60 năm từ thương hiệu 'Chương gà tồ' đến thế giới gà Xuân Đinh Dậu

Họa sỹ Thành Chương. (Ảnh: Việt Phủ Thành Chương)

Sáu thập kỷ trước, khi bức tranh “Đôi gà tồ” đoạt giải Vàng tại cuộc thi cuộc thi tranh quốc tế tổ chức tại Anh, họa sỹ Thành Chương giới trong nghề và những người mộ điệu gọi là “thần đồng hội họa Việt.”

Suốt một thời gian dài, hình ảnh những chú gà chỉ xuất hiện thấp thoáng trong tranh Thành Chương. Để rồi, khi tròn một vòng hoa giáp, ông lại khiến công chúng bất ngờ khi “trình làng” hơn 100 bức tranh gà nhân dịp Xuân Đinh Dậu 2017.

Tài năng, nội lực của Thành Chương một lần nữa được khẳng định khi hình ảnh chú gà trong số hơn 100 họa phẩm đó không hề có sự trùng lặp. Tất cả được hoàn thành trong hơn một tháng và ông tự gọi đó là một cuộc “lên đồng” với gà.

“Chương gà tồ”

Cái tên “Chương gà tồ” được đặt cho cậu bé Thành Chương sau thành công vang dội của bức tranh “Đôi gà tồ.” Mọi chuyện đến cũng rất tự nhiên. Họa sỹ kể, khi ông còn là một cậu bé chừng bảy, tám tuổi, một người hàng xóm của gia đình có nuôi nuôi một đôi gà Đông Tảo. Ngày ngày, chúng nhởn nhơ trong cái không gian chật hẹp của khu tập thể Xóm Hạ Hồi. Thân hình vạm vỡ, đặc biệt là đôi chân to khác thường của đôi gà thu hút sự chú ý đực biệt của cậu bé Thành Chương.

“Khi thấy tôi tỏ ra tò mò về nguồn gốc của loại gà đặc biệt này, cha tôi [cố nhà văn Kim Lân - PV] có giải thích rằng, đây là một loại gà hiếm - hiếm một phần bởi sự vụng về, ngốc nghếch và tồ tệch của mình. Khi ấp trứng, chúng thường làm vỡ vỏ nên ít có con. Bức tranh ‘Đôi gà tồ’là tôi vẽ hai chú gà ấy; còn nhan đề bức tranh là do cha tôi đặt,” họa sỹ nhớ lại.

Cũng trong thời gian này, ông tham gia một lớp học vẽ tại Cung Thiếu nhi Hà Nội. Nhận thấy nét độc đáo, phá cách của “Đôi gà tồ,” ban lãnh đạo Cung Thiếu nhi Hà Nội đã gửi tác phẩm tham dự cuộc thi tranh quốc tế dành cho thiếu nhi.

Hình ảnh hai chú gà hiền lành nhởn nhơ chơi cạnh nhau gợi mở cho người xem những liên tưởng thú vị về tình bạn, phút bình yên, tĩnh tại giữa những chuyển động ồn ã của cuộc sống. Hơn thế, sự chặt chẽ về bố cục, chính xác về hình, tài tình trong nét và sống động, hồn nhiên trong cảm xúc của bức tranh đã chinh phục những giám khảo khó tính của cuộc thi năm xưa.

"Đôi gà tồ" của Thành Chương. (Ảnh: Nghệ sỹ cung cấp)

Giải Vàng ấy đã gây nên một cơn chấn động trong giới mỹ thuật Việt và người ta không ngại ngần gọi Thành Chương là “thần đồng.”

Thế giới gà hay câu chuyện của con người

60 năm sau thành công vang dội ấy, cậu bé Thành Chương đã trở thành một họa sỹ tài danh của hội họa đương đại Việt Nam với cá tính sáng tạo riêng. Thành Chương vẽ trên nhiều chất liệu, theo nhiều trường phái khác nhau.

Lần này, những cái “nhiều” ấy hội tụ trong loạt tranh vẽ gà của Thành Chương nhân kỷ niệm 60 năm “thương hiệu Chương gà tồ.”

Thỉnh thoảng, công chúng vẫn thấy họa sỹ vẽ gà nhưng đó chỉ là những bức tranh đơn lẻ, không có sự gắn kết trong một câu chuyện, mạch cảm xúc chung. Hơn 100 bức tranh vẽ gà “trình làng” dịp Xuân Đinh Dậu mở ra một thế giới đầy biến ảo trong thế giới nghệ thuật của Thành Chương. Ẩn sau hình ảnh những chú gà ấy là những câu chuyện của con người trong cõi nhân sinh.

Họa sỹ vẽ gà trên nhiều chất liệu: bột màu, sơn mài, sơn dầu. Ở đó, linh vật của năm 2017 hiện ra trong sự đa dạng dáng vẻ, rực rỡ sắc màu và ào ạt xúc cảm với những cái tên rất “kêu” như: “OK con gà đen!,” “Người đẹp gà”…

Cùng một đề tài, vẽ chừng 10 bức đã khó. Thế mà Thành Chương vẽ hơn 100 bức mà không hề có sự trùng lặp về ý tưởng. Mỗi chú gà một dáng vẻ. “Đó đúng là một thách thức không nhỏ nhưng đã làm thải phải khác biệt, có dấn ấn. Tôi cho rằng, đã gọi là làm việc chuyên nghiệp thì sao có thể cứ ngồi chờ cảm hứng; nếu cả năm không có cảm hứng thì chẳng lẽ cả năm không làm việc!? Cầm cọ vẽ gà, có lúc, tôi như lên đồng, vẽ một mạch, say sưa; khi sực nhớ ra thì đã sang ngày mới” họa sỹ Thành Chương chia sẻ.

Tranh gà của Thành Chương rực rỡ sắc màu. (Ảnh: NSCC)

Hơn 100 bức tranh gà của Thành Chương dẫn dắt người xem đi hết từ bất ngờ này tới bất ngờ khác: có chú gà nở ra từ bông hoa một cách khéo léo, có chú gà vụt hiện một cách khác lạ lên từ bức thư pháp, lại có chú gà ẩn sau một dáng người uyển chuyển… Quả là một trường liên tưởng độc đáo!

“Để làm được điều đó, tôi phải liên tưởng và vận dụng nhiều tích truyện, hình ảnh chú gà trong dân gian và đời sống đương đại từ chuyện chọi gà, nuôi gà cảnh, gà gáy, gà ấp trứng cho tới cả chuyện ‘gà trống nuôi con’…” họa sỹ Thành Chương kể.

Bởi thế, thế giới gà của Thành Chương cũng luôn đong đầy những câu chuyện của thế giới con người với những yêu thương, sum họp, những câu chuyện về tình mẫu tử, vẻ dịu dàng, sự ngây thơ, điệu đà, thích làm duyên….

Cùng ngắm một số bức tranh gà của họa sỹ Thành Chương:

An Ngọc (Vietnam+)