3 tuyến đường sắt kết nối Tân Sơn Nhất – Long Thành sẽ hoàn thành vào năm 2030

Chiều 4-12, tại họp báo tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM, ông Nguyễn Kiên Giang, Phó trưởng phòng Quản lý bảo trì và khai thác công trình giao thông, Sở Xây dựng, đã thông tin về việc kết nối giao thông giữa sân bay Long Thành và sân bay Tân Sơn Nhất trong thời gian tới.

Hoàn thành 3 tuyến metro đến 2030

Ông Giang cho biết vừa qua, UBND TP.HCM đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà về phương án kết nối hai sân bay. Trong đó, phương án kết nối thông qua tuyến metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành, Bến Thành – Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có điều kiện thuận lợi để triển khai sớm nhất.

Ông Nguyễn Kiên Giang, Phó trưởng phòng Quản lý bảo trì và khai thác công trình giao thông, Sở Xây dựng. Ảnh: HÀ THƯ

Từ đó, kiến nghị Thủ tướng thống nhất chủ trương ưu tiên đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến metro số 2 (Tham Lương - Bến Thành, Bến Thành – Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành. Đồng thời, tiếp tục đầu tư tuyến đường sắt đô thị số 6 để kết nối sân bay Tân Sơn Nhất với sân bay Long Thành.

Sau đó, cuối tháng 10-2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2404 phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, điều chỉnh không đưa vào quy hoạch tuyến Thủ Thiêm - Long Thành và chuyển thành đường sắt đô thị; giao TP.HCM và tỉnh Đồng Nai cập nhật vào quy hoạch tỉnh và các quy hoạch liên quan.

Sân bay Long Thành nhìn từ trên cao. Ảnh: VŨ HỘI

Theo ông Giang, hiện nay, TP đã xác định danh mục các dự án trọng tâm tập trung triển khai trong giai đoạn 2026 - 2030 và đến năm 2035, ưu tiên các dự án có tính kết nối, mở rộng không gian phát triển phù hợp với tình hình mới.

Cụ thể, đến năm 2030, phấn đấu hoàn thành ba tuyến: Tuyến đường sắt đô thị số 2 (đoạn Tham Lương - Bến Thành), tuyến đường sắt đô thị số 2 (đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành phục vụ kết nối hai sân bay nói trên.

Ông Giang cho biết tuyến đường sắt Bến Thành - Tham Lương được UBND TP chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục thẩm định, trình phê duyệt điều chỉnh dự án, bảo đảm mục tiêu khởi công trước ngày 19-1-2026 để chào mừng Đại hội XIV của Đảng.

Đối với tuyến Bến Thành - Thủ Thiêm và Thủ Thiêm - Long Thành, Sở Tài chính đang tham mưu UBND TP báo cáo Ban Thường vụ Đảng ủy UBND TP về phương án đầu tư theo hình thức PPP (loại hợp đồng BT); bổ sung tuyến Thủ Thiêm -Long Thành vào danh mục dự án theo Nghị quyết 188/2025; cập nhật, điều chỉnh quy hoạch, cố gắng khởi công trong thời gian sớm nhất và hoàn thành trong năm 2030.

Vận dụng tối đa cơ chế đặc thù

Đại diện Sở Xây dựng nhận diện thách thức lớn nhất khi triển khai các dự án này là công tác giải phóng mặt bằng, huy động nguồn lực tài chính và chuyển giao công nghệ, phát triển công nghiệp đường sắt.

TP.HCM sẽ đẩy nhanh các tuyến đường sắt nối sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành. Ảnh: THUẬN VĂN

Các tuyến đường sắt này đi qua khu vực đông dân cư, khu trung tâm, ảnh hưởng lớn đến công trình hiện hữu (nhà cao tầng, công trình hạ tầng kỹ thuật,…).

Với các tuyến metro đi ngầm, yêu cầu kỹ thuật phức tạp cùng chi phí đầu tư rất lớn khiến tiến độ dễ bị ảnh hưởng nếu thủ tục pháp lý và cơ chế vốn chưa đồng bộ.

Bên cạnh đó, triển khai TOD tại TP đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý đô thị, giao thông, tài chính và các nhà đầu tư để phát triển đồng bộ các khu đô thị dọc tuyến metro, vừa khai thác quỹ đất hiệu quả, vừa nâng cao tỉ lệ sử dụng phương tiện công cộng. “Đây là mô hình mới, TP chưa có nhiều kinh nghiệm triển khai, vừa học hỏi kinh nghiệm các nước trên thế giới vừa triển khai thí điểm” – ông Giang nói.

Để triển khai nhanh các tuyến đường sắt này, ông Nguyễn Kiên Giang cho biết TP.HCM sẽ vận dụng tối đa cơ chế đặc thù, đặc biệt của Nghị quyết 188 và Luật Đường sắt để rút ngắn thủ tục chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án.

Đồng thời, rà soát, tổ chức lập, thẩm định, trình phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) xung quanh nhà ga, đề-pô đường sắt đô thị; tập trung triển khai đối với tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) và metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương)…

TP.HCM cũng hoàn thành đề án huy động vốn đầu tư hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị; bồi dưỡng, đào tạo phát triển nguồn nhân lực phục vụ phát triển đường sắt; rà soát quỹ đất, trình HĐND TP ban hành danh mục quỹ đất đối ứng cho các dự án đầu tư theo phương thức BT.

Ngoài ra còn xây dựng phương án tổ chức tái định cư phục vụ công tác giải phóng mặt bằng các dự án đường sắt phù hợp theo kế hoạch, lộ trình đầu tư...

“Với những giải pháp này, TP tin tưởng sẽ rút ngắn đáng kể thời gian triển khai, đảm bảo tiến độ và chất lượng các tuyến này, hình thành hệ thống giao thông công cộng hiện đại, kết nối hiệu quả với đô thị và các vùng lân cận, đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng cao của người dân” – ông Nguyễn Kiên Giang thông tin.

LÊ THOA