3 nguyên tắc vàng xây dựng bữa ăn học đường
Không phải ngẫu nhiên mà một bữa ăn học đường được gọi là 'chuẩn dinh dưỡng'. Từ lựa chọn nguyên liệu đến chế biến và bảo quản, tất cả đều phải tuân thủ 3 nguyên tắc vàng bảo đảm sức khỏe cho học sinh.
Một bữa ăn học đường đầy đủ dinh dưỡng để trẻ phát triển cả thể lực và trí tuệ cần phải tuân thủ nghiêm ngặt 3 nguyên tắc vàng sau đây:
1. Đảm bảo cân bằng dinh dưỡng theo độ tuổi
Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Bữa ăn phải cung cấp đủ năng lượng và cân đối các nhóm chất sinh năng lượng, các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ:
Chất bột đường (Carbohydrate): Cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, chiếm 55-65% tổng năng lượng.
Chất đạm (Protein): Cần thiết cho sự phát triển thể chất, tăng trưởng cơ và tái tạo mô, chiếm 13-20% tổng năng lượng.
Chất béo (Lipid): Cung cấp năng lượng cao và giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu (Như Vitamin A, D, E, K), cần thiết cho sự phát triển não bộ, hệ thần kinh và hormone sinh dục - đặc biệt ở trẻ độ tuổi dậy thì; chiếm 20-25% tổng năng lượng.
Vitamin và khoáng chất: Từ rau củ và trái cây, giúp tăng cường đề kháng.
2. Đa dạng hóa thực phẩm
Thực đơn phải được thay đổi hàng ngày và hàng tuần, đảm bảo việc luân phiên các nhóm thực phẩm khác nhau. Việc đa dạng hóa nguồn thực phẩm và cách chế biến (như luộc, hấp, xào, kho, nấu canh,...) không chỉ giúp trẻ ăn ngon miệng hơn mà còn góp phần đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân đối các các vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện của học sinh, hạn chế nguy cơ thiếu hụt hoặc mất cân đối dinh dưỡng.
3. An toàn vệ sinh thực phẩm tuyệt đối
Mọi khâu trong quy trình cung cấp bữa ăn học đường - từ lựa chọn nguồn nguyên liệu, sơ chế, chế biến đến bảo quản và phân phối đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Nguyên liệu sử dụng cần có nguồn gốc rõ ràng, tươi sạch, được kiểm soát chất lượng; khu vực chế biến phải đảm bảo điều kiện vệ sinh, tách biệt thực phẩm sống và chín, và thực phẩm sau khi nấu cần được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn. Việc tuân thủ nguyên tắc này không chỉ giúp phòng ngừa ngộ độ thực phẩm và các bệnh truyền qua đường tiêu hóa, mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe và tạo niềm tin cho phụ huynh học sinh đối với bữa ăn học đường.
Các nguyên tắc này dựa trên "Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam" của Viện Dinh dưỡng Quốc gia và các quy định tại Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT quy định về công tác y tế trường học.
