67 quốc gia ra tuyên bố chung bảo vệ Tòa án Hình sự Quốc tế trước lệnh trừng phạt Mỹ
Một nhóm gồm 67 quốc gia ngày 23/6 đã ra một tuyên bố chung tái khẳng định sự ủng hộ đối với Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) trong bối cảnh Mỹ đe dọa trừng phạt cơ quan này do liên quan tới cuộc điều tra Afghanistan.
Trụ sở của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ở The Hague (Hà Lan). Ảnh: AP
“Với tư cách thành viên của Tòa án Hình sự Quốc tế theo Quy chế Roma, chúng tôi tái khẳng định sự ủng hộ không đổi đối với tòa án như một cơ quan pháp lý độc lập và công bằng. Chúng tôi nhấn mạnh cam kết duy trì và bảo vệ các nguyên tắc và giá trị được ghi trong Quy chế Roma; bảo vệ sự toàn vẹn của quy chế mà không bị cản trở bởi bất kỳ lệnh trừng phạt hay mối đe dọa nào đối với Tòa án, các quan chức và những bên hợp tác. Chúng tôi kêu gọi các thành viên đảm bảo hợp tác toàn diện với ICC để cơ quan này có thể tiến hành những cuộc điều tra đảm bảo công lý cho các nạn nhân trong những vụ phạm tội nghiêm trọng nhất", đài Sputnik dẫn nội dung tuyên bố chung.
67 quốc gia đồng thuận ký vào tuyên bố chung bao gồm Andorra, Argentina, Australia, Áo, Bangladesh, Bỉ, Belize, Bolivia, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Canada, Chile, Colombia, Costa Rica, Cote d’Ivoire, Croatia, Đảo Síp, Cộng hòa Séc, Cộng hòa Congo, Đam Mạch, Cộng hòa Dominican, Ecuador, Estonia, Fiji, Phần Lan, Pháp, Gambia, Đức, Hy Lạp, Guyana, Iceland, Ireland, Italy, Latvia, Lesotho, Liechtenstein, Lithuania, Luxembourg, Madagascar, Malta, Mexico, Namibia, Hà Lan, New Zealand, Nigeria, Norway, Peru, Bồ Đào Nha, Romania, Saint Vincent và Grenadines, San Marino, Senegal, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Nam Phi, Tây Ban Nha, Palestine, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Trinidad và Tobago, Tunisia, Uganda, United Kingdom, Uruguay, và cuối cùng là Venezuela.
Trước đó, vào ngày 11/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp cho phép sử dụng các biện pháp trừng phạt chống lại các quan chức ICC. Các biện pháp trừng phạt kinh tế bao gồm đóng băng những tài sản hoặc bất động sản trên đất Mỹ của mọi quan chức ICC tham gia hoặc hỗ trợ hoạt động điều tra hoặc truy tố binh lính Mỹ mà không được sự đồng thuận của Washington. Những người này cũng như người thân trong gia đình sẽ bị cấm tới Mỹ.
ICC bày tỏ sự đáng tiếc về “các hành động cưỡng chế và lời đe dọa” của Washington, song cam kết vẫn tiếp tục làm việc. Hồi tháng 3, sau nhiều năm chuẩn bị, ICC chính thức tiến hành điều tra tội ác chiến tranh của Mỹ, do quân nhân hoặc những người khác gây ra ở Afghanistan từ năm 2003, trong đó có những lời cáo buộc tra tấn tù nhân tại các nhà tù bí mật của CIA ở Đông Âu.
Mỹ đã tìm cách ngăn chặn các nỗ lực điều tra và ban hành lệnh trừng phạt đối với cá nhân công tố viên của ICC là Fatou Bensouda, từ chối cấp cho cô thị thực nhập cảnh vào Mỹ năm 2019.
Đầu tháng 6, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhấn mạnh rằng Washington "quyết tâm ngăn chặn" ICC bám đuổi Mỹ và “những người bạn ở Israel và ở những nơi khác”. Ngày 11/6, kênh truyền hình Channel 13 của Israel đã đưa tin Tel Aviv và Washington phối hợp hành động để trừng phạt ICC. Ngoài Mỹ, ICC có một cuộc điều tra riêng đối với Israel về những tội ác Israel gây ra ở "vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng kể từ ngày 13/6/2014”.
