Bastrop.
Rodney cũng nói rằng Stacey thi thoảng sẽ lén rời khỏi nhà vào buổi đêm để dùng điện thoại công cộng gọi điện cho bạn trai. Đôi khi Rodney cũng đến cửa hàng tiện lợi để gọi điện cho Stacey vào đêm muộn và tại phiên tòa, chi tiết anh lang thang vào buổi đêm đã gây bất lợi cho Rodney.
Rodney gặp gỡ Stacey lần cuối vào sáng 22-4-1996 và chỉ 1 ngày sau, Stacey bị giết hại dã man. Mẹ và chị em gái của Stacey đã phản đối lời khai của Rodney về mối quan hệ của anh với Stacey vì theo họ, Stacey lúc đó đã đính hôn và vô cùng yêu thương vị hôn phu của mình là cảnh sát Jimmy Fennell, 23 tuổi. Hai người đã hẹn hò 1 năm, đang sống chung và vào thời điểm Stacey thiệt mạng, chỉ còn vài tháng nữa là cặp đôi sẽ kết hôn.
Bà Carol Stites, mẹ của Stacey, đã mô tả Jimmy là một người tốt bụng, rất yêu thương hôn thê và đã vô cùng suy sụp khi nhận tin Stacey bị sát hại. Ngoài ra, bà Carol còn cho biết con gái mình mong ngóng đến lễ cưới tới mức cô nhận thêm việc để có thể trang trải tiền mua váy cưới và trang sức, vì vậy không có lý nào Stacey có thể lừa dối hôn phu và hẹn hò với Rodney.
Jimmy khai rằng anh ta đang ngủ nên không hề hay biết Stacey đã lấy xe của anh đi làm vào 3 giờ sáng 23-4. Cô làm nhân viên kiểm hàng kiêm thu ngân của một siêu thị cách đó tới 48km nên luôn phải đi làm vào tờ mờ sáng. Được biết, Stacey không bao giờ đi làm muộn nên khi thấy cô gái chưa đến chỗ làm vào 5 giờ sáng hôm đó, quản lý siêu thị bắt đầu lo lắng và liên hệ với gia đình Stacey. Gia đình cô ngay lập tức báo án với cảnh sát.
Trong khi đang tuần tra sáng 23-4, cảnh sát Paul Alexander tình cờ nhìn thấy một chiếc xe trong bãi đỗ xe trường trung học Bastrop lúc 5h20 sáng. Nhận thấy có điều bất thường, anh Alexander kiểm tra biển số xe và nhận ra đây là xe của cảnh sát Jimmy Fennell. Ngoài ra, anh còn nhìn thấy một nửa chiếc thắt lưng bị vứt gần đó, tuy nhiên do không có ai báo chiếc xe bị mất cắp và xe cũng không có dấu hiệu hư hại, anh Alexander cũng không quá chú tâm.
Một người đi đường đã tình cờ phát hiện thi thể của Stacey lúc 3 giờ chiều ở bìa rừng địa phương. Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy kẻ thủ ác đã cưỡng hiếp sau đó siết cổ cô gái bằng chiếc thắt lưng được phi tang ở gần chiếc xe mà cảnh sát Alexander tìm thấy.
Trong giai đoạn đầu của cuộc điều tra, cảnh sát đã liệt Jimmy vào diện tình nghi chính do anh ta là người cuối cùng nhìn thấy Stacey và nạn nhân bị giết hại trên chính chiếc xe của Jimmy. Tuy nhiên, các điều tra viên đã kiểm tra toàn bộ các xe cảnh sát địa phương cũng như các hãng taxi trong vùng và kết luận Jimmy hoàn toàn không có phương tiện để di chuyển từ nhà đến hiện trường, giết hại Stacey và quay về. Cuối cùng, Jimmy bị loại ra khỏi diện tình nghi.
Gần 1 năm sau vụ án mạng, cảnh sát chuyển hướng sang điều tra Rodney sau khi nhận được tin báo rằng Rodney là nghi phạm chính trong một vụ cưỡng hiếp gần hiện trường. Cụ thể hơn, sau khi nạn nhân nhận diện Rodney, cảnh sát xét nghiệm DNA của anh và nhận thấy mẫu DNA này khớp với mẫu được tìm thấy trong người Stacey Stites.
Khi bị thẩm vấn, do không muốn bị tình nghi và bại lộ chuyện ngoại tình, Rodney khăng khăng mình không biết Stacey. Dựa vào chi tiết này, cảnh sát nghi ngờ Rodney “có tật giật mình” và sau một thời gian điều tra, họ bắt giữ Rodney vào ngày 4-4-1997.
Tại tòa, các luật sư bào chữa cho Rodney nỗ lực chứng minh rằng anh có mối quan hệ yêu đương đồng thuận với nạn nhân, chứ không hề cưỡng hiếp cô Stacey như báo cáo pháp y chỉ ra. Họ thuê vợ chồng 2 thám tử tư Duane và Pat Olney để điều tra mối quan hệ của 2 bên, nhưng 2 thám tử lập tức gặp khó khăn.
Ông Duane tin rằng lực lượng cảnh sát muốn bảo vệ Jimmy và đã đe dọa các nhân chứng biết về chuyện tình cảm của Rodney và Stacey. Cụ thể hơn, ông Duane nêu ra hàng loạt trường hợp từng đồng ý làm chứng, nhưng chỉ sau vài ngày đã rút lời hoặc xua đuổi 2 thám tử.
Tại phiên xử án thứ 2, công tố viên Lisa Tanner đã tranh luận rằng Jimmy không có bất kì phương tiện nào để đi 48 km, giết hại Stacey và quay trở về nhà. Bà cũng nêu ra việc ADN của Rodney được tìm thấy trong cơ thể nạn nhân và thẳng thừng bác bỏ mối quan hệ của 2 người.
Theo bà, mối quan hệ của hai người quả là một bí mật với tất cả những người thân yêu nhất của Stacey và cả chính Stacey, vì đó chỉ là một lời nói dối hòng trốn tội của Rodney cùng các luật sư. Ngày 18-5-1998, Rodney Reed bị kết án tử hình vì tội giết người và hiếp dâm.
Những nhân chứng và bằng chứng mới liên tục xuất hiện 23 năm sau
Trong 23 năm tiếp theo, Rodney bị giam 23 tiếng một ngày trong khu biệt giam dành cho tử tù ở nhà tù Allan B. Polunsky, Texas. Thế nhưng, các luật sư của anh chưa bao giờ ngừng nỗ lực và trong vài năm trở lại đây, một số bằng chứng có lợi cho Rodney bắt đầu được đưa ra ánh sáng.
Đầu tiên, luật sư Bryce chỉ ra cảnh sát đã làm trái quy định khi cho phép Jimmy lấy lại và bán chiếc xe hơi chỉ sau 6 ngày điều tra. Cảnh sát địa phương cũng không khám nghiệm căn hộ của Jimmy và Stacey, cho dù đây là nơi cuối cùng Stacey ở lại trước khi bị giết hại.
Thêm vào đó, một lon bia có chứa DNA của 2 sĩ quan cảnh sát là Ed Salmela và David Hall cũng được tìm thấy ngay gần hiện trường. Ed đã giúp Jimmy kiểm tra lại chiếc xe, còn David là bạn rất thân của Jimmy. Sau khi cuộc điều tra bắt đầu được một tháng, Ed đã tự tử mà không rõ nguyên nhân. Vì một lý do nào đó, lon bia đã bị loại khỏi danh sách vật chứng của vụ án.
Ngoài DNA mà đoàn luật sư tin rằng là minh chứng cho mối quan hệ đồng thuận của Rodney và Stacey, cảnh sát không hề có bất kì bằng chứng nào khác như tóc, dấu vân tay, nước bọt…để khẳng định Rodney có mặt tại hiện trường.
Tiếp theo, đoàn luật sư đề cập đến những vấn đề trong lối sống cũng như tiền án tiền sự của nghi phạm Jimmy Fennell. Một người bạn gái cũ của Jimmy từng công khai chỉ trích Jimmy là một kẻ bạo lực, nóng tính, hay ghen, và rất phân biệt chủng tộc. Đã có nhiều phụ nữ khác từng buộc tội Jimmy quấy rối tình dục, theo dõi và hăm dọa họ khi Jimmy bắt giữ hoặc hỗ trợ những nạn nhân này.
Hơn thế nữa, trong khi những cáo buộc lạm dục tình dục nhắm vào Rodney đã bị rút lại thì Jimmy Fennell từng phải chịu án tù 10 năm vì bắt cóc và hiếp dâm phụ nữ năm 2007. Theo cáo trạng, Jimmy nhận được cuộc gọi về một vụ bạo hành gia đình ở khu Georgetown và khi đưa người phụ nữ liên quan đến vụ việc về đồn, Jimmy đã cưỡng bức nạn nhân ngay trên xe.
Trong tù, Jimmy đã đánh bạn với một tên thuộc băng đảng theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng và từng thú nhận mình đã giết hại hôn thê vì không thể chịu được việc Stacey bỏ rơi mình vì một người da màu. Cựu cảnh sát được trả tự do năm 2018 và đã từ chối trả lời phỏng vấn các tờ báo về vụ án mạng năm xưa.
Bác sĩ pháp y Bayardo, người chịu trách nhiệm khám nghiệm thi thể Stacey, đã rút lại một số phát hiện chính của mình như thời gian tử vong của nạn nhân và việc nạn nhân đã bị lạm dụng tình dục. 3 chuyên gia pháp y bao gồm ông Michael Baden, Werner Spitz và LeRoy Riddick phỏng đoán mẫu ADN có thể đã nằm trong cơ thể nạn nhân nhiều ngày, chứ không phải vài giờ trước khi cô bị giết hại.
Ngoài ra, cho dù ông Bayardo kết luận cô Stacey thiệt mạng lúc 3 giờ sáng, nhưng dựa vào những vết tím trên người cô gái, 3 chuyên gia khẳng định cô bị giết hại trước đó nhiều tiếng ở một nơi khác, rồi thủ phạm đem thi thể của Stacey phi tang ở bìa rừng. Ông Michael Baden kết luận rằng cô Stacey bị giết hại vào 12 giờ đêm ngày 22-4, vậy là bằng chứng ngoại phạm của Jimmy là hoàn toàn vô giá trị.
3 nhân chứng mới cũng đã đưa ra lời khai trước tòa về mối quan hệ yêu đương giữa Rodney và Stacey. Nhân chứng đầu tiên, một đồng nghiệp thân thiết với Stacey, đã khai rằng chỉ vài tuần trước vụ án mạng, trong khi hai người đang ăn trưa cùng nhau, Stacey đã thừa nhận mình đang yêu một người đàn ông da màu tên Rodney và rất lo sợ Jimmy sẽ biết chuyện. Người phụ nữ này đã chuyển đến định cư ở California sau khi Stacey qua đời, tuy nhiên sau khi biết Rodney đã nhận án tử hình, cô quyết định đứng ra làm chứng để giúp đỡ tử tù.
Một đồng nghiệp nam khác của nạn nhân cũng từng nhìn thấy Rodney và Stacey cư xử rất vui vẻ và thân mật với nhau. Chị họ của nạn nhân là cô Heather Stobbs cũng khai nhận Stacey từng tâm sự với Heather về mối quan hệ tội lỗi của mình.
Tất cả những bằng chứng và lời khai mới này đều không thể xoay chuyển mẹ và chị gái của nạn nhân. Cô Dobbs, chị gái ruột của Stacey, vốn rất thân thiết với em gái và trong những cuộc trò chuyện hằng ngày, Stacey không hề nhắc đến bất kì người đàn ông nào khác và cô rất yêu Jimmy. Cô Dobbs cũng nghi ngờ lời khai của 2 người đồng nghiệp vì họ đã không lên tiếng năm 1994 mà lại lên tiếng bây giờ, khi cửa hàng nơi em gái cô từng làm việc có quyết định trao thưởng 50.000 USD cho bất kì ai cung cấp được thêm thông tin về vụ án.
Bà Carol chỉ trích Heather vì theo bà, Heather chỉ là một người họ hàng xa, không mấy thân thiết và hiếm khi trò chuyện cùng Stacey. Bà Carol và cô Dobbs đều vô cùng phẫn nộ khi mỗi lần vụ án được truyền thông đào xới lại, mọi sự thương cảm và quan tâm đều dành cho người họ tin là thủ phạm, chứ không phải cô gái trẻ vắn số Stacey.
Tại phiên tòa đầu tiên diễn ra vào ngày 22-7-2021, các luật sư của Rodney Reed đã đưa ra 14 nhân chứng và hàng loạt vật chứng mới. Buổi xử án tiếp theo sẽ diễn ra vào cuối tháng 7, và số phận của Rodney Reed sẽ sớm được quyết định.