50 năm Thống nhất đất nước: Chiến tranh Việt Nam là bài học cho rất nhiều người

Ngày 5/8/1995, tại Hà Nội, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Warren Christopher và Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm ký Nghị định thư, chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hoa Kỳ. Ảnh tư liệu/TTXVN

Nhân dịp này, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với ông Patrick Leahy, nguyên Thượng nghị sỹ, nguyên Chủ tịch Thường trực, Chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện Mỹ, về ý nghĩa của việc kết thúc chiến tranh Việt Nam cũng như các yếu tố giúp Việt Nam và Mỹ từ cựu thù trở thành đối tác chiến lược toàn diện.

Ông Leahy, một trong những nhân vật có đóng góp quan trọng của phía Mỹ trong việc thúc đẩy hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam, cho biết ông luôn nghĩ rằng cuộc chiến tranh ở Việt Nam là một sai lầm và nhiều người cũng có cùng suy nghĩ đó. Ông nhớ lại, tại cuộc bỏ phiếu ở Thượng viện Mỹ về kết thúc chiến tranh Việt Nam năm 1975, ông đã đến Thượng viện và nói rằng sẽ bỏ phiếu chấm dứt cuộc chiến. Và ông đã thực hiện điều đó. “Tôi luôn là một phần của cuộc bỏ phiếu đó. Cuộc chiến cuối cùng đã kết thúc, nhưng đó là một sai lầm của nước Mỹ khi tham gia cuộc chiến”, nguyên Thượng nghị sỹ Leahy khẳng định.

Theo ông Leahy, không có lý do gì để bào chữa cho những những thảm kịch và cái chết của người Việt Nam cũng như của người Mỹ và người dân các nước khác. Trong nhiều năm sau chiến tranh, ông đã nỗ lực tìm kiếm những điều mà nước Mỹ có thể làm để đưa hai nước xích lại gần nhau. Ông Leahy cho rằng kỷ niệm 50 năm kết thúc chiến tranh Việt Nam là một cột mốc thực sự, một ngày kỷ niệm quan trọng cả ở Việt Nam và Mỹ. Ông nói: “Chúng ta nên kỷ niệm để những người sinh ra sau chiến tranh thấy được những gì đã trải qua ở cả hai quốc gia và chúng ta đã tiến bộ như thế nào kể từ đó. Tôi nghĩ đó sẽ là bài học cho rất nhiều người”.

Ông Leahy cũng bày tỏ tin tưởng rằng ngày càng có nhiều nhà sử học, quan chức Chính phủ Mỹ và mọi người nhận ra, giống như khi ông mới bước vào Thượng viện, rằng chiến tranh Việt Nam là một sai lầm lớn và để lại những hậu quả nặng nề. “Vì thế mà chúng tôi đã quay trở lại Việt Nam, một đất nước xinh đẹp với những người trẻ rất thông minh mà tôi đã gặp. Tôi đã đến nhiều nơi, từ Đại học luật Việt Nam đến Đại học Fulbright. Tôi đã nói chuyện với sinh viên Việt Nam và nghe hy vọng của họ về tương lai. Đó cũng là điều mà tôi đã nghe được ở một trường đại học tại Mỹ. Chúng ta không thể quên các nạn nhân chiến tranh, mà các nạn nhân chất độc da cam là một ví dụ. Và còn những điều khác nữa mà chúng ta có thể làm được nhiều hơn và tốt hơn”, ông nói.

Toàn cảnh hội trường Đại học Vermont nơi tổ chức Diễn đàn Chính sách công Leahy 2024 “Chiến tranh Hoa Kỳ tại Việt Nam: 50 năm nhìn lại”. Ảnh tư liệu/TTXVN

Đánh giá về mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ trong 30 năm qua cũng như các yếu tố đã tạo nên sự phát triển quan hệ giữa hai nước, nguyên Thượng nghị sỹ Leahy nói rằng ông nhận thấy mối quan hệ giữa hai nước được cải thiện hầu như mỗi năm. Ông nói: “Lúc đầu quan hệ không hoàn hảo nhưng sau đó ngày càng tốt lên. Tôi nghĩ rằng, một trong những yếu tố góp phần rất nhiều cho điều này là thế hệ trẻ: những sinh viên, công dân Mỹ đến Việt Nam cũng như công dân Việt Nam sang đây để học tập”. Ngoài ra, rất nhiều doanh nghiệp hai nước cũng đã góp phần phát triển quan hệ đối tác giữa Mỹ và Việt Nam. “Ngành du lịch khiến mọi người đột nhiên nhận ra rằng Việt Nam là một đất nước xinh đẹp như thế nào và họ đã đến Việt Nam, được chứng kiến điều đó tận mắt. Mỗi yếu tố giống như một mảnh ghép cùng nhau tạo nên mối quan hệ giữa hai nước trong thời gian qua”, ông nói.

Ngọc Quang - Hồng Nguyên (TTXVN)