3 câu cửa miệng của con mà phụ huynh phải đặc biệt chú ý

Ngày nay, chỉ số EQ (hay còn gọi là trí tuệ cảm xúc) ngày càng được đánh giá cao, không kém gì IQ. EQ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giao tiếp, xử lý cảm xúc, hợp tác và thành công trong cuộc sống. Một đứa trẻ có EQ cao không nhất thiết phải là học sinh giỏi, nhưng thường là người biết cư xử, được yêu mến và dễ hòa nhập với xã hội.

Trái lại, trẻ EQ thấp có xu hướng khó kết nối với người khác, dễ nổi nóng, dễ tự ti hoặc ngược lại là hay đổ lỗi. Điều đáng nói là dấu hiệu EQ thấp ở trẻ có thể bộc lộ rất rõ qua lời ăn tiếng nói hàng ngày, đặc biệt là 3 câu cửa miệng sau đây.

3 câu cửa miệng của trẻ EQ thấp

1/ "Không phải lỗi của con"

Đây là câu nói nhiều trẻ dùng mỗi khi bị nhắc nhở hoặc gặp rắc rối. Câu nói này thể hiện tâm lý chối bỏ trách nhiệm, thiếu dũng cảm đối diện với hậu quả của hành vi. Trẻ EQ thấp thường nhạy cảm với phê bình, dễ phản ứng phòng vệ, luôn muốn giữ hình ảnh "không sai" trong mắt người khác.

Tuy nhiên, nếu một đứa trẻ luôn từ chối trách nhiệm, lớn lên sẽ rất khó hợp tác với tập thể, không biết rút kinh nghiệm, và hay đổ lỗi cho hoàn cảnh.

Ngày nay, chỉ số EQ được đánh giá quan trọng không kém chỉ số IQ (Ảnh minh họa).

2. “Con không thèm chơi với bạn ấy nữa!”

Câu nói này thể hiện sự thiếu kỹ năng giải quyết xung đột. Trẻ EQ thấp có xu hướng giải quyết mâu thuẫn bằng cách cắt đứt mối quan hệ, thay vì tìm cách thương lượng, hiểu cảm xúc đôi bên và đưa ra giải pháp.

Nếu không được hướng dẫn, trẻ lớn lên sẽ dễ có lối sống cực đoan trong các mối quan hệ: hoặc là yêu thương tuyệt đối, hoặc là lạnh lùng cắt đứt, không có khoảng giữa. Điều này khiến các mối quan hệ của trẻ dễ rơi vào trạng thái "căng như dây đàn".

3. “Tại sao con phải làm trước?”

Câu nói này phản ánh sự thiếu đồng cảm và thiếu tinh thần chủ động. Trẻ EQ cao sẽ hiểu được cảm xúc của người khác và sẵn sàng nhường nhịn khi cần. Ngược lại, trẻ EQ thấp thường so đo thiệt hơn, thích công bằng theo kiểu máy móc, nhưng lại không hiểu được sự "công bằng cảm xúc" - nghĩa là đôi khi mình cần lùi một bước để giúp mối quan hệ tiến một bước.

Câu nói này cũng gián tiếp thể hiện cái tôi lớn và nỗi sợ bị thiệt, điều khiến trẻ khó kết nối sâu sắc với bạn bè, anh chị em hoặc thậm chí là người thân.

Làm sao để nuôi dạy trẻ EQ cao?

Cha mẹ không thể trông đợi trẻ tự có EQ cao nếu không có môi trường rèn luyện từ nhỏ. May mắn là EQ có thể rèn được, và sự dẫn dắt của cha mẹ đóng vai trò quyết định. Dưới đây là những cách hiệu quả để nuôi dạy một đứa trẻ có EQ cao:

1. Dạy con gọi tên cảm xúc của mình

Thay vì la mắng "Con nín đi!", hãy dạy con nhận biết: "Con đang giận vì bạn lấy đồ chơi đúng không?", hoặc "Mẹ thấy con hơi buồn khi thua cuộc". Khi con biết gọi tên cảm xúc, con sẽ bắt đầu kiểm soát được nó.

Cha mẹ nên thường xuyên sử dụng ngôn ngữ cảm xúc trong đời sống như: "Mẹ thấy vui khi con giúp đỡ em", "Con có thể nói ra nếu con thấy lo lắng", để trẻ quen với việc nhận diện và biểu đạt cảm xúc.

Giúp con nhận biết đúng cảm xúc là cách hiệu quả để nuôi dạy đứa trẻ EQ cao (Ảnh minh họa).

2. Khuyến khích con chia sẻ nhưng không ép buộc

Nhiều cha mẹ nhầm lẫn giữa "khuyến khích chia sẻ" và "ép con phải nhường". Trẻ có thể cảm thấy tức giận hoặc bất công nếu bị ép buộc chia sẻ đồ chơi. Hãy khuyến khích bằng cách: "Nếu con sẵn sàng chia sẻ thì mẹ rất tự hào. Nhưng con cũng có quyền giữ đồ chơi một lúc trước khi chia".

Trẻ EQ cao không phải là trẻ luôn hy sinh, mà là trẻ hiểu rằng chia sẻ xuất phát từ sự tự nguyện và đồng cảm.

3. Làm gương cho con qua cách ứng xử của chính cha mẹ

Trẻ học nhiều nhất từ cách cha mẹ cư xử hàng ngày. Khi bạn tranh luận với người khác mà giữ được bình tĩnh, không nặng lời, không đổ lỗi - con sẽ ghi nhớ. Khi bạn nhận lỗi với con vì quá nóng giận, con sẽ học được cách xin lỗi.

Muốn con không nói "Không phải lỗi của con", chính cha mẹ cũng cần dám nói "Mẹ sai rồi, mẹ xin lỗi con".

4. Kể chuyện, đóng vai, thay vì giảng đạo

Trẻ con phản ứng rất tốt với trò chơi và kể chuyện. Hãy đưa cảm xúc vào những nhân vật quen thuộc: "Gấu bông bị bạn xô ngã, nó nên làm gì?", hoặc "Bạn Thỏ giận vì bị trêu, con nghĩ bạn ấy nên nói sao?".

Thông qua tình huống giả định, trẻ học được cách đặt mình vào vị trí người khác, đây là nền tảng cốt lõi để làm nên đứa trẻ có EQ cao.

5. Khen ngợi hành vi cảm xúc tích cực

Thay vì chỉ khen con khi đạt điểm cao, hãy chú ý đến những hành vi cảm xúc tích cực: "Con đã biết kiềm chế khi bị giành đồ chơi, mẹ rất tự hào", hoặc "Con không đổ lỗi cho em, con thật bản lĩnh".

Lời khen đúng lúc giúp trẻ ghi nhớ rằng: kiểm soát cảm xúc, biết nghĩ cho người khác cũng là điều đáng được công nhận, thậm chí còn hơn cả điểm 10.

Theo Sohu

Vân Anh - CTV