5 thói quen hàng ngày giúp cải thiện tinh thần ở người nhiễm HIV

Dưới đây là một số thói quen hàng ngày có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần, mang lại sự cân bằng và tăng cường động lực sống ở người nhiễm HIV:

1. Duy trì hoạt động thể chất đều đặn

Hoạt động thể chất, ngay cả ở mức độ vừa phải, có tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần. Đi bộ, tập yoga, đạp xe nhẹ hoặc tập thở đều giúp giải phóng endorphin - chất dẫn truyền thần kinh mang lại cảm giác hạnh phúc. Ngoài ra, vận động còn giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm lo âu và nâng cao sức đề kháng.

Người nhiễm HIV đôi khi e ngại tập luyện vì sợ mệt hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, lựa chọn hình thức tập phù hợp với thể trạng sẽ mang lại lợi ích đáng kể. Ví dụ, chỉ cần 20-30 phút đi bộ mỗi ngày cũng đủ để cải thiện tuần hoàn, đồng thời giúp giải tỏa căng thẳng tinh thần.

Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể, xây dựng thói quen tập luyện đều đặn thay vì gắng sức quá mức. Khi vận động trở thành một phần tự nhiên của cuộc sống, tinh thần sẽ nhẹ nhõm, tích cực hơn.

2. Giữ chế độ ăn cân bằng, giàu dưỡng chất

Chế độ ăn uống không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có tác động đến tâm trạng. Một bữa ăn đủ chất, giàu vitamin, khoáng chất, axit béo lành mạnh giúp não bộ hoạt động hiệu quả, từ đó cải thiện khả năng kiểm soát cảm xúc; tránh lạm dụng đường, thức ăn chế biến sẵn.

Chế độ ăn uống không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có tác động đến tâm trạng.

Người nhiễm HIV thường đối diện với tình trạng sụt cân, mệt mỏi hoặc rối loạn chuyển hóa. Vì vậy, bổ sung nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá giàu omega-3 và nguồn protein chất lượng là lựa chọn hợp lý. Những thực phẩm này không chỉ nuôi dưỡng cơ thể mà còn hỗ trợ giảm viêm, giúp cải thiện tâm trạng.

Ăn uống khoa học còn mang lại cảm giác kiểm soát và chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe. Khi cảm thấy cơ thể khỏe mạnh hơn mỗi ngày, người bệnh sẽ có thêm động lực, sự tự tin trong cuộc sống.

3. Thực hành thư giãn và chăm sóc tinh thần

Người nhiễm HIV thường phải đối diện với nhiều căng thẳng, từ lo âu về sức khỏe, áp lực kinh tế cho đến nỗi sợ bị kỳ thị xã hội. Vì vậy, thời gian cho các hoạt động thư giãn như thiền, hít thở sâu, viết nhật ký hoặc nghe nhạc có thể giúp giảm căng thẳng, tăng cường sự tập trung. Những kỹ thuật này còn cải thiện chất lượng giấc ngủ, vốn dễ bị rối loạn ở người nhiễm HIV.

Các nghiên cứu cho thấy, thiền chánh niệm giúp điều chỉnh phản ứng cảm xúc, giảm nguy cơ trầm cảm. Duy trì 10 -15 phút thiền mỗi ngày có thể đem lại tác động tích cực lâu dài đến tâm trạng. Ngoài ra, những hoạt động sáng tạo như vẽ tranh, làm thủ công cũng giúp giải tỏa lo âu, mang lại niềm vui nhỏ trong cuộc sống hàng ngày.

Chăm sóc tinh thần cũng đồng nghĩa với việc cho phép bản thân được nghỉ ngơi, lắng nghe cơ thể. Thay vì gồng gánh mọi áp lực, người bệnh cần học cách nhận diện cảm xúc và chấp nhận sự hỗ trợ. Thói quen này không chỉ giúp họ khỏe mạnh về tinh thần mà còn cải thiện khả năng gắn bó với điều trị.

4. Giữ kết nối xã hội và tìm kiếm hỗ trợ

Sự cô đơn và cảm giác bị tách biệt xã hội là những yếu tố dễ làm trầm trọng thêm tình trạng tâm lý ở người nhiễm HIV. Do đó, duy trì kết nối với bạn bè, gia đình hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ cộng đồng đóng vai trò rất quan trọng. Chia sẻ trải nghiệm với những người có cùng hoàn cảnh giúp giảm mặc cảm, mang lại sự đồng cảm, khích lệ.

Người nhiễm HIV nên duy trì 10-15 phút thiền mỗi ngày để điều chỉnh phản ứng cảm xúc, giảm nguy cơ trầm cảm.

Những cuộc trò chuyện thường xuyên, dù chỉ là qua điện thoại hay mạng xã hội, cũng giúp người bệnh cảm thấy được quan tâm, không đơn độc. Mạng lưới hỗ trợ còn mang lại những nguồn thông tin hữu ích, từ cách đối phó tác dụng phụ của thuốc đến kinh nghiệm vượt qua rào cản tâm lý.

Cởi mở chia sẻ không có nghĩa là phải công khai hoàn toàn tình trạng bệnh. Người bệnh có thể chọn một vài người đáng tin cậy để tâm sự, từ đó giảm gánh nặng cảm xúc. Đây là một thói quen nhỏ nhưng giúp xây dựng "lá chắn tinh thần" vững chắc, hỗ trợ họ kiên trì trên hành trình điều trị.

5. Tuân thủ điều trị HIV và duy trì lịch sinh hoạt ổn định

Uống thuốc ARV đều đặn không chỉ là nền tảng trong kiểm soát HIV mà còn giúp giảm căng thẳng tâm lý. Khi người bệnh duy trì lịch dùng thuốc, họ sẽ ít lo sợ biến chứng, cảm thấy an toàn hơn về tình trạng sức khỏe. Ngược lại, bỏ liều hay uống không đúng giờ dễ tạo cảm giác tội lỗi, lo âu và làm tăng nguy cơ kháng thuốc.

Kết hợp cùng với việc uống thuốc, xây dựng một lịch sinh hoạt ổn định – ngủ đủ giấc, ăn đúng bữa, tập luyện vào khung giờ cố định – sẽ giúp cơ thể và tinh thần được "lập trình" ổn định. Điều này tạo cảm giác an toàn, giảm stress, nâng cao khả năng đối phó với những tình huống bất ngờ.

Thói quen kỷ luật trong chăm sóc bản thân cũng mang lại sự tự tin. Người nhiễm HIV sẽ thấy mình không bị bệnh chi phối hoàn toàn, mà đang chủ động sống cùng bệnh một cách tích cực. Đây chính là nền tảng giúp họ duy trì tinh thần lạc quan và chất lượng sống lâu dài.

Mời bạn đọc xem tiếp video:

Đừng kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS

ThS. BSNT. Nguyễn Trọng Nghĩa