3 yếu tố cốt lõi để Việt Nam thu hút tốt làn sóng FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp

Chiều 28/11/2025, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ đạo Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Diễn đàn “Hoàn thiện chính sách thu hút làn sóng FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp”. Diễn đàn được tổ chức trực tiếp tại Hà Nội kết hợp trực tuyến, thu hút sự tham dự của đại diện Bộ, ban, ngành, địa phương, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và đại diện doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam.

Diễn đàn tạo không gian đối thoại đa chiều giữa các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo địa phương, các chuyên gia, và cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư với mục tiêu kiến tạo một khung khổ chính sách hiệu quả, tạo nền tảng nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút FDI thế hệ mới cho các khu công nghiệp.

Diễn đàn “Hoàn thiện chính sách thu hút làn sóng FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp” thu hút sự tham dự của đại diện Bộ, ban, ngành, địa phương, doanh nghiệp Việt Nam và đại diện doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam. (Ảnh: Anh Tuấn)

Cơ hội lớn để đón nhận làn sóng FDI thế hệ mới

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch VCCI cho biết: Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển dịch chuỗi cung ứng, việc thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thế hệ mới vào Việt Nam đóng vai trò chiến lược trong nâng cao chất lượng tăng trưởng và thúc đẩy phát triển bền vững. FDI thế hệ mới không chỉ hướng đến lợi nhuận mà còn đề cao các tiêu chuẩn về công nghệ cao, chuyển giao tri thức, phát triển xanh, quản trị doanh nghiệp, trách nhiệm xã hội và lao động bền vững.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để đón nhận làn sóng FDI thế hệ mới, đặc biệt là từ các tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ xanh, sản xuất thông minh, trung hòa carbon và các chuỗi cung ứng mang tính chiến lược.

Số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục đổ mạnh vào Việt Nam với hơn 31,52 tỷ USD đăng ký chỉ trong 10 tháng đầu năm 2025, tăng 15,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Riêng đối với thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, trải qua 29 năm kể từ khi Chính phủ Việt Nam ban hành quy định cụ thể về khu công nghiệp trong Luật Đầu tư nước ngoài năm 1996 (Luật số 52-l/CTN, ngày 11/11/1996), đến nay, số lượng các khu công nghiệp (KCN) ngày càng tăng và giữ vai trò then chốt đối với tăng trưởng kinh tế của cả nước. Trong đó, có thể thấy nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài luôn giữ một vị trí quan trọng, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn đầu tư góp phần phát triển các KCN Việt Nam trong suốt thời gian qua.

“Các khu công nghiệp ở Việt Nam đang đứng trước một cơ hội rất lớn để thu hút FDI thế hệ mới, một dòng vốn không chỉ tạo ra lợi nhuận ngắn hạn mà còn giúp xây dựng nền tảng công nghiệp bền vững, sáng tạo và tiên tiến hơn cho đất nước”, Phó Chủ tịch VCCI nhận định.

Mô hình khu công nghiệp truyền thống dựa vào lợi thế lao động chi phí thấp và ưu đãi thuế đơn thuần đã không còn phù hợp. Thay vào đó, khu công nghiệp cần vận hành theo mô hình “cỗ máy bền vững” - nơi các yếu tố công nghệ, quản trị môi trường, năng lượng tái tạo, chuyển đổi số và chất lượng dịch vụ được đặt vào vị trí trung tâm.

Ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch VCCI: Các khu công nghiệp ở Việt Nam đang đứng trước một cơ hội rất lớn để thu hút FDI thế hệ mới

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội cũng còn những thách thức đòi hỏi sự đổi mới mạnh mẽ về môi trường đầu tư, từ cơ sở hạ tầng, chất lượng nhân lực, thể chế cho đến các dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp.

Thời gian qua, Việt Nam đã thể hiện quyết tâm thay đổi chiến lược về chính sách để tăng cường thu hút và cải thiện chất lượng vốn đầu tư nước ngoài. Nổi bật là lần đầu tiên sau hơn 30 năm mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.

Nghị quyết số 50-NQ/TW khẳng định sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc thu hút FDI thế hệ mới, mở đường cho kỷ nguyên “hợp tác đầu tư nước ngoài” tại Việt Nam, với dòng đầu tư có chất lượng hơn, hiệu quả hơn, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ nguồn, có sức lan tỏa tới kinh tế - xã hội Việt Nam, hướng tới các tập đoàn lớn, đặc biệt là các tập đoàn Âu - Mỹ…

Sau Nghị quyết 50-NQ/TW là Chiến lược Hợp tác đầu tư nước ngoài giai đoạn 2021 - 2030; cùng hàng loạt cơ chế, chính sách mới, từ ưu đãi đầu tư đặc biệt, cơ chế “luồng xanh” cho các dự án ưu tiên, đến việc hình thành Quỹ Hỗ trợ đầu tư, rồi Đề án Phát triển nguồn nhân lực cho công nghiệp bán dẫn…

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đang triển khai rà soát và xây dựng Đề án phát triển kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, góp phần hoàn thiện các cơ chế và chính sách đột phá, cạnh tranh để thu hút dòng vốn FDI mới vào Việt Nam. Đây được xem là "chìa khóa" để Việt Nam hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phát biểu tại Diễn đàn.

3 yếu tố cốt lõi để thu hút tốt làn sóng FDI thế hệ mới

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang nỗ lực chuyển mình theo định hướng tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050, việc rà soát và hoàn thiện chính sách ưu đãi đầu tư đối với khu công nghiệp và khu kinh tế đã trở thành một yêu cầu hết sức cấp bách. Bộ Tài chính hiện đang tổ chức lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định quy định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế, trong đó đề xuất sửa đổi mạnh mẽ các quy định về ưu đãi đầu tư.

Điểm nhấn quan trọng và mang tính định hướng nhất của dự thảo là việc bổ sung quy định liên quan đến chi phí cho các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và phát triển mô hình cộng sinh công nghiệp. Cơ chế này tạo ra một động lực tài chính mạnh mẽ, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi sang công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng và thực hiện các giải pháp thân thiện với môi trường.

Tại Diễn đàn, đại diện Bộ, ban, ngành, Ban Quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế một số địa phương, các chuyên gia cùng trao đổi, thảo luận về xu hướng chuyển dịch trọng tâm thu hút FDI từ chiến lược phát triển của nền kinh tế Việt Nam, cơ hội đầu tư vào Việt Nam trong xu hướng thay đổi chuỗi giá trị sản xuất cung ứng toàn cầu, các giải pháp nhằm nâng cao tính cạnh tranh và hiệu quả trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại các khu công nghiệp theo hướng xanh, bền vững...

Các doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng trao đổi về những khó khăn, vướng mắc trong thu hút nguồn vốn FDI thế hệ mới, vướng mắc khi thực hiện chuyển đổi sử dụng năng lượng xanh trong các khu công nghiệp; đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương nhằm tăng cường minh bạch và đơn giản hóa thủ tục pháp lý để thu hút dòng vốn đầu tư FDI thế hệ mới, tăng cường quản trị rủi ro pháp lý trong thu hút FDI vào các khu công nghiệp...

Ông Phạm Thanh Bình - Giám đốc Trung tâm xúc tiến thông tin và hỗ trợ đầu tư phía Bắc, Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính cập nhật về định hướng chuyển dịch trọng tâm thu hút FDI từ chiến lược phát triển của nền kinh tế Việt Nam.

Ông Nguyễn Bá Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ XTTM&ĐT (Bộ Công Thương) thông tin về cơ hội đầu tư vào Việt Nam trong xu hướng thay đổi chuỗi giá trị sản xuất cung ứng toàn cầu.

Để thu hút tốt dòng vốn FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp, các diễn giả nhấn mạnh 03 yếu tố cốt lõi:

Thứ nhất, xanh hóa khu công nghiệp với việc phát triển năng lượng sạch, hệ thống xử lý chất thải chuẩn quốc tế, kinh tế tuần hoàn và trung hòa carbon là mục tiêu chính.

Thứ hai, số hóa quy trình vận hành bằng việc ứng dụng nền tảng số trong quản lý hạ tầng, quản lý năng lượng, logistics và hỗ trợ nhà đầu tư giúp tối ưu hóa chi phí và tăng hiệu suất. Các khu công nghiệp cần chuyển mình thành “khu công nghiệp thông minh” để phù hợp xu hướng sản xuất tự động hóa.

Thứ ba, nâng cấp chất lượng dịch vụ và nguồn nhân lực. Không chỉ cung cấp đất công nghiệp, các khu công nghiệp cần cung cấp hệ sinh thái hoàn chỉnh như đào tạo nhân lực, hỗ trợ khởi nghiệp, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), logistics thông minh… tạo điều kiện để nhà đầu tư phát triển dài hạn.

Các đại biểu thảo luận, trao đổi tại Diễn đàn

Khẳng định chính sách Nhà nước đóng vai trò quyết định trong tạo dựng môi trường thuận lợi để khu công nghiệp bứt phá, các chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng việc hoàn thiện các cơ chế về quy hoạch phát triển khu công nghiệp gắn với định hướng vùng và quốc gia; cơ chế ưu đãi có trọng tâm cho ngành công nghệ cao và thân thiện môi trường; cải cách thủ tục hành chính; chuyển đổi số trong quản lý hay thúc đẩy đầu tư hạ tầng xanh và hạ tầng logistics là yêu cầu cấp thiết để đảm bảo Việt Nam duy trì sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư quốc tế. Sự phối hợp giữa Nhà nước - Doanh nghiệp - Nhà đầu tư là yếu tố quyết định cho quá trình xây dựng hệ sinh thái khu công nghiệp bền vững.

Việt Hằng