40 lãnh đạo châu Âu họp bàn quốc phòng sau khi ông Trump đắc cử

Ngày 7-11, 40 nhà lãnh đạo châu Âu họp bàn về quốc phòng tại Hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị châu Âu (EPC) ở Budapest (Hungary). Tại đây, các nhà lãnh đạo đã nhất trí về việc các nước châu Âu phải chịu trách nhiệm nhiều hơn an ninh của mình và ít phụ thuộc hơn vào Mỹ, theo hãng tin Reuters.

EPC diễn ra trong bối cảnh có nhiều lo ngại rằng việc ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ sẽ đặt ra một loạt các thách thức lớn đối với châu Âu. Điều này có thể sẽ mở ra một kỷ nguyên bất ổn lớn vào thời điểm châu lục này đang phải vật lộn để tìm kiếm sự thống nhất, giữa lúc hai cường quốc lớn nhất khu vực là Đức và Pháp đều đang gặp khó khăn về chính trị.

Châu Âu phải tự bảo vệ mình

"Đã có sự nhất trí rằng châu Âu nên chịu trách nhiệm nhiều hơn cho hòa bình và an ninh của mình. Nói thẳng ra, chúng ta không thể chờ người Mỹ bảo vệ chúng ta" - Thủ tướng Hungary Viktor Orban phát biểu tại hội nghị.

Toàn cảnh các nhà lãnh đạo châu Âu họp bàn về quốc phòng tại Hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị Châu Âu (EPC) ở Budapest (Hungary) ngày 7-11, không lâu sau khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ. Ảnh: REUTERS

Các nhà lãnh đạo khác tại hội nghị cũng có thông điệp tương tự về việc tự tăng cường quốc phòng và an ninh chung châu Âu như một tín hiệu rõ ràng gửi tới ông Trump - người đã nhiều lần chỉ trích Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), theo Reuters.

"Chúng ta không thể giao phó vấn đề an ninh cho người Mỹ mãi được [...] Chúng ta cần có khả năng tự vệ" - Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh, đồng thời cảnh báo rằng châu Âu không được trở thành "động vật ăn cỏ" yếu ớt bị các loài "động vật ăn thịt" bao quanh.

Phát biểu tại hội nghị, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky nói rằng vẫn còn quá sớm để dự đoán ông Trump sẽ thực hiện chính sách như thế nào, nhưng một nước Mỹ mạnh mẽ sẽ tốt cho châu Âu và ngược lại, theo Reuters.

"Tất nhiên, chúng ta vẫn chưa thể biết hành động của ông ấy sẽ như thế nào nhưng chúng tôi hy vọng rằng nước Mỹ sẽ trở nên mạnh mẽ hơn. Đây chính là kiểu nước Mỹ mà châu Âu cần, và theo tôi, một châu Âu mạnh mẽ chính là điều mà nước Mỹ cần" - ông Zelensky cho biết.

Trong khi đó, nhiều nhà lãnh đạo khác thì thẳng thắn bày tỏ mối quan ngại của họ về ông Trump, đặc biệt lo viễn cảnh xảy ra chiến tranh thương mại sau khi ông Trump nhậm chức.

"Điều đó không được phép xảy ra. Bây giờ chúng ta hãy cố gắng tác động đến chính sách tương lai của Mỹ và ông Trump để ông ấy hiểu được những rủi ro liên quan" - Thủ tướng Phần Lan Petteri Orpo phát biểu.

Thách thức phía trước

Cũng tại hội nghị, các nhà lãnh đạo châu Âu khác bày tỏ sự không đồng tình với quan điểm của ông Orban về việc phải xem xét lại vấn đề hỗ trợ cho Ukraine, báo hiệu về một trong nhiều thách thức lớn mà châu Âu sẽ phải đương đầu sau khi ông Trump tái đắc cử, theo Reuters.

Ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ. Ảnh: REUTERS

Chủ tịch Ủy ban châu Âu - bà Ursula von der Leyen là một trong số nhiều người không đồng tình với quan điểm của ông Orban, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc châu Âu và Mỹ tiếp tục ủng hộ Ukraine chống lại Nga.

Thêm vào đó, ngay trước khi các nhà lãnh đạo châu Âu họp bàn về quốc phòng tại Budapest, chính phủ liên minh của Đức đã tan rã hôm 6-11 sau khi Thủ tướng Olaf Scholz sa thải bộ trưởng tài chính, đẩy nước này rơi vào khủng hoảng chính trị. Điều này càng khiến cho viễn cảnh thách thức về việc tự đảm bảo an ninh chung mà châu Âu phải đối mặt trong thời gian tới ngày một rõ nét hơn.

"Một điều chắc chắn là châu Âu không thể mạnh mẽ nếu không có một nước Đức mạnh mẽ" - Chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola nhấn mạnh tại hội nghị.

TRỌNG TẤN