7 tháng đầu năm, Trung Quốc trở thành thị trường lớn nhất của hạt điều Việt Nam

Theo đó, Trung Quốc, Mỹ và Hà Lan tiếp tục là ba thị trường lớn nhất, chiếm gần 52% tổng kim ngạch. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 47% và Hà Lan tăng 23%, trong khi Mỹ giảm 11,7%. Nhật Bản ghi nhận mức tăng trưởng cao nhất tới 49%.

Giá xuất khẩu tăng mạnh được lý giải bởi xu hướng tiêu dùng hạt dinh dưỡng, lành mạnh toàn cầu. Vinacas dự báo nhu cầu tiếp tục tăng, mở ra cơ hội giúp ngành điều đạt mục tiêu 4,5 tỷ USD trong năm 2025.

7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu 412,7 nghìn tấn hạt điều, đạt kim ngạch 2,8 tỷ USD.

Theo các chuyên gia, giá hạt điều xuất khẩu tăng cao đã giúp cho kim ngạch 7 tháng qua có sự tăng trưởng ấn tượng. Một điều đáng chú ý là Trung Quốc đã vượt qua Hoa Kỳ để trở thành thị trường lớn nhất của hạt điều Việt Nam khi xuất khẩu sang thị trường này tăng mạnh cả về lượng và trị giá. 7 tháng đầu năm, xuất khẩu hạt điều sang Trung Quốc đạt 96 nghìn tấn (tăng 29%) và 608 triệu USD (tăng 47%) so với cùng kỳ 2024.

Ông Bạch Khánh Nhựt - Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) - cho biết, xuất khẩu hạt điều sang Trung Quốc đang tăng mạnh trong một, hai tháng qua do các thương nhân nước này đang chuẩn bị nguồn thực phẩm phục vụ cho nhu cầu của Tết Trung thu sắp tới.

Còn theo đánh giá của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), xuất khẩu hạt điều sang Trung Quốc tăng từ đầu năm đến nay do sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc, nhu cầu tăng đối với các sản phẩm nông sản có lợi cho sức khỏe, cũng như việc doanh nghiệp Việt Nam chủ động đáp ứng tốt hơn các yêu cầu từ phía đối tác Trung Quốc.

Trái ngược với Trung Quốc, xuất khẩu hạt điều sang Hoa Kỳ lại đang giảm khá nhiều. 7 tháng đầu năm nay, xuất khẩu hạt điều sang Hoa Kỳ đạt 83 nghìn tấn và 561 triệu USD, giảm gần 28% về lượng và giảm gần 12% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Lý giải về điều này, ông Nhựt cho hay, từ tháng 4/2025, sau khi Chính quyền Hoa Kỳ công bố sẽ áp thuế đối ứng với các đối tác thương mại, nhiều nhà nhập khẩu Hoa Kỳ đã tạm dừng mua hạt điều vì lo ngại khi lô hàng về đến Hoa Kỳ đúng thời điểm thuế đối ứng có hiệu lực, thì không biết phải chịu mức thuế ra sao. Tâm lý đó đã tác động đáng kể tới xuất khẩu hạt điều Việt Nam sang Hoa Kỳ trong thời gian qua.

Sau khi Hoa Kỳ chính thức công bố thuế đối ứng, hạt điều Việt Nam đang gặp bất lợi tại thị trường Hoa Kỳ, vì giá hạt điều Việt Nam nhập khẩu vào Hoa Kỳ từ đầu năm đến nay vốn đã tăng nhiều so với năm ngoái, lại cộng thêm 20% thuế thì giá còn cao hơn nữa. Khi giá hạt điều lên quá cao, người tiêu dùng sẽ giảm sử dụng hạt điều để chuyển sang các loại hạt khác vốn được sản xuất nhiều tại Hoa Kỳ như hạt hạnh nhân, óc chó, dẻ cười...

Hơn 10 năm qua, Hoa Kỳ luôn là thị trường lớn nhất của hạt điều Việt Nam, thường chiếm trên 20% lượng hạt điều xuất khẩu (năm 2024, Hoa Kỳ chiếm gần 27%). Chính vì vậy, những khó khăn mà thuế đối ứng gây ra sẽ tác động không nhỏ tới xuất khẩu hạt điều vào thị trường này.

Để duy trì vị thế ngành điều của Việt Nam, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp cần xúc tiến mở rộng thị trường mới; đẩy mạnh chế biến sâu, minh bạch nguồn gốc và phát triển vùng nguyên liệu bền vững.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đặt mục tiêu ngành điều xuất khẩu 4,5 tỷ USD cho năm 2025, và để đạt được con số này, những tháng cuối năm cần xuất khẩu khoảng 2,2 tỷ USD. Đây là mục tiêu khả thi khi nhu cầu tiêu thụ hạt điều thường tăng mạnh vào các mùa lễ, Tết cuối năm.

Để hiện thực hóa điều đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực triển khai việc minh bạch nguồn gốc sản phẩm, truy xuất dữ liệu số, đầu tư vào chế biến sâu và xây dựng thương hiệu quốc gia cho ngành điều. Việc xúc tiến mở rộng thị trường mới, đặc biệt là những thị trường tiềm năng có nhu cầu cao nhưng thị phần còn thấp như Trung Đông (UAE, Ả Rập Xê Út), cũng là một định hướng quan trọng.

Hồng Hương