5 nhóm chính sách mới trong Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi
Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt đối với một số lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, lợi thế; thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 27/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, mục đích ban hành luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt đối với một số lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, lợi thế; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường sở hữu trí tuệ; tạo môi trường thuận lợi cho tiếp thu, hấp thụ, làm chủ và ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày tờ trình Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi).
Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi, bổ sung 75 điều; tập trung vào 5 nhóm nội dung chính sách: “Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền Sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo”; “Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ”; “Nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ”’; “Bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập”; “Cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ sở hữu trí tuệ trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam”.
Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, việc bổ sung các quy định nêu trên sẽ tạo cơ sở pháp lý đầy đủ nhằm thúc đẩy việc khai thác thương mại quyền sở hữu trí tuệ nhằm biến quyền sở hữu trí tuệ thành tài sản có giá trị thương mại, có thể khai thác và sử dụng như các tài sản hữu hình khác.
Nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, dự thảo luật bổ sung quy định về các biện pháp tăng cường bảo vệ quyền trên môi trường số như: Bổ sung quy định về trách nhiệm của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian; biện pháp tạm thời, ngăn chặn hậu quả của hành vi xâm phạm quyền trên môi trường số.
Cùng với đó là bổ sung các quy định nhằm tăng cường nguồn lực cho cơ quan bảo vệ quyền; xây dựng hệ thống hỗ trợ thực thi quyền trên không gian số, cơ sở dữ liệu trực tuyến liên thông về bảo vệ quyền; đào tạo nhân lực cho hoạt động giám định, giảm điều kiện cấp thẻ giám định viên sở hữu trí tuệ.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp.
Ngoài ra, dự thảo luật cũng đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ; bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập và cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ sở hữu trí tuệ trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng khẳng định, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục đích xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định của dự thảo luật liên quan trí tuệ nhân tạo để đáp ứng yêu cầu phát triển, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ; đáp ứng yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp, tăng cường phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra.
Về cấp giấy chứng nhận cho tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan (sửa đổi Điều 56 của luật), Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị không quy định nội dung bổ sung về tiêu chí (khoản 1a) và thủ tục hành chính “công nhận” của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (khoản 1b) đối với các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan để tránh trùng lặp, mâu thuẫn với quy định của Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, đồng thời, không làm phát sinh thủ tục hành chính đối với việc thành lập các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan.
Về điều kiện kinh doanh, trình tự, thủ tục ghi nhận, xóa tên tổ chức dịch vụ đại diện quyền tác giả, quyền liên quan (sửa đổi Điều 57 của luật), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, dự thảo luật bổ sung quy định tổ chức dịch vụ đại diện quyền tác giả, quyền liên quan là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo dự thảo luật đánh giá kỹ tác động chính sách so với yêu cầu cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh theo Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Trường hợp vẫn bổ sung quy định nêu trên thì đề nghị cần bổ sung nội dung chuyển tiếp tại Điều 3 của dự thảo luật cho phù hợp, đầy đủ.
Về trách nhiệm pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian (sửa đổi Điều 198b), Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp trung gian trong việc cung cấp các thông tin xác định, định danh đối tượng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ để có cơ sở xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.
