5 lầm tưởng phổ biến về chất xơ và sự thật bạn cần biết

Chất xơ là thành phần không thể thiếu trong một chế độ ăn uống cân bằng, đóng vai trò quan trọng từ hỗ trợ tiêu hóa đến bảo vệ sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, có không ít quan niệm sai lầm xoay quanh dưỡng chất này, từ việc cho rằng mọi loại chất xơ đều giống nhau đến niềm tin "càng nhiều càng tốt".

Mọi loại chất xơ đều giống nhau, chất xơ gây vấn đề tiêu hóa, càng nhiều chất xơ càng tốt... là những lầm tưởng phổ biến về chất xơ mà bạn nên tránh tin. Ảnh: PHƯƠNG LÊ.

Bài viết này sẽ đi sâu vào 5 lầm tưởng phổ biến về chất xơ, đối chiếu với những bằng chứng khoa học và thông tin chính xác.

Mọi loại chất xơ đều giống nhau

Đây là lầm tưởng phổ biến về chất xơ đầu tiên. Sự thật có hai loại chất xơ chính với chức năng khác biệt rõ rệt: hòa tan và không hòa tan.

Chất xơ hòa tan (có nhiều trong yến mạch, các loại đậu, táo, trái cây họ cam quýt...) tan trong nước, tạo thành gel giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, ổn định đường huyết và có thể hỗ trợ giảm cholesterol.

Chất xơ không hòa tan (có trong ngũ cốc nguyên hạt, cám lúa mì, các loại rau, hạt...) không tan trong nước, giúp tăng khối lượng phân và thúc đẩy nhu động ruột, hiệu quả trong việc phòng ngừa táo bón.

Việc tiêu thụ đa dạng các loại chất xơ từ nhiều nguồn thực phẩm giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Chất xơ gây vấn đề tiêu hóa

Lầm tưởng phổ biến về chất xơ này cũng không đúng. Việc tăng đột ngột lượng chất xơ trong chế độ ăn có thể gây ra các triệu chứng tạm thời như đầy hơi, chướng bụng ở một số người. Tuy nhiên, về lâu dài, chất xơ lại là yếu tố then chốt cho một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Khi được bổ sung một cách từ từ và hợp lý, chất xơ hỗ trợ hiệu quả cho nhu động ruột diễn ra đều đặn.

Quan trọng hơn, chất xơ (đặc biệt là loại hòa tan) hoạt động như một prebiotic – nguồn "thức ăn" nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột, góp phần duy trì sự cân bằng và khỏe mạnh của hệ vi sinh vật.

Càng nhiều chất xơ càng tốt

Mặc dù chất xơ rất quan trọng, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều (vượt xa mức khuyến nghị) cũng có thể gây hại. Lượng chất xơ quá cao có thể dẫn đến các triệu chứng khó chịu như đầy hơi, chướng bụng, chuột rút, thậm chí gây táo bón hoặc cản trở sự hấp thụ một số vi khoáng chất thiết yếu.

Người khỏe mạnh không cần chú trọng bổ sung chất xơ

Lầm tưởng phổ biến về chất xơ này cũng không đúng. Ngay cả khi bạn hoàn toàn khỏe mạnh, chất xơ vẫn đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sức khỏe tối ưu và phòng ngừa bệnh tật về lâu dài.

Thực phẩm bổ sung chất xơ tốt như chất xơ từ thực phẩm tự nhiên

Các sản phẩm bổ sung chất xơ có thể hữu ích trong một số trường hợp cụ thể (ví dụ, khi khó đáp ứng đủ nhu cầu qua chế độ ăn), nhưng chúng không thể thay thế hoàn toàn và không mang lại lợi ích toàn diện như chất xơ tự nhiên trong thực phẩm.

Thực phẩm nguyên chất (rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, hạt...) cung cấp chất xơ đi kèm với một phức hợp vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và các hợp chất thực vật có lợi khác mà viên uống bổ sung thường không có được.

Ngoài ra, chất xơ từ thực phẩm nguyên chất hiệu quả hơn trong việc cải thiện kiểm soát đường huyết và hồ sơ lipid (mỡ máu) so với việc chỉ dùng chất xơ bổ sung.

Do đó, ưu tiên hàng đầu vẫn là đảm bảo nguồn chất xơ đa dạng từ thực phẩm tự nhiên.

Hiểu đúng về các loại chất xơ và vai trò đa dạng của chúng là rất quan trọng. Bằng cách nhận diện và loại bỏ những lầm tưởng phổ biến về chất xơ này, bạn có thể đưa ra những lựa chọn dinh dưỡng sáng suốt hơn để tối ưu hóa lợi ích cho sức khỏe tổng thể.

PHƯƠNG LÊ