35 năm Giải thưởng Kovalevskaia- nguồn động viên, cổ vũ chị em trên con đường nghiên cứu khoa học

Có hơn 100 nhà khoa học nữ từ 8 nước đã vinh dự được nhận giải thưởng

Giải thưởng Kovalevskaia được mang tên nhà nữ toán học Nga lỗi lạc thế kỷ XIX - Sophia Kovalevskaia (1850-1891). Bà là phụ nữ đầu tiên trong kỷ nguyên cận đại được nhận bằng Tiến sĩ Toán học, được phong hàm Giáo sư đại học và được bầu làm Viện sĩ thông tấn Viện hàn lâm Khoa học đế chế Nga, là nhà nữ khoa học vĩ đại nhất thế giới trước thế kỷ XX.

Quỹ Sophia Kovalevskaia được thành lập do sáng kiến và sự đóng góp về tài chính của nữ GS.TS Ann Kobitz - người Mỹ và chồng bà là GS-TS Neal Koblitz. GS.TS Ann Kobitz đã từng sang Liên Xô học tập, viết luận án tiến sĩ về nhà nữ toán học Nga Kovalevskaia. Luận án của Bà được đánh giá cao và được in thành sách.

Bà quyết định dùng số tiền nhuận bút của cuốn sách này và vận động thêm sự ủng hộ của một số nhà khoa học ở Mỹ để lập ra Quỹ Sophia Kovalevskaia. Mục đích của Quỹ là động viên, khuyến khích hoạt động nghiên cứu khoa học của phụ nữ ở những nước đang phát triển dưới hình thức trao Giải thưởng Kovalevskaia cho các nhà khoa học nữ xuất sắc thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên.

Sau khi ra đời, Quỹ đã hỗ trợ cho 8 nước đang phát triển là Pê-ru, El Salvador, Nicaragua, Mê-hi-cô, Cu-ba, Nam Phi, Mô-zăm-bích, Việt Nam. Đến nay đã có hơn 100 nhà khoa học nữ từ 8 nước đã vinh dự được nhận giải thưởng.

Tôn vinh, khuyến khích phụ nữ Việt Nam tiếp tục nỗ lực, đam mê

Ở Việt Nam từ năm 1985, Giải thưởng Kovalevskaia đã được các nhà khoa học nữ Việt Nam hưởng ứng, coi đó là nguồn động viên, cổ vũ chị em trên con đường nghiên cứu khoa học. Trong những năm tháng đất nước còn khó khăn, cơ sở vật chất, điều kiện nghiên cứu khoa học còn nhiều thiếu thốn, nhưng chị em đã không ngừng phấn đấu vươn lên, khắc phục khó khăn, đạt được nhiều thành tích trong nghiên cứu khoa học ứng dụng cao vào thực tiễn sản xuất.

Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Ủy ban giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam, Chủ tịch Hội khuyến học Việt Nam trao giải cho tập thể và cá nhân nhận giải thưởng Kovalevskaia năm 2019.

Tính đến năm 2020, Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam đã xét chọn và trao Giải thưởng cho 20 tập thể và 49 cá nhân nhà nữ khoa học có thành tích nghiên cứu khoa học tự nhiên xuất sắc và có ứng dụng nổi bật trong các lĩnh vực toán học, hóa học, sinh học, y tế, giáo dục, nông nghiệp… Qua đó tôn vinh, khuyến khích phụ nữ tiếp tục nỗ lực, đam mê trên con đường nghiên cứu khoa học, có được nhiều công trình nghiên cứu giá trị, ý nghĩa, đóng góp xứng đáng vào nền khoa học của nước nhà, góp phần vào sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước.

Cùng với việc tổ chức trao Giải thưởng, Quỹ Giải thưởng Kovalevkaia còn tổ chức các cuộc giao lưu giữa các nhà khoa học nữ được nhận Giải với các nữ sinh viên xuất sắc các ngành khoa học tự nhiên của các trường Đại học, qua đó góp phần truyền lửa, cảm hứng đam mê cho các em nữ sinh, để các em có động lực nuôi dưỡng ước mơ, tiếp bước các nhà nữ khoa học đi trước trên con đường nghiên cứu khoa học đầy chông gai, thử thách nhưng vô cùng vinh quang, ý nghĩa.

Đặc biệt, từ năm 2016, hàng năm Quỹ Giải thưởng Kovalevskaia lựa chọn, trao học bổng cho 3 nữ sinh chuyên Toán, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội trong 3 năm học liên tiếp với số tiền 500 USD/năm.

Nam Du