7 nguyên tắc cốt lõi trong chuyển tư duy sang quản trị phát triển

Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ban Chỉ đạo), vừa ký Quy định 05 về Mô hình liên thông số thống nhất, hiệu quả và quản trị dựa trên dữ liệu trong hệ thống chính trị.

Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ảnh: NHÂN DÂN

Hình thành tài nguyên số quốc gia chung

Mục tiêu triển khai mô hình này nhằm kiến tạo không gian số quốc gia thống nhất để tái cấu trúc căn bản, toàn diện phương thức vận hành của hệ thống chính trị, chuyển từ phương thức quản trị truyền thống sang quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả dựa trên dữ liệu và công nghệ số.

Cùng với đó, thay đổi tư duy và phương thức quản trị, làm cơ sở xây dựng Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số, hướng tới hệ thống quản trị minh bạch, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.

Quy định Mô hình liên thông số quốc gia hướng tới việc đồng bộ, trên cơ sở hạ tầng, dữ liệu, nền tảng số và ứng dụng dùng chung, nhằm loại bỏ tình trạng cát cứ thông tin, phân mảnh đầu tư, hình thành tài nguyên số quốc gia chung, sử dụng dữ liệu, công nghệ số và trí tuệ nhân tạo làm động lực phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh..

“Việc triển khai Mô hình hướng tới các kết quả cụ thể, có thể đo lường bằng các chỉ số (KPIs) về tăng tính minh bạch, chính xác, rút ngắn thời gian, chi phí tuân thủ, nâng cao năng lực phân tích, dự báo và hoạch định chính sách” – Quy định 05 nhấn mạnh.

Ban Chỉ đạo yêu cầu việc xây dựng và triển khai Mô hình phải được xem là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, đòi hỏi sự thay đổi mang tính cách mạng về tư duy và phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành ở tất cả các cấp, các ngành.

“Đây là yêu cầu cấp thiết để triển khai Kế hoạch 02 của Ban Chỉ đạo và phục vụ hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nâng cao năng lực quản trị quốc gia” – Quy định nêu và nhấn mạnh việc triển khai Mô hình đi đôi với hoàn thiện khung pháp lý về kết nối, chia sẻ, khai thác, sử dụng, bảo vệ dữ liệu. Mô hình phải được thiết kế theo kiến trúc mở, linh hoạt, dễ dàng cập nhật, tích hợp các công nghệ mới.

Mô hình này được áp dụng thống nhất, đồng bộ trong toàn hệ thống chính trị, bao gồm các cơ quan, tổ chức của Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến địa phương.

Cổng Dịch vụ công Quốc gia và ứng dụng định danh điện tử VNeID được yêu cầu phát triển thành hệ sinh thái thống nhất, đồng bộ, liền mạch, bảo đảm khả năng tiếp cận cho mọi đối tượng. Ảnh: MINH HOÀNG

Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trên nền tảng số

Nhấn mạnh yêu cầu chuyển từ tư duy "quản lý hành chính" sang "quản trị phát triển", Ban Chỉ đạo nêu rõ việc xây dựng, triển khai, vận hành và đánh giá Mô hình phải tuân thủ nghiêm ngặt 7 nguyên tắc cốt lõi.

Cụ thể, quản trị dựa trên kết quả; lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành dựa trên dữ liệu theo thời gian thực; vận hành thông minh và tự động hóa trên cơ sở ưu tiên ứng dụng trí tuệ nhân tạo; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trên nền tảng số; lấy người dùng làm trung tâm với hệ sinh thái dịch vụ hợp nhất; bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng là yêu cầu tiên quyết, xuyên suốt; thúc đẩy phát triển dữ liệu mở, nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và đổi mới sáng tạo.

Đáng chú ý, với nguyên tắc lấy người dùng làm trung tâm với hệ sinh thái dịch vụ hợp nhất, Ban Chỉ đạo yêu cầu kiên quyết chấm dứt tình trạng phân mảnh, rời rạc trong trải nghiệm của người dân và doanh nghiệp khi tương tác với cơ quan nhà nước, khắc phục tình trạng mỗi bộ, ngành, địa phương xây dựng một cổng dịch vụ công, ứng dụng riêng biệt.

Cổng Dịch vụ công Quốc gia và ứng dụng định danh điện tử VNeID phải được phát triển thành hệ sinh thái thống nhất, đồng bộ, liền mạch, với thiết kế bao trùm, bảo đảm khả năng tiếp cận cho mọi đối tượng, nhất là người yếu thế; tích hợp các tính năng hỗ trợ cần thiết như hướng dẫn bằng giọng nói, hỗ trợ ngôn ngữ dân tộc thiểu số.

“Đây là hai kênh giao tiếp chính thức, nơi người dân, doanh nghiệp chỉ cần sử dụng một định danh duy nhất để được phục vụ toàn diện, thông minh, thuận tiện, cá nhân hóa, không phải cung cấp lại những thông tin đã có” – theo Quy định 05.

Một nguyên tắc khác cũng được nhấn mạnh là cần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trên nền tảng số. Trong đó, Trung ương tập trung vào vai trò kiến tạo thể chế, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, xây dựng và vận hành các nền tảng số dùng chung, đồng thời thực hiện chức năng giám sát việc tổ chức thực hiện dựa trên dữ liệu.

Các cơ quan chính quyền địa phương được giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, phát huy tính chủ động, linh hoạt trong việc thực hiện nhiệm vụ trên cơ sở khai thác, vận hành các nền tảng số dùng chung.

“Thực hiện nghiêm nguyên tắc cấp nào quản lý đối tượng nào trong thực tiễn thì phải chịu trách nhiệm tạo lập, cập nhật và bảo đảm tính chính xác, đầy đủ của dữ liệu về đối tượng đó trên môi trường số” – Ban Chỉ đạo nêu.

NGUYỄN THẢO