25 năm thiết lập quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: Vì hòa bình và thịnh vượng
Nhân kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, PV Báo SGGP đã có cuộc trao đổi với Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ tại TPHCM Marie C. Damour về chặng đường vừa qua và phương hướng sắp tới trong quan hệ 2 nước, đặc biệt giữa TPHCM và Hoa Kỳ.
PHÓNG VIÊN: Thưa bà Tổng Lãnh sự, thành tựu nổi bật nhất trong mối quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam trong 25 năm qua là gì?
Tổng Lãnh sự Marie C. Damour: Đầu tiên, tôi nghĩ rằng đó là thành tựu phi thường. Việt Nam và Hoa Kỳ ngày nay là đối tác và bạn bè - cùng nhau coi mối quan hệ của chúng ta là một trong những mối quan hệ song phương quan trọng nhất. Khi bạn nhìn lại tất cả những gì chúng ta đã đạt được trong 25 năm qua sẽ thấy rõ ràng, cả 2 quốc gia đều nhận thức được tầm quan trọng của một mối quan hệ mạnh mẽ. Hoa Kỳ và Việt Nam có quan hệ đối tác và tình bạn hướng tới tương lai, có cam kết chung về hòa bình và thịnh vượng.
Mặc dù chúng ta vẫn đang tiếp tục giải quyết các di sản của quá khứ, bao gồm cả những nỗ lực tìm hài cốt người mất tích trong chiến tranh ở cả 2 phía và các nỗ lực rà phá bom mìn chưa nổ (UXO) cũng như tẩy độc dioxin, nhưng mối quan hệ ngày càng chuyển đổi tích cực. Sự chuyển đổi tích cực này trong 2 thập niên qua thể hiện rõ qua các chuyến thăm cấp cao, các chương trình ngoại giao nhân dân. Quan hệ đối tác quốc phòng và quan hệ thương mại giữa 2 nước chúng ta ngày càng phát triển.
Là đối tác, chúng ta đang thúc đẩy nhiều mục tiêu song phương. Thật tuyệt vời nếu nhìn vào bề rộng và chiều sâu hợp tác giữa 2 nước. Trong các lĩnh vực đa dạng như thương mại và đầu tư, phát triển, giáo dục, y tế, năng lượng và an ninh, Hoa Kỳ và Việt Nam đang làm việc cùng với một cam kết chung vì hòa bình và thịnh vượng. Sự hợp tác mạnh mẽ này và sự tin tưởng và hiểu biết lẫn nhau có lẽ hầu hết được ghi nhận rõ ràng ở Việt Nam, qua những nỗ lực to lớn để chống lại Covid-19.
Cả 2 nước chúng ta cùng nhau dựa trên nền tảng thịnh vượng và khẩu hiệu của chúng ta nhân kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ không gì hơn là đối tác tin cậy của nhau, thịnh vượng cùng nhau.
Các thành tựu chứng minh 2 nước chúng ta cùng hướng về thịnh vượng đó là: Vào cuối năm 2017, Việt Nam tổ chức APEC tại Đà Nẵng, nơi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump lần đầu tiên nói về tầm nhìn của ông đối với quan hệ đối tác của Hoa Kỳ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Việt Nam thể hiện vai trò là đối tác tin cậy trong việc xây dựng hòa bình và an ninh khu vực bằng cách tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Hà Nội giữa Triều Tiên và Hoa Kỳ. Đã có hơn 23 tỷ USD các thỏa thuận thương mại được ký vào năm 2019 giữa các chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross. Con số này bao gồm hơn 21 tỷ USD ký kết vào năm 2019 trong ngành hàng không. Năm 2018 và năm 2020, 2 tàu sân bay của Hoa Kỳ đến thăm Việt Nam kể từ khi kết thúc chiến tranh.
Sau khi khắc phục thành công đất bị ô nhiễm dioxin tại sân bay Đà Nẵng vào tháng 11-2018, Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đang hợp tác với Chính phủ Việt Nam để làm sạch khu vực sân bay Biên Hòa, điểm nóng lớn nhất còn lại trong nước. Năm 2019, USAID cũng đã ký một thỏa thuận với Bộ Quốc phòng để cung cấp 65 triệu USD cho việc triển khai các hoạt động cung cấp dịch vụ cho người khuyết tật nghiêm trọng ở 8 tỉnh ưu tiên trong 5 năm tới.
Hai nước có thể làm những gì để mối quan hệ này thêm sâu sắc, thưa bà?
Thực tế là mối quan hệ đối tác song phương của chúng ta mạnh nhất từ trước đến nay. Những tiến bộ mà 2 nước chúng ta đã đạt được trong 25 năm qua là rất phi thường. Tất cả mọi thứ chúng ta đã đạt được được xây dựng trên sự can đảm, tầm nhìn và công việc khó khăn của các nhà lãnh đạo ở cả 2 phía. Mỗi năm, chúng ta chứng kiến mối quan hệ song phương ngày càng phát triển - nhiều giao dịch kinh doanh hơn, nhiều khách du lịch hơn, nhiều sinh viên hơn trong các chương trình trao đổi giáo dục và tăng cường hợp tác an ninh.
Đây là kết quả của nhiều thập niên nỗ lực tập trung ở cả 2 quốc gia. Đó là cách chúng ta sẽ tiếp tục để tăng cường quan hệ đối tác toàn diện. Khi chúng ta kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ, chúng ta mong muốn thực hiện các biện pháp để tăng cường và mở rộng quan hệ đối tác toàn diện và cùng nhau thúc đẩy hòa bình, hợp tác, thịnh vượng và an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Với 2 quốc gia cam kết xây dựng lòng tin, tìm kiếm các giá trị chung và hoàn thành các mục tiêu chung, tôi không nghi ngờ gì rằng tương lai của chúng ta cùng nhau rất tươi sáng.
Nhận xét của bà về sự phát triển mối quan hệ với Hoa Kỳ tại TPHCM?
Khi chúng tôi tái khẳng định cam kết hợp tác với Việt Nam, cho phép tôi cũng nêu bật cam kết hợp tác với TPHCM, thành phố lớn nhất Việt Nam. TPHCM là minh chứng mạnh mẽ về quan hệ đối tác sâu sắc của chúng ta. Bất cứ ai đi bộ trên đường phố đều có thể chứng kiến sự hiện diện của các công ty Hoa Kỳ và tìm thấy các sản phẩm chất lượng cao của Hoa Kỳ, chứng minh mối quan hệ kinh tế của chúng ta đã phát triển đến mức nào. Vào 25 năm trước, 2 nước chúng ta có giao dịch gần như bằng không. Ngày nay, chúng ta chia sẻ hơn 77 tỷ USD trong thương mại song phương.
Tinh thần và năng lượng của TPHCM đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các doanh nghiệp Hoa Kỳ, một số đã có mặt tại Việt Nam trong nhiều thập niên. Các doanh nghiệp thuộc sở hữu của Hoa Kỳ đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa 2 nước chúng ta xích lại gần nhau hơn, giúp thu hút thêm đầu tư của Hoa Kỳ, phát triển tài năng địa phương và mang lại hương vị của sự đổi mới cho Việt Nam.
TPHCM cũng là nơi có Đại học Fulbright Việt Nam (FUV), một ví dụ tươi sáng khác về những gì chúng ta có thể đạt được khi làm việc cùng nhau. FUV là trường đại học tư thục, độc lập, phi lợi nhuận đầu tiên của Việt Nam, kết hợp truyền thống văn hóa và di sản phong phú của Việt Nam với truyền thống giáo dục đại học Hoa Kỳ về nghiên cứu mở, nghiên cứu và phân tích phê bình.
Tôi cũng rất tự hào về Trung tâm Hoa Kỳ của chúng tôi tại TPHCM, nơi đón tiếp hơn 60.000 người mỗi năm và tổ chức hàng chục chương trình miễn phí cho sinh viên Việt Nam, các chuyên gia trẻ, học giả và chuyên gia trực tuyến. Các sự kiện của chúng tôi tập trung vào các chủ đề bao gồm thông tin về Hoa Kỳ, phát triển kỹ năng chuyên nghiệp, trao quyền cho phụ nữ, học tiếng Anh và giáo dục tại Hoa Kỳ.
Chúng tôi mong muốn tiếp tục mở rộng hợp tác với TPHCM và khắp Việt Nam, để đảm bảo một tương lai tươi sáng vì hòa bình và thịnh vượng cho người dân Hoa Kỳ và Việt Nam.