7 câu cửa miệng của kẻ thích thao túng tâm lý

Thao túng tâm lý là thủ thuật dùng để kiểm soát cách suy nghĩ, cảm xúc hoặc hành vi của người nào đó. Hầu hết chúng ta đều có thể rơi vào trạng thái này một cách vô tình nhưng có nhiều người cố tình sử dụng nó nhằm gây xung đột, lạm dụng tình cảm hoặc hạ thấp lòng tự trọng của đối phương. Trong một số trường hợp, người nói không có ý định gây tổn hại, nhưng lời nói của họ vẫn có thể dẫn tới nhiều tác hại.

Nhà tư vấn tâm lý Mary Beth Somich đã tiết lộ với Bustle: "Những kẻ thao túng tâm lý là cá nhân bị mất an toàn, cố gắng đe dọa hoặc phá vỡ trải nghiệm cảm xúc lành mạnh của chúng ta”.

Những kẻ thao túng tâm lý thường sử dụng các chiến thuật cụ thể để thu hút “con mồi”. Ví dụ, “nịnh hót” là cách quen thuộc thường được áp dụng.

Tiến sĩ Cali Estes, nhà tâm lý học, trị liệu hành vi nhận thức, nói: “Họ sẽ bắt đầu với sự ngọt ngào, yêu thương, chu đáo và trìu mến gần như ngay lập tức. Có vẻ như đây là người hoàn hảo vừa bước vào cuộc đời bạn”.

Nhưng một khi bạn bị thu hút, họ bắt đầu “hiện hình” và sử dụng các câu nói về thao túng cảm xúc mọi lúc mọi nơi, miễn là có thể kiểm soát được cảm xúc của bạn.

Dưới đây là 7 câu nói mà kẻ thao túng tâm lý thường sử dụng.

Bạn biết hết bí mật của tôi, nhưng tôi thì không

Sự gần gũi được tạo ra khi chúng ta cởi mở, trở nên dễ bị tổn thương và có cảm giác kết nối. Nhưng đứng trước kẻ thao túng tâm lý, cảm giác thân mật đó hoàn toàn là sự giả tạo.

Theo bà Estes, điều này vốn là một phần trong “quy trình” thao túng. Những kẻ thao túng thường sẽ chia sẻ điều gì đó về bản thân khiến họ có vẻ dễ bị tổn thương, ví dụ câu chuyện đau thương từ thời thơ ấu hoặc điều khủng khiếp xảy ra khi học đại học. Ngay cả khi nó là bịa đặt, bạn cũng rất khó xác minh vì nó rất thuyết phục.

Nói ra bí mật ngầm khẳng định sự tin tưởng của kẻ đó với bạn. Từ đó, họ sẽ yêu cầu bạn chia sẻ bí mật về cuộc sống. Bởi khi họ đã tin tưởng, bạn cũng cần đáp lại, như một sự công bằng.

Theo bà Estes, một khi có thông tin từ bạn, họ có thể sử dụng nó để chống lại bạn, tung lên mạng hoặc phát tán ra bên ngoài.

Sự thật là bạn không có nghĩa vụ phải nói mọi bí mật cho bất kỳ ai, bất kể đó là người yêu hay vợ/chồng. Nếu không muốn chia sẻ, bạn không cần phải gượng ép bản thân.

Kẻ thao túng tâm lý thường khiến nạn nhân cảm thấy tội lỗi, nghi ngờ về giá trị bản thân. Ảnh: iStock.

Điều đó luôn xảy ra với tôi

Nhà trị liệu tâm lý Christine Scott-Hudson, người sáng lập Create Your Life Studio, nói với Bustle: "Chủ đề trung tâm của tất cả câu chuyện mà kẻ thao túng tâm lý kể đó là sự tội nghiệp. Mỗi câu chuyện họ kể phần lớn sẽ là về những gì người khác đối xử với họ, đa số là tệ hại”.

Những thông tin này khiến bạn dễ dàng cảm thương cho họ, sinh ra cảm giác đồng cảm vì họ đã bị ngược đãi, trở thành nạn nhân và dễ bị tổn thương. Nó không phải điều gì xấu nhưng bạn cần tỉnh táo để nhận ra bản thân mình đang bị thao túng. Nếu các câu chuyện lặp đi lặp lại như một khuôn mẫu, đây chính là dấu hiệu.

Bà Scott-Hudson nói: “Những người có sức khỏe tinh thần lành mạnh sẽ nhìn thấy vai trò của họ trong các vấn đề và không đồng ý nếu họ trở thành nạn nhân. Những người đóng vai nạn nhân thường tìm kiếm nạn nhân tiếp theo của chính họ”. Nói một cách dễ hiểu, kẻ tổn thương lại muốn làm tổn thương người khác.

Tôi đã nghĩ dù mọi người có phản đối thì riêng bạn sẽ hiểu

Những kẻ thao túng tâm lý có kỹ năng khiến người khác cảm thấy tội lỗi. Cố vấn lâm sàng chuyên nghiệp Maryann W. Mathai nói: “Nếu bạn là người đồng cảm, bạn thường cảm nhận được nỗi đau của người khác và muốn chăm sóc họ. Thật không may, những kẻ thao túng tâm lý thường đóng vai nạn nhân và săn tìm ai dễ thương cảm”.

Một khi nắm bắt được bạn, kẻ thao túng sẽ khiến bạn cảm thấy tội lỗi khi nói những điều như: “Tôi nghĩ rằng bạn sẽ hiểu tôi hơn thế” hoặc “bạn đã nói luôn ở bên cạnh tôi nhưng kết quả thì sao”. Đây là cách khiến bạn nghi ngờ bản thân, trong khi tất cả điều bạn cố gắng làm là thiết lập mối quan hệ lành mạnh hơn.

Cách tốt nhất là bạn nên tự bảo vệ bản thân và rời khỏi mối quan hệ.

Tôi thấy mình chẳng làm gì sai cả

Theo bà Maryann W. Mathai, những kẻ thao túng tâm lý không nhận thức được tác hại mà họ gây ra cho người khác. Chính vì vậy, họ sẽ phủ nhận hoặc cố gắng biện minh. Thậm chí, họ đổ lỗi ngược lại cho bạn.

Một lần có thể tha thứ nhưng hành động này xảy ra nhiều lần, đây chính là thao túng tâm lý. Bạn cần dừng mối quan hệ này ngay. Bởi nếu càng lún sâu, kẻ thao túng càng dễ “bắt thóp” bạn.

Phủ nhận mọi lỗi lầm là câu cửa miệng của những kẻ thao túng tâm lý. Ảnh: Medium.

Bạn quá vô lý

Tiến sĩ Sherrie Campbell, nhà trị liệu tâm lý, cố vấn cho các cặp đôi, tiết lộ kẻ thao túng tâm lý luôn tìm cách phủ nhận lời bạn nói. Họ cho rằng bạn đang vô lý, sai lầm và là người duy nhất cần “sửa chữa”.

Khi ai đó nghi ngờ bản thân, bạn sẽ dễ dàng kiểm soát hoặc thao túng họ hơn. Sau đó, về cơ bản, họ có thể đạt được bất cứ thứ gì họ muốn.

Cách tốt nhất trong tình huống này là trò chuyện với bạn bè, gia đình, không nên nội tâm hóa những tiêu cực mà ai đó liên tục ném về phía bạn. Nói chuyện với người thứ 3 có thể giúp bạn tỉnh táo hơn, có cái nhìn sáng suốt hơn.

Bạn có chắc là muốn làm điều đó không?

Câu nói này nhằm khiến bạn nghi ngờ với những lựa chọn. Nhà tâm lý học Aimee Daramus cho rằng khi hỏi vấn đề này, họ có thể gây ra cảm giác bạn đang kích động hoặc suy nghĩ thái quá. Từ đây, họ phủ nhận giá trị cảm xúc của bạn.

Những kẻ thao túng cảm xúc nuôi dưỡng sự bất an. Khi không chắc chắn về bản thân, bạn sẽ không thể sáng suốt suy nghĩ, đưa ra ý kiến về việc bạn nên làm gì.

Bạn yêu tôi mà không thể làm điều này à?

Theo ông Justin Baksh, Giám đốc lâm sàng của Trung tâm Sức khỏe Foundations, câu nói này nhằm thuyết phục những gì bạn đã từ chối. Nó liên quan đến việc thiết lập ranh giới. Nếu bạn đã nói không một lần, đối phương nên tôn trọng. Nếu họ tiếp tục sử dụng câu nói này để bạn thỏa hiệp, đây là dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy một mối quan hệ độc hại.

Không dễ để phát hiện ra ai đó đang cố gắng kiểm soát và thao túng bạn. Vì vậy, hãy chú ý đến bất kỳ mẫu nào và tin tưởng vào trực giác của bản thân. Nếu có gì đó không ổn, hãy tự bảo vệ bản thân bằng cách thoát khỏi mối quan hệ. Bạn chỉ có thể hạnh phúc khi cảm thấy an toàn nhất.

Bảo Hân